Door een storing in het Trein Verkeersleiding Systeem in Rotterdam is in een groot deel van het westen van het land geen treinverkeer mogelijk.
Er rijden geen treinen van en naar Rotterdam en Dordrecht, vertelt een woordvoerder van NS. Ook treinen op de hogesnelheidslijn tussen Amsterdam Centraal en Breda rijden niet. Internationale treinen blijven wel rijden.
"Het lijkt erop dat een server in de systemen van de verkeersleiding niet goed functioneert", zegt een woordvoerster van ProRail. "Ook springen de seinen hierdoor vanwege veiligheidsredenen op rood, waardoor er niet gereden mag worden."
Dit najaar kan iedereen vanaf 12 jaar een herhaalprik krijgen tegen het coronavirus, maakte minister Kuipers van Volksgezondheid gisteren bekend. Een aantal veelgestelde vragen.
Waarom is deze nieuwe vaccinatieronde nodig?
Minister Kuipers schrijft aan de Tweede Kamer dat hij vooral heeft geluisterd naar het advies van het OMT-V. Deze groep experts valt onder het Centrum Infectieziektebestrijding, geleid door Jaap van Dissel, en adviseert het kabinet over vaccinaties. In het advies schrijven de deskundigen dat ze dit najaar een nieuwe besmettingsgolf verwachten. Daarbij wordt rekening gehouden met mogelijke nieuwe varianten van het coronavirus, het seizoenseffect (met kouder weer zitten we meer binnen, waardoor we elkaar makkelijker besmetten) en de afgenomen werkzaamheid van eerdere coronaprikken.
Voor 60-plussers en kwetsbare mensen leidt een nieuwe vaccinatie tot een kleinere kans om ernstig ziek te worden of te overlijden. Het vaccineren van de 12-plussers moet er vooral toe leiden dat er niet te veel mensen tegelijk ziek worden, waardoor er te weinig personeel inzetbaar is om bijvoorbeeld het onderwijs of de economie draaiend te houden.
Vorig jaar werd de boostercampagne pas in het najaar opgestart, toen het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames al hard opliep. Vaccinoloog Ben van der Zeijst is niet verrast dat het kabinet dit jaar eerder ingrijpt. "Als je nu de plannen niet klaar hebt, dan sta je in september niet klaar om de vaccins toe te dienen." Volgens hem liep het kabinet de afgelopen jaren te vaak achter de feiten aan en ging het uit van het meest gunstige scenario. "Nu zijn ze op tijd en houden ze rekening met meerdere scenario's."
Ook epidemioloog Alma Tostmann van het Radboudumc in Nijmegen vindt het een logisch besluit. "Als de vaccinatiecampagne afgelopen winter sneller op gang was gekomen, dan had ons dat veel ellende kunnen besparen."
Hoe gaat de vaccinatiecampagne eruit zien?
Vanaf de tweede helft van september gaan de eerste prikken naar 60-plussers en mensen onder de 60 die jaarlijks in aanmerking komen voor de griepprik. Zorgmedewerkers die contact hebben met patiënten worden in deze eerste ronde ook al uitgenodigd. Afhankelijk van de situatie worden deze prikken gezet op de vaccinatielocaties van de GGD, door mobiele GGD-prikteams of in zorginstellingen door de eigen medische dienst.
Na deze groep zijn alle andere 12-plussers aan de beurt. Een belangrijk verschil met de eerdere vaccinatierondes is dat iedereen van deze groep tegelijk een afspraak kan maken en dat het geboortejaar dus niet meer de volgorde bepaalt.
De meeste vaccinaties zijn op de 84 vaste priklocaties van de GGD. "Die liggen verspreid door heel Nederland. Van de RAI in Amsterdam, tot de Brabanthallen in Den Bosch en de skihal in Terneuzen", zegt een woordvoerder van koepelorganisatie GGD GHOR.
Zijn er genoeg prikken en prikkers beschikbaar?
De GGD's verwachten vanaf 12 september 700.000 prikken per week te kunnen zetten. Daarvoor zijn 3600 prikkers nodig, 2500 callcentermedewerkers en 3600 overige medewerkers, onder wie artsen die toezicht houden op het vaccineren, beveiligers en verkeersregelaars.
Met het huidige personeelstekort is dat natuurlijk een uitdaging, zegt de woordvoerder. "Maar onze 25 regionale GGD's hebben al vroeg contact gelegd met de wervingsbureaus in hun gebied en die hebben toegezegd dat ze deze mensen kunnen leveren."
Hoelang het dan duurt om iedereen die dat wil in te enten, hangt natuurlijk af van de vaccinatiebereidheid en de daadwerkelijke opkomst. GGD GHOR verwacht dat zo'n 3,9 miljoen 60-plussers een prik willen. Voor de groep 12- tot 59-jarigen rekenen ze op 2 tot 5 miljoen vaccins.
Tot nu toe heeft 80,9 procent van de 12-plussers de eerste basisvaccinaties gekregen en 59,2 procent is ook geboosterd, staat op het coronadashboard van de Rijksoverheid.
Volgens epidemioloog Tostmann is het ook voor mensen die tot nu toe geen coronaprik hebben gehaald nuttig om zich te laten inenten. "Bij iedereen haalt het de harde rand van de klachten af. Daarnaast verklein je de kans dat je long covid oploopt."
Beschermen deze boosterprikken ook tegen de nieuwe coronavarianten?
Het is de bedoeling om in deze najaarsronde aangepaste vaccins te gebruiken. Moderna en BioNTech/Pfizer hebben vaccins ontwikkeld die beschermen tegen zowel het oorspronkelijke coronavirus uit Wuhan als de nieuwere omikronvarianten.
Deze zogeheten bivalente vaccins bieden volgens vaccinoloog Van der Zeijst brede bescherming tegen corona. "Niet alleen tegen de virusstammen waarvoor ze zijn ontworpen, maar ook tegen andere varianten. Dat is gunstig, omdat de kans groot is dat de vaccins ook werken tegen varianten die de komende tijd opduiken." Hij gaat ervan uit dat de bivalente vaccins ook beschermen tegen variant BA.2.75, ook wel centaurus genoemd, die in juli voor het eerst in Nederland opdook.
Minister Kuipers verwacht dat het Europees Geneesmiddelenbureau de nieuwe vaccins in september goedkeurt, net op tijd voor de vaccinatieronde dus. Mocht dat toch veel later worden, dan worden mogelijk alsnog de huidige vaccins gebruikt.
Gaat deze vaccinatieronde helpen tegen een winter met overvolle ziekenhuizen en lockdowns?
Epidemioloog Tostmann denkt dat het zeker effect zal hebben, vooral voor kwetsbare groepen die na een nieuwe prik veel minder kans hebben op ernstige ziekte of ziekenhuisopname. "Maar daarvoor is ook belangrijk dat er een campagne wordt gehouden over het nut van deze nieuwe vaccinatieronde. Ook is er meer voorlichting nodig over ventilatie, testen bij klachten en thuisblijven bij besmetting. Want alleen de vaccins zijn echt niet genoeg."
Van der Zeijst is vooral optimistisch als de nieuwe vaccins kunnen worden gebruikt. "Die beschermen niet alleen tegen ernstige ziekte of sterfte, maar kunnen ook de circulatie van het virus fors terugdringen."
Of het genoeg is om de druk op de ziekenhuizen komende winter beheersbaar te houden, blijft afwachten. Tostmann sluit niet uit dat mondkapjes of thuiswerken toch nodig zijn. "Dat zijn relatief lichte maatregelen, die hopelijk kunnen voorkomen dat de zwaarste maatregel van de lockdown nodig is. Het is daarom slim als het kabinet niet opnieuw te lang wacht met maatregelen als dat nodig is."
De landelijke politiek is van 8 juli tot 5 september met zomerreces. Kamerleden zijn in die periode minder aan het werk en het kabinet heeft tussen 15 juli en 15 augustus geen ministerraad. Op ons reactieplatform NUjij vragen veel bezoekers zich verontwaardigd af waarom politici "ertussenuit knijpen", terwijl er nog veel slepende hoofdpijndossiers zijn. Maar reces betekent niet dat er (alleen maar) vakantie gevierd wordt. NU.nl legt uit hoe het zit.
Tijdens een reces komt het parlement niet bijeen. Dit betekent dat er geen debatten en vergaderingen plaatsvinden in de Eerste en Tweede Kamer. Vorig jaar lag ook de kabinetsformatie stil tijdens het zomerreces.
Recessen vallen vaak ongeveer samen met traditionele vakantieperiodes, zoals tijdens de zomer en rond de feestdagen in december. Leden van de Eerste en Tweede Kamer en het kabinet kunnen (een gedeelte van) die tijd besteden aan een vakantie. Maar ze hebben tijdens het reces ook andere dingen te doen.
Kamerleden maken vaak gebruik van een reces om werkbezoeken af te leggen. Dan gaan ze op bezoek bij mensen en instanties om naar hun verhalen en eventuele klachten te luisteren. Die ervaringen kunnen ze vervolgens ter sprake brengen als het politieke jaar verdergaat.
Sommige Kamerleden lopen tijdens het reces stage. Andere bestuderen bijvoorbeeld vakliteratuur of werken hun kennis van dossiers bij.
Per partij staan altijd Kamerleden stand-by voor het geval er iets belangrijks gebeurt. Parlementariërs kunnen altijd schriftelijk vragen indienen, zodat ze toch hun controlerende taak kunnen blijven uitoefenen.
Premier Mark Rutte ging tijdens het reces op bezoek bij een boer met een koeienstal.
Premier Mark Rutte ging tijdens het reces op bezoek bij een boer met een koeienstal.
Foto: ANP
Ook het kabinet heeft tijdens een reces altijd leden stand-by staan. Ministers en staatssecretarissen kunnen net als Kamerleden tijdens het reces op vakantie gaan. Maar ze gaan niet allemaal tegelijk. Er blijven altijd ministers aan het werk.
Wanneer een bewindspersoon op vakantie gaat, worden de taken waargenomen door een andere minister. Dat geldt ook voor premier Mark Rutte, die tijdens zijn vakantie meestal wordt vervangen door een van zijn vicepremiers.
Op dit moment wordt Rutte vervangen door minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken). Daarna nemen minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind en vicepremier Wopke Hoekstra tijdelijk de honneurs waar.
Bruins Slot vervangt momenteel ook haar collega's Dilan Yesilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) en Kajsa Ollongren (Defensie), terwijl zij op vakantie zijn. Ministers zijn in geval van nood tijdens hun vakantie nog steeds bereikbaar.
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) is op dit moment het aanspreekpunt namens het kabinet.
Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) is op dit moment het aanspreekpunt namens het kabinet.
Foto: ANP
Op ministeries gaat het werk tijdens het reces gewoon door. Ambtenaren zijn dan nog steeds bezig met het maken en uitvoeren van beleid. Wel wordt gebruikgemaakt van zomerroosters. Medewerkers lossen elkaar af, zodat iedereen een keer op vakantie kan.
Op alle departementen zijn altijd ambtenaren en andere medewerkers aan het werk. Op die manier blijven belangrijke dossiers niet op de plank liggen tot iedereen weer terug is.
Half juni riep het kabinet de asielopvang uit tot nationale crisis. Dit betekent dat daar ook tijdens het reces elke dag overleg over is. Eerder gebeurde dat ook met de coronapandemie.
De Kamer en het kabinet kunnen in geval van spoed worden teruggeroepen van reces. Dat gebeurt doorgaans bij onvoorziene gebeurtenissen die een grote impact hebben.
Elke partij kan een verzoek indienen om de Kamer terug te roepen van reces. Dat verzoek heeft de steun nodig van een meerderheid van de Kamer. Betrokken ministers moeten bijvoorbeeld terugkomen als een Kamermeerderheid een spoeddebat eist.
De Kamervoorzitter kan het parlement ook verzoeken terug te komen van reces. Vera Bergkamp deed dat vorige zomer in juli en augustus. De Kamer kwam toen terug van reces om de ontwikkelingen rond het coronavirus en de situatie in Afghanistan te bespreken.
Ook de Eerste Kamer kan worden teruggeroepen van reces, al gebeurt dat zelden. Begin 2021 werd de senaat bij hoge uitzondering twee keer teruggeroepen. De Eerste Kamerleden moesten toen stemmen over spoedwetten over de avondklok en reizigers uit landen met een hoog coronarisico.
Eind februari kwamen onder anderen premier Mark Rutte, minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en minister Kajsa Ollongren (Defensie) terug van voorjaarsreces om met de Tweede Kamer de Russische invasie van Oekraïne te bespreken.
Eind februari kwamen onder anderen premier Mark Rutte, minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en minister Kajsa Ollongren (Defensie) terug van voorjaarsreces om met de Tweede Kamer de Russische invasie van Oekraïne te bespreken.
Foto: ANP
Het kabinet kan er ook zelf voor kiezen terug te komen van reces. Zo brak premier Rutte in de zomer van 2014 zelf zijn vakantie af, nadat vlucht MH17 was neergehaald. Vaak onderbreken Kamerleden hun reces in zo'n geval ook.
Het kabinet en de Kamer worden niet altijd teruggeroepen van reces. Zo zei D66-fractievoorzitter Jan Paternotte deze week dat de Kamer er weinig voor voelde om terug te komen van reces om de boerenprotesten van de afgelopen weken te bespreken.
Op 5 september is het reces voor de landelijke politiek afgelopen. Dan zijn alle ministers en partijen dus weer bij de debatten en vergaderingen. Op de derde dinsdag van september wordt met Prinsjesdag het nieuwe parlementaire jaar officieel geopend. Dit jaar gebeurt dat op 20 september.
"Ik voel wel dat ik langzamerhand halverwege ben", zei premier Mark Rutte eerder deze maand op een persconferentie. "Nog geen seconde" heeft hij overwogen te stoppen als minister-president, de baan die hij sinds oktober 2010 heeft.
Maar in de rest van de politiek klinkt de vraag: 'is Ruttes tijd niet voorbij?' steeds vaker. Ook in zijn eigen partij, hoort Nieuwsuur.
Rutte levert ons de zetels en de macht. Wij doen als partij verder niet zo heel moeilijk.
Vooral jongerenpartij JOVD is stellig. "We zijn er heel erg trots op dat hij de langstzittende premier gaat worden", zegt voorzitter Daphne Lodder. "Maar als er nieuwe verkiezingen komen, aan het eind van deze termijn, dan denk ik dat de VVD er goed aan doet om met een nieuwe in zee te gaan."
Vicevoorzitter Robbert Verheul vult aan: "Rutte heeft ons heel veel crises doorgeleid. Maar af en toe is het wel tijd voor visie zonder mensen gelijk naar de oogarts door te verwijzen."
Politiek verslaggever Arjan Noorlander van Nieuwsuur neemt je in de video hieronder mee door de trukendoos van Rutte, hoe kon hij zo lang aan de macht blijven?
Ruttes vermeende gebrek aan visie is al langer mikpunt van kritiek. Het zou ook resulteren in een debat- en ideeëloze partij, zeggen oudgedienden van de VVD tegen Nieuwsuur.
"Je kunt van de VVD heel veel zeggen, maar niet dat het een bruisende debatpartij is met grote manifesten of commissies met spraakmakende standpunten", zegt oud-Tweede Kamerlid Mark Verheijen. "Dat zit niet in de traditie van de VVD, maar zeker de afgelopen twaalf jaar is dat gewoon niet gebeurd."
Verheijen zegt niet met zoveel woorden dat hij een vervanger wil voor Rutte bij de volgende parlementsverkiezingen. Maar hij, en andere VVD'ers, zijn wel kritisch over hoe de VVD onder zijn leiding is veranderd.
"Ik vind dat het interne debat binnen de VVD veel meer gevoerd kan worden", zegt oud-VVD-leider Ed Nijpels. "Het zou heel raar zijn als wij als VVD niet af en toe van mening kunnen verschillen. Mark Rutte is niet Kim Jong-un en de VVD is niet de communistische partij van Noord-Korea."
Voor mij is bepalend: heb ik nog de ideeën, de energie, de druipende mondhoeken.
Maar bij de VVD weten ze ook: de ideologische leegte binnen de partij gaat hand in hand met Rutte als grote stemmentrekker. Verheijen: "Er is een grote mate van zelfcensuur, zelfbeperking in de partij. Rutte levert ons de zetels, Rutte levert ons de macht en wij gaan als partij verder niet zo heel moeilijk doen met ideologische debatten en dat soort dingen."
Want vooral dankzij de immer optimistische en energieke Rutte is de VVD al zo lang de grootste partij. "Het is heel bijzonder om te zien hoe hij altijd maar doorgaat", zegt Henk Kamp, VVD-minister in de drie vorige kabinetten-Rutte. "En dat hij nooit een dag ziek is en vakanties overslaat als dat nodig is. En dat al twaalf jaar lang."
Nog een termijn Rutte?
Als het aan Nijpels ligt, is de einddatum van Rutte in zicht. "Er komt uiteindelijk het punt dat je zelf zegt: het is mooi geweest. En je moet opstappen op je hoogtepunt. Maar het is maar heel weinig mensen gegeven om hun eigen hoogtepunt te bepalen."
Maar Kamp verwacht niet dat dat punt op korte termijn komt. "Ik denk zeker niet dat hij aan het einde van deze periode weg is. Het is heel goed denkbaar dat hij met zijn leeftijd, met zijn ervaring, met zijn positie in Europa, dat hij het nog een keer gaat doen."
Rutte zelf lijkt het speculeren over zijn positie weinig te deren. "Ik heb ermee leren leven dat de vraag over mijn houdbaarheidsdatum af en toe wordt gesteld", zei hij op de persconferentie. "Voor mij is bepalend: heb ik de ideeën, de energie, de druipende mondhoeken op vrijdagochtend als de ministerraad begint; hup we gaan aan de slag, problemen oplossen. Zo lang ik dat heb, wil ik graag doorgaan."
De Russische rapper Timati heeft samen met een horecaondernemer de circa 200 filialen van Starbucks in Rusland overgenomen. De artiest maakte de overname bekend op Instagram, dat in Rusland geblokkeerd is vanwege 'extremisme'. Er werd al enige tijd onderhandeld over de overname.
De Amerikaanse koffieketen sloot in maart de deuren van alle vestigingen in reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Talloze andere westerse bedrijven deden hetzelfde. Het bedrijf beloofde het personeel nog zes maanden door te betalen. In mei besloot Starbucks definitief Rusland te verlaten.
Timati zegt niet veel te willen veranderen aan het concept. Wel is hij nog op zoek naar een passende nieuwe naam. Volgers van de rapper wordt gevraagd een nieuw logo te ontwerpen, ter vervanging van het bekende logo van een groene zeemeermin met twee staarten.
Poetin
De rapper staat bekend als trouwe aanhanger van president Poetin. Bij de presidentverkiezingen van 2012 en 2018 verscheen hij in campagnevideo's; ook trad hij op bij bijeenkomsten van de president.
Naast zijn muziek verdient hij zijn geld met een kledinglijn, een tattoowinkel en een burgerrestaurant. Zijn zakenpartner is Anton Pinsky, die tientallen restaurants in Rusland uitbaat.
AFP
Poetin en Timati na de presidentsverkiezingen van 2012, die Poetin won
De overname van de Russische Starbucks-tak staat niet op zichzelf. Westerse bedrijven die zich hebben teruggetrokken uit Rusland worden een voor een overgenomen door Russische ondernemers. Vandaag verkocht de Duitse bouwmarktketen Obi de Russische winkels voor een symbolisch bedrag van één euro.
Andere westerse bedrijven, zoals Pizza Hut, Michelin en Carlsberg, zijn nog op zoek naar een Russische koper voor hun lokale winkels en fabrieken.
Ook de restaurants van McDonald's zijn overgenomen. Vorige maand openden de deuren van de eerste omgetoverde vestiging:
De Russische rapper Timati heeft samen met een horecaondernemer de circa 200 filialen van Starbucks in Rusland overgenomen. De artiest maakte de overname bekend op Instagram, dat in Rusland geblokkeerd is vanwege 'extremisme'. Er werd al enige tijd onderhandeld over de overname.
De Amerikaanse koffieketen sloot in maart de deuren van alle vestigingen in reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Talloze andere westerse bedrijven deden hetzelfde. Het bedrijf beloofde het personeel nog zes maanden door te betalen. In mei besloot Starbucks definitief Rusland te verlaten.
Timati zegt niet veel te willen veranderen aan het concept. Wel is hij nog op zoek naar een passende nieuwe naam. Volgers van de rapper wordt gevraagd een nieuw logo te ontwerpen, ter vervanging van het bekende logo van een groene zeemeermin met twee staarten.
Poetin
De rapper staat bekend als trouwe aanhanger van president Poetin. Bij de presidentverkiezingen van 2012 en 2018 verscheen hij in campagnevideo's; ook trad hij op bij bijeenkomsten van de president.
Naast zijn muziek verdient hij zijn geld met een kledinglijn, een tattoowinkel en een burgerrestaurant. Zijn zakenpartner is Anton Pinsky, die tientallen restaurants in Rusland uitbaat.
AFP
Poetin en Timati na de presidentsverkiezingen van 2012, die Poetin won
De overname van de Russische Starbucks-tak staat niet op zichzelf. Westerse bedrijven die zich hebben teruggetrokken uit Rusland worden een voor een overgenomen door Russische ondernemers. Vandaag verkocht de Duitse bouwmarktketen Obi de Russische winkels voor een symbolisch bedrag van één euro.
Andere westerse bedrijven, zoals Pizza Hut, Michelin en Carlsberg, zijn nog op zoek naar een Russische koper voor hun lokale winkels en fabrieken.
Ook de restaurants van McDonald's zijn overgenomen. Vorige maand openden de deuren van de eerste omgetoverde vestiging:
Hoe ver zijn protesterende boeren bereid te gaan om hun onvrede over hun toekomstperspectief duidelijk te maken? Nederland schrok woensdag van de vele brandstichtingen en dumpingen van gevaarlijk asbest en rommel op verschillende snelwegen. Wie staat er nog achter de acties en wie niet?
De Nederlandse visserijsector is hevig geschrokken van de plannen van minister Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) voor sanering en verduurzaming van de vloot. Noordzeevissers die hun kotter uit de vaart nemen, moeten onverwacht ook hun vangstrechten inleveren zonder daar een vergoeding voor te krijgen.
De Federal Reserve (Fed) heeft de rente in de Verenigde Staten woensdag opnieuw met 0,75 procentpunt opgeschroefd. De beleidsmakers van de Amerikaanse koepel van centrale banken menen dat dit harde ingrijpen nodig is om de inflatie onder controle te krijgen.
Half juni verhoogde de Fed de rente ook al met 0,75 procentpunt. Sinds begin jaren tachtig heeft de centrale bank niet meer zo snel de rente verhoogd.
Met het verhogen van de rente wordt het voor particulieren en bedrijven duurder om geld te lenen. Dat zorgt ervoor dat er minder geld wordt uitgegeven en de vraag naar goederen afneemt. De prijzen zullen vervolgens minder hard stijgen, waardoor de inflatie afneemt.
De hoge inflatie komt mede door de gestegen brandstofprijzen vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook levensmiddelen zijn duurder geworden, waardoor veel Amerikaanse huishoudens hun koopkracht zien dalen.
Vertrouwen consumenten naar dieptepunt gedaald
Het economisch vertrouwen van consumenten in de VS is ondertussen naar een dieptepunt gedaald. De bestrijding van de inflatie is volgens president Joe Biden de grootste binnenlandse prioriteit van zijn regering.
De aandelenmarkten reageerden nauwelijks op de renteverhoging, omdat die overeenkwam met de verwachtingen. De dollar daalde wel iets in waarde ten opzichte van de euro.
Later op woensdag geeft Fed-president Jerome Powell nog een toelichting op het rentebesluit.
Dinsdag stuurde de VVD-coryfee een brief naar organisaties die een rol spelen in het stikstofdebat. Volgens Remkes is „de dynamiek rond de voorgenomen stikstofmaatregelen geëscaleerd.” Hij doelt op de felle boerendemonstraties en de op het platteland wijdverspreide protestdaad van ondersteboven opgehangen Nederlandse vlaggen.
Om het vertrouwen tussen boeren en bewindslieden te herstellen, stelt de door premier Rutte aangewezen gespreksleider een ’open gesprek’ voor „waarin er geen taboes zijn.”
Handreiking
Dat klinkt als een handreiking, maar LTO wil eerst zeker weten dat er ook voor het kabinet geen taboes meer zijn. Zo weigerde de regering eerder te willen praten over de door minister Van der Wal voorgestelde maatregelen en over het jaartal 2030 waarop de meeste stikstofwinst behaald moet zijn. Dat is vijf jaar eerder dan in de wet staat.
Gesprekken hebben volgens LTO alleen zin als nu wel over het tijdspad, de doelen en de middelen – zoals innovatie in plaats van opkoop – gesproken kan worden. „Onze tegenvraag aan de heer Remkes is of er ook voor het kabinet geen taboes meer zijn”, verklaart een woordvoerder.
Agractie, een andere agrarische organisatie, herhaalt dat zij moeite heeft met de onafhankelijkheid van Remkes. Als voorzitter van eerdere commissies baande de Groninger immers nog de weg voor de huidige strenge maatregelen inclusief dreigende onteigening.
De prijs voor een megawattuur gas is dinsdagmiddag tot boven de 200 euro gestegen op de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs. De stijging is een reactie op het nieuws dat Rusland minder gas gaat pompen door de belangrijke pijpleiding Nord Stream 1.
Aan het begin van de dag hoefden handelaren nog minder dan 180 euro te betalen. Gedurende de dag liep de prijs steeds verder op, waardoor aan het einde van de middag zelfs een prijs van 202 euro werd aangetikt. Ter vergelijking: een jaar geleden betaalden handelaren tussen de 20 en de 25 euro per megawattuur.
De afgelopen maanden liep de prijs al flink op, allereerst door schaarste en daarna door de Russische invasie van Oekraïne. Rusland levert sinds de inval eind februari steeds minder gas aan Europa.
Zo kan er normaliter door de Nord Stream 1 ruim 160 miljoen kubieke meter gas per dag worden gepompt. De afgelopen maanden daalde dat naar slechts 40 procent daarvan. Maandag kwamen daar nieuwe beperkingen bij.
Nieuwe aankondiging Rusland drijft prijs op
Rusland maakte toen bekend dat onderhoud nodig is aan een turbine. Daardoor kan nog maar 33 miljoen kubieke meter gas per dag door de pijplijn, zegt het Russische staatsgasbedrijf Gazprom. Dat is minder dan 20 procent van de gebruikelijke hoeveelheid.
Duitsland twijfelt aan de uitleg van de Russen en stelt dat het land de gasverbinding gebruikt voor politieke doeleinden.
Door de nieuwe aankondiging van Rusland waren handelaren dinsdag bereid extra veel te betalen voor het gas. Hierdoor steeg de handelsprijs flink en kwam deze op het niveau van begin maart, kort nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.
Stijging heeft niet voor iedereen meteen gevolgen
De oplopende gasprijs heeft voor veel huishoudens niet meteen gevolgen. Veel mensen hebben een doorlopend contract, waardoor een snelle stijging van de gasprijs voorlopig geen effect heeft. Wie binnenkort een nieuw contract moet afsluiten, kan er wel wat van merken.
Dinsdag werd ook bekend dat EU-landen een akkoord hebben gesloten over het terugdringen van het gasverbruik. De landen hebben afgesproken om vanaf begin augustus tot eind maart volgend jaar 15 procent minder gas te gebruiken dan in dezelfde periode in vorige jaren.
'Het maakt heel veel lawaai. De eerste tien meter trillen we ze erin, maar daarna moet er geheid worden. Dat gaat kaboem, kaboem. Het is staal op staal, daar komt enorm veel energie bij vrij. De paal wordt gewoon zwart van de warmte', legt Kramer uit.
Gazprom levert vanaf woensdag nog wat minder gas aan Europa doordat onderhoud nodig is aan een turbine van de belangrijke Nord Stream-pijplijn. Volgens het Russische staatsgasbedrijf zal er over twee dagen nog maar 33 miljoen kubieke meter gas per dag door de pijplijn gaan. Dat is ongeveer 20 procent van de maximale capaciteit, momenteel ligt de doorvoer op 40 procent.
De gaslevering via de pijplijn, die zeer belangrijk is voor West-Europa, staat al onder druk sinds Rusland Oekraïne binnenviel eind februari. De toevoer is de laatste weken nog minder geworden door gepland onderhoud. Zo moest er onder meer een turbine naar Canada worden gestuurd. Mede daardoor stroomt er minder dan de helft van de gebruikelijke hoeveelheid gas door de pijplijn.
Hoewel de turbine uit Canada nog niet terug is, zegt Gazprom nu dat er ook onderhoud nodig is aan een andere turbine. Dit zal de toevoer nog eens ongeveer halveren, zegt het bedrijf.
Dit zal de problemen met gas in Europa verder vergroten. Vooral Duitsland is een grote gebruiker van Russisch aardgas en vreest voor flinke problemen als de toevoer verder vermindert. Ook andere landen in Europa, waaronder Nederland, maken zich zorgen over gastekorten als straks de koude periode weer aanbreekt.
De EU kwam vorige week met een plan om het gebruik van gas met 15 procent te verminderen in de lidstaten. In eerste instantie mogen de landen dat zelf proberen, maar als het niet lukt, gaat Brussel het opleggen. Tegen de plannen is veel weerstand gekomen, onder meer uit Zuid-Europese landen. Die gebruiken minder gas uit Rusland.
Energieminister Rob Jetten zei vorige week dat het Nederlandse kabinet wel wat ziet in de plannen. Vooral omdat ons land volgens hem toch al minder verbruikt dan afgelopen jaren, waardoor Nederland het doel van 15 procent zonder al te veel problemen zou kunnen halen.
De meeste Nederlanders hebben nog altijd geen moeite om rond te komen, ondanks de sterk gestegen prijzen. Toch houdt 55 procent de eigen uitgaven inmiddels wel beter in de gaten, tegenover 43 procent in juni. Dat blijkt uit representatief onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS naar de effecten van de inflatie.
Voor ongeveer een kwart van de Nederlanders is het echt lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Twee op de tien (19 procent) zeggen goed op de uitgaven te moeten letten om alles te kunnen betalen; dat zijn iets minder mensen dan in juni. Een groep van bij elkaar 5 procent kampt nu al met financiële problemen of denkt daar binnenkort in terecht te komen.
Lagere middeninkomens in de knel
Mensen met een minimum- of beneden modaal inkomen komen logischerwijs eerder en vaker dan anderen in de knel. Maar voor de meerderheid van Nederlanders in alle inkomensgroepen geldt dat de inflatie op z'n minst enig effect heeft op de eigen financiële positie. "Wat heel duidelijk wordt", zegt onderzoeker Melle Conradie van I&O Research, "is dat niet alleen de minima last hebben van de inflatie, maar dat ook een deel van de lagere middeninkomens in de problemen dreigt te komen".
Conradie ziet dat ook terug in de antwoorden op vragen over eventuele verdere financiële compensatie door de overheid. Bijna de helft (45 procent) wil graag dat naast de lage inkomens ook de middeninkomens meer tegemoetgekomen worden.
Nog altijd zijn verreweg de meeste Nederlanders voorstander van verdere compensatie voor bepaalde inkomensgroepen of zelfs voor iedere burger. De groep die dat helemaal niet nodig vindt (5 procent) is duidelijk gedaald ten opzichte van juni.
Hogere winstbelasting bedrijven
Bij de vraag hoe de overheid verdere tegemoetkomingen zou moeten betalen, denken veel mensen aan een hogere winstbelasting voor bedrijven. Twee derde vindt dat een redelijk goed tot zeer goed idee. Grotere verdeeldheid is er over een extra inkomstenbelasting voor de hogere inkomens; 49 procent is hier voorstander van. De minste bijval is er voor extra bezuinigingen en vooral voor het verder laten oplopen van de staatsschuld.
SP- en PVV-stemmers moeten vaker dan anderen op hun uitgaven letten. Voor de kiezers van VVD en D66 is de financiële situatie relatief vaak onveranderd gebleven.
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d01e7ff2-0dd9-11ed-87f6-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2e70659e-0cfd-11ed-86d8-02d2fb1aa1d7.jpg)
