Zoals we eerder al schreven heeft Transavia plotseling vluchten geannuleerd en passagiers in Spanje achtergelaten door ze niet op te halen. Nu heeft ook Ryanair vanaf en naar vliegveld Eindhoven diverse vluchten geannuleerd. Officieel is daar volgens de Nederlandse luchthaven geen reden voor gegeven, maar men gaat ervan uit dat dit te maken heeft met stakingen bij de Franse verkeersleiders op maandag 1 mei.
De annulering van vluchten van Transavia en Ryanair komt precies in de meivakantie op een ongelukkig moment. De annuleringen van vluchten vonden plaats op zondag 30 april en op maandag 1 mei. In totaal gaat het om zes vluchten naar onder andere Reus-Costa Dorada, Ibiza in Spanje en Marseille in Frankrijk.
Op Twitter heeft Ryanair al eens laten weten dat in Frankrijk op maandag 1 mei gestaakt wordt door de luchtverkeersleiding, iets wat volgens de Ierse budgetvlieger onacceptabel is. Volgens Michael O’Leary moeten door deze staking 220 vluchten geannuleerd worden waardoor 40.000 passagiers de dupe zijn.
Het gaat in het geval van Ryanair alleen om vluchten naar Reus-Costa Dorada (FR 2213) en om de vlucht naar Ibiza (FR 3541) in Spanje en de vlucht naar Marseille (FR 6506) in Frankrijk. De FR 2213 vlucht van Reus-Costa Dorada naar Eindhoven die om 8.45 uur moet vertrekken op maandag 1 mei is ook geannuleerd.
Ook bij het vliegveld Brussels-Charleroi zijn door Ryanair vluchten naar Spaanse bestemmingen geannuleerd, zoals naar Santiago de Compostela (FR 3570) en Málaga (FR 1919).
Het draait daarbij om aftrekposten, kosten die je hebt gemaakt die je mag aftrekken van het bedrag waarover je inkomstenbelasting moet betalen. Hoe lager dat bedrag, hoe minder belasting je hoeft te betalen. Kortom: hoe meer aftrekposten je kunt opvoeren, hoe gunstiger het is.
Vergeten? Eerst een herinnering
Op de laatste dag is het traditiegetrouw druk. "Er zijn waarschijnlijk nog veel mensen die hun aangifte op het laatste moment doen of uitstel aanvragen", zegt een woordvoerder van de Belastingdienst.
Mocht je je aangifte niet op tijd hebben ingevuld én geen uitstel hebben aangevraagd, dan krijg je eerst nog een herinnering opgestuurd. Die valt dan eind mei, begin juni op de deurmat. Als je dan nog geen aangifte doet, krijg je een aanmaning ergens eind juli. Wanneer je het dan nog laat afweten, maakt een inspecteur van de Belastingdienst een schatting van de aanslag en krijg je een verzuimboete.
Een van de belangrijkste aftrekposten is die van zorgkosten. Je premie voor de zorgverzekering en de bedragen voor je eigen risico zijn weliswaar niet aftrekbaar, maar veel andere kosten wel. Zoals de rekening voor verpleging in een ziekenhuis, of behandeling bij tandarts, fysio of andere specialist.
Ook medicijnen, als de dokter ze heeft voorgeschreven, zijn aftrekbaar. Althans, als de uitgaven hoger zijn dan de wettelijke eigen bijdrage. Ook de aanschaf van steunzolen is aftrekbaar, net als - onder voorwaarden - een gehoorapparaat. Ook een dieet op voorschrift van de arts of diëtist mag als aftrekpost gebruikt worden. Voor extra kleding en beddengoed is een vast bedrag à 310 euro aftrekbaar.
Eigen woning
Echt interessant wordt het voor huizenbezitters. Die mogen onder voorwaarden de rente die ze over hun hypotheek betalen aftrekken. Of dit mag, hangt af van wat voor hypotheek je hebt en op welk moment je je hypotheek hebt afgesloten. Ook een aantal kosten die je maakt bij het afsluiten van een hypotheek, zoals notariskosten, mag je aftrekken van de belasting.
Verder mag je nog bepaalde vaste lasten aftrekken die je hebt als je niet op eigen grond woont, zoals erfpacht.
Alimentatie
Geen eigen huis meer vanwege een scheiding? Dat heeft vanzelfsprekend ook gevolgen bij het doen van belastingaangifte. Een klein gelukje bij een ongeluk: de alimentatie die je aan je partner betaalt, is ook aftrekbaar van de belasting.
Zakelijk
Voor zzp'ers is er ook een hoop te winnen bij de belastingaangifte. De belangrijkste aftrekpost is de zelfstandigenaftrek. Daarvoor zijn twee zaken van belang: je moet minimaal 1225 uur per jaar besteden aan je onderneming en je moet officieel ondernemer zijn.
Als dat het geval is mag je een bedrag van 6310 euro van je winst aftrekken. Daardoor betaal je dus minder belasting. De aftrek is wel beperkt tot 40 procent, dus als je zoveel verdient dat je in het hoogste belastingtarief valt, betaal je nog wel wat belasting hierover.
Voor startende ondernemers komt daar ook de startersaftrek bovenop. Die mag je maximaal drie keer inzetten in de eerste vijf jaar dat je ondernemer bent. De startersaftrek bedraagt 2123 euro. Snel sommetje: over de eerste 8433 euro winst die je als startende ondernemer maakt, betaal je sowieso al geen (of heel weinig) belasting.
Daarnaast mag een zzp'er investeringen opvoeren als aftrekposten. Dat gaat via drie verschillende regelingen, legt Peter Beets van ABN Amro uit.
Vermogen
Ook goed om te weten: mensen met een hoop spaargeld of ander vermogen worden dit jaar weer via de tussenoplossing aangeslagen, die is verzonnen als overbrugging tussen de oude – door de rechter afgeschoten – vermogensrendementsheffing en het nieuwe systeem dat nog een paar jaar op zich laat wachten.
De bottomline: wie alleen spaargeld heeft, betaalt sowieso geen vermogenstaks dit jaar. De staat gaat er namelijk vanuit dat het rendement daarop in 2022 0 procent was.
Over al je andere vermogensbestandsdelen (beleggingen, extra huizen, etc.) wordt een rendement verondersteld van 5,53 procent. Je moet tegenwoordig zelf aangeven hoe je vermogen is verdeeld, want de fictieve verdeling die de fiscus vroeger aanhield is gesneuveld.
Wel belangrijk: je hoeft niet over al je vermogen belasting te betalen. De eerste 50.650 euro is vrijgesteld, en als je partner hebt de eerste 101.300 euro.
Luchtvaartmaatschappij Transavia moet ook in de maanden mei en juni vluchten vanaf Eindhoven Airport annuleren vanwege een tekort aan vliegtuigen. Deze week werden tweeduizend schadeclaims ingediend nadat er vluchten werden geschrapt. Eén ding is zeker: reizigers krijgen het geld voor de vlucht terug en soms komen daar zelfs een extra vergoeding bij.
Transavia annuleerde deze week meerdere vluchten vanaf Eindhoven Aiport. De luchtvaartmaatschappij kampt met een tekort aan vliegtuigen. Om reizigers eerder duidelijkheid te geven meldde Transavia vrijdag al dat ze ook in de maanden mei en juni vluchten gaat schrappen. Maar welke rechten heb je als je ineens niet meer op je vakantiebestemming kunt komen?
Losse vlucht geboekt
Als je losse vlucht wordt geannuleerd heb je twee opties:
De vliegmaatschappij boekt kosteloos de vlucht om naar een andere vertrekdatum of tijd. Is er geen alternatief dan wordt een andere reis geboekt. Extra kosten worden vergoed. Een voucher mag je weigeren.
Je kunt je geld terugvragen. Dat wordt binnen 7 dagen terugbetaald.
Om dit voor elkaar te krijgen, staan reizigers vaak lang in de wacht aan de telefoon of speuren zij uren op internet. Je kan daarom hulp krijgen van een claimorganisatie. Het bedrijf dient een claim in voor de gedupeerde reiziger, volgens het no-cure-no-pay-principe. Dat betekent dat de claimorganisatie pas betaald wordt als zij het geld van de geannuleerde vlucht terug heeft.
Claimorganisaties werden deze week overspoeld met aanvragen. In totaal zou het gaan om zo'n tweeduizend claims van gedupeerde reizigers. Volgens de organisaties ligt de compensatie voor annuleringen tussen de 250 en 400 euro per persoon.
Pakketreis geboekt Reizigers met een pakketreis hebben het beter getroffen. Er wordt je een hoop werk bespaard. Het reisbureau is namelijk verplicht een alternatief aan te bieden. "Dat kan een andere vertrektijd zijn, een ander vliegveld, een vlucht met een andere luchtvaartmaatschappij of desnoods een andere bestemming", legt Frank Radstake van de ANVR uit.
Extra kosten voor reis of verblijf zijn voor de rekening van het reisbureau, die het in dit geval probeert te verhalen op de luchtvaartmaatschappij. Toch hoef je niet zomaar akkoord te gaan met bijvoorbeeld een nieuwe bestemming. "Als er sprake is van wezenlijke wijziging krijg je de gehele reissom terug."
Vergoeding voor extra kosten
Zit je al in een zonnig oord en kom je plotseling niet meer thuis? Voor kosten van een extra hotelovernachting of etentje in het buitenland kan je in sommige gevallen een vergoeding krijgen. Dat geldt voor reizigers met losse vluchten en voor reizigers met pakketreizen.
Bewaar wél goed je bonnetje en maak het niet te gek. "Extra overnachtingen of extra maaltijden moeten in vergelijking staan met de rest van de vakantie", zegt Radstake. Nog even luxe uiteten tijdens je extra vakantiedag zit er dus niet in.
De jongerenafdeling van de ChristenUnie, PerspectieF, wil dat Harold Hofstra (CU) uitlegt waarom de Flevolandse fractie een coalitie wil vormen met de PVV. PerspectieF heeft hem uitgenodigd voor een gesprek. Daar heeft de fractievoorzitter van de ChristenUnie Flevoland nog niet op gereageerd.
In een mail vraagt PerspectieF Hofstra om in hun podcast te praten over zijn afwegingen om verder te gaan met de PVV en vragen van hun leden daarover te beantwoorden. "Tot nu toe hebben we geen reactie gekregen op deze uitnodiging. Dat verbaast ons", zegt PerspectieF-voorzitter Jens Mostert.
Hofstra wil ook geen antwoord geven op vragen van Omroep Flevoland over het in zee gaan van de CU met de PVV. Mostert: "Heel vreemd dat hij helemaal niets wil zeggen hierover."
De BBB, ChristenUnie, PVV, VVD en SGP zijn begonnen aan het formatieproces nadat de verkenners Pieter van Maaren en Herman Sietsma aangaven hiervoor geen inhoudelijke bezwaren te zien. Landelijk voorzitter Ankie van Tatenhove van de ChristenUnie noemde zo'n coalitie eerder niet geloofwaardig.
Tot nu toe vielen alleen vluchten uit van en naar Eindhoven. Vrijdag kwamen daar Rotterdam The Hague Airport en Schiphol bij. Om hoeveel vluchten het precies gaat, kon een woordvoerder nog niet zeggen. Volgende week hoopt Transavia meer duidelijkheid te kunnen geven over de gevolgen in de maanden mei en juni.
Nog nooit kwamen er zoveel asielzoekers naar Nederland als er dit jaar worden verwacht. Nederland laat bovendien veel meer asielzoekers blijven dan andere landen. Daar kan het kabinet best wat aan doen, maar uit niets blijkt dat er ook werk van wordt gemaakt.
Ondertussen doet premier Rutte wel of hij in Brussel werkt aan de asielmigratie, maar uit niets blijkt dat het ook opschiet. Rutte heeft toch al een bedenkelijke reputatie bij het opkomen voor het Nederlands belang in Brussel: even nee zeggen en dan gauw ja doen. Hans Roodenburg stelt de diagnose en komt met een behandelplan.
Het hoogste cijfer ooit
De Haagse politiek, die al maanden in de ban is van ‘stikstof’, werd half april even opgeschrikt door een uit het ambtelijke circuit gelekt cijfer van 76 duizend asielzoekers die dit jaar in Nederland zouden komen. Hierin zijn niet meegeteld de 48 duizend extra Oekraïners die hier ook worden verwacht.
Dat uitgelekte cijfer van 76 duizend asielzoekers zou veruit het hoogste jaarcijfer ooit zijn. Welke asielverzoeken in dit cijfer zijn meegeteld is vooralsnog niet duidelijk. Aannemende dat het gaat om eerste asielverzoeken komen we tot de volgende vergelijking met het verleden. In 2015, het topjaar van Wir schaffen das, kwam het aantal eerste asielverzoeken uit op ‘slechts’ 43 duizend.
In het eerste coronajaar liep de instroom terug tot 14 duizend, om daarna een stijgende lijn in te zetten tot 36 duizend vorig jaar. Als de verwachting uitkomt krijgen we dit jaar dus te maken met ongeveer een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Het cijfer van 76 duizend betreft het hoge scenario, dat in de methodiek van de IND – een combinatie van expert opinion en kansrekening – nog steeds een kans van 12,5 procent heeft om door de werkelijke ontwikkeling te worden overtroffen.
Intussen gaat politiek Den Haag, alsof er niets aan de hand is, gewoon door met delibereren over stikstof. Dat leidt in ieder geval af van het uit de hand lopen van de immigratie. Er waren wel reacties van coalitiegezinde politici en dito media, maar die beperkten zich meestal tot de capaciteitsproblemen in de opvang, en vooral het schrikbeeld van asielzoekers die in de open lucht moeten bivakkeren.
Waar het echt om gaat, namelijk de gevolgen voor de samenleving lijkt in de gedachtewereld van betrokkenen nauwelijks een rol te spelen. Slechts een enkeling legde een link met de schreeuwende woningnood waaronder dit land gebukt gaat.
Premier Rutte kan geen resultaten melden uit de Europese Raad
Eind vorig jaar, toen de spreidingswet (minder eufemistisch ook wel aangeduid als ‘asieldwangwet’) door de Tweede Kamer geloodst moest worden kwam premier Rutte ineens in actie rond het thema asiel: hij nam op zich om stappen te zetten die zouden moeten leiden tot beperking van de uit de hand lopende asielinstroom.
De premier stelde de asielkwestie aan de orde in Brussel en in gesprekken met Europese leiders, culminerend in een tête-à-tête met zijn temperamentvolle Italiaanse collega Giorgia Meloni. Die internationale contacten leverden weliswaar een nu reeds iconische foto op, maar afgezien van dit PR-moment geen concrete resultaten. Na het overleg in de Europese Raad gaf premier Rutte dit ook met zoveel woorden toe.
Beperking van de asielinstroom kan niet in één zo’n vergadering worden geregeld; daarvoor is meer tijd nodig, aldus de premier. Dat mag zo zijn, maar wil je in Brussel iets bereiken dan zul je er niet voor moeten terugschrikken om met de vuist op tafel te slaan. Mark Rutte lijkt daar niet de juiste persoon voor. Die heeft zich – zo lijkt het – met lege handen laten wegsturen.
Instroom Nederland internationaal vergeleken
Hoe verhoudt zich de instroom van asielzoekers hier in vergelijking met de landen om ons heen? De grafiek hieronder, gebaseerd op gegevens van het EU-statistiekbureau Eurostat, geeft een beeld over de afgelopen tien jaar. Voor de overzichtelijkheid zijn alleen landen opgenomen die in absolute zin een hoge instroom kennen. Nederland zit iets onder het EU-gemiddelde, evenals de mediterrane landen Spanje, Italië en Frankrijk.
Dat Italië, land van aankomst van de meeste migranten die de Middellandse Zee oversteken, nog onder het EU-gemiddelde – en ook lager dan Nederland – uitkomt is opmerkelijk. Het is vooral een doorvoerland voor migranten, meestal in noordelijke richting. Dit vindt zijn weerslag in de hoge cijfers voor Zwitserland en Oostenrijk. Laatstgenoemd land ondervindt bovendien de gevolgen van zijn ongunstige ligging aan de Balkanroute.
Griekenland is land van aankomst van migranten zowel over zee als over land. Anders dan Italië heeft het geen gemeenschappelijke landgrens met de rest van de Schengenzone en dat zien we terug in een veel hoger cijfer.
Dat Nederland qua instroom in de buurt zit van het gemiddelde in de EU is overigens, zoals hierna zal blijken, geen reden om opgelucht adem te halen.
Ingewilligde asielverzoeken: Nederland in de Europese kopgroep
In hoeverre de instroom leidt tot immigratie valt af te lezen uit het deel van de asielaanvragen dat uiteindelijk wordt ingewilligd en dus resulteert in een verblijfsvergunning. Het beeld dat uit de cijfers in de onderstaande grafiek opdoemt is dat Nederland, in vergelijking met andere lidstaten van de Europese Unie, een relatief ruimhartig beleid voert waar het gaat om het inwilligen van asielverzoeken. Nederland zit in de Europese kopgroep. Circa driekwart van de asielaanvragen wordt hier – eventueel na een beroepsprocedure – gehonoreerd met een verblijfsvergunning. Ter vergelijking: in bijvoorbeeld Frankrijk is dat maar half zo veel.
Terzijde: zowel in Nederland als gemiddeld in de EU wordt ongeveer de helft van de verblijfsvergunningen voor asielzoekers verleend op grond van het VN-vluchtelingenverdrag. De rest heeft betrekking op subsidiaire bescherming (zie hierna) en om humanitaire redenen.
Hoe krijgen we het inwilligingspercentage omlaag?
Dat relatief hoge inwilligingspercentage maakt Nederland aantrekkelijk als bestemming van asielzoekers. Als we erin zouden slagen dat percentage omlaag te krijgen kan dat leiden tot minder instroom en zo snijdt het mes aan twee kanten. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden die niet meteen een aanpassing van het internationale juridische kader vereisen.
De IND is een ambtelijke organisatie die de indruk wekt de eigen productie primair af te meten aan het aantal afgehandelde dossiers. Vooral als door de hoge instroom achterstanden ontstaan gaat dit al gauw ten koste van het doorvragen om er achter te komen of aanvragers wel recht hebben op asiel. Zo bleek onlangs – tot ongenoegen van de Tweede Kamer – dat verhoren van asielzoekers die als kansrijk worden beschouwd omdat zij zeggen afkomstig te zijn uit landen als Syrië, Jemen en Turkije, sinds enige tijd schriftelijk worden afgedaan.
Het is dan natuurlijk de vraag of langs die weg nog kan worden vastgesteld of zij inderdaad komen uit het land waarvan zij beweren afkomstig te zijn, nota bene hét cruciale gegeven voor de beslissing over hun verblijfsvergunning.
Van asielzoekers uit dergelijke landen wordt doorgaans niet getoetst of ze in aanmerking komen voor asiel op grond van het VN-Vluchtelingenverdrag. Hun verblijfsvergunning wordt afgegeven omdat zij op grond van hun land van herkomst in aanmerking komen voor subsidiaire bescherming.
Op de gezinshereniging voor deze groep kunnen, krachtens internationale afspraken, strengere voorwaarden en een tweejarige wachttijd worden toegepast. Maar omdat de huidige vreemdelingenwet slechts één verblijfsvergunning voor asiel kent, en dus beide groepen op één hoop gooit, kan deze beleidsruimte in Nederland niet worden benut. Omdat andere landen dit onderscheid wel maken is Nederland ook om deze reden een aantrekkelijke bestemming voor asielzoekers, en daar bovenop komt dan nog de extra volgmigratie.
Het is niet verwonderlijk dat een Syriër onlangs op de Nederlandse televisie verklaarde zijn zinnen te hebben gezet op asiel in Nederland omdat gezinshereniging hier zo snel en gemakkelijk kan worden gerealiseerd. Dit werpt meteen een nader licht op de verklaring die Den Haag geeft voor het hoge inwilligingspercentage in Nederland: dat zou komen doordat ons land in trek is bij asielzoekers uit landen die als onveilig worden beschouwd, zoals Syrië.
Dat statushouders die subsidiair bescherming genieten in de Vreemdelingenwet geen aparte categorie vormen werd destijds gemotiveerd vanuit de vrees voor overbelasting van de rechtspraak vanwege doorprocederen om de hoogste asielstatus te verkrijgen. Daar zit wat in, maar mijns inziens kan het geen geldige reden zijn om de immigratiekraan verder open te draaien, want daar komt de gekozen constructie natuurlijk wel op neer.
Alleenreizende minderjarige vreemdelingen (Amv)
Vorig jaar kwamen ruim 4 duizend alleenreizende minderjarige asielzoekers, tegenwoordig aangeduid als Amv’ers, naar Nederland. Dat is twee keer zo veel als in het voorafgaande jaar, een veel sterkere stijging dan van het aantal asielzoekers in het algemeen.
Omdat de Dublin-conventie op deze groep niet van toepassing is, maken Amv’ers die via Italië naar Nederland komen hier direct aanspraak op asiel, en kunnen zij – met een beroep op gezinshereniging – ook hun familieleden naar Nederland laten komen. ‘Daardoor is het dus aantrekkelijker om kinderen vooruit te sturen’, aldus een topambtenaar in De Telegraaf. Het komt volgens hem zelfs voor dat ouders ergens op de route naar Nederland wachten tot ze naar Nederland kunnen komen omdat hun kind als vooruitgeschoven post in ons land vraagt om gezinshereniging.
Nederland lijkt daardoor voor Amv’ers relatief aantrekkelijk. In veel andere EU-landen moet de aanvraag voor gezinshereniging door de nareizigers worden gedaan in het land van herkomst. In Nederland doet de ‘vooruitreiziger’ dat. Steeds vaker is dat een kind. Alle reden om hier over te stappen op een regeling als die in andere landen.
Achterstallig onderhoud
Er zijn verschillende mogelijkheden om Nederland minder aantrekkelijk te maken voor asielzoekers. Gelet op het voorgaande in ieder geval deze drie: (1) een minder soepele beoordeling door de IND (met het daarvoor benodigde extra personeel), (2) een aparte status in de Vreemdelingenwet voor personen die subsidiaire bescherming genieten, en (3) de regelgeving inzake gezinshereniging voor Amv’ers in lijn brengen met die in andere landen. Er valt dus nog heel wat achterstallig onderhoud uit te voeren aan het asielsysteem. Het kabinet kan meteen aan de slag.
Maar vroeg of laat zullen de grenzen gesteld door het internationale juridische kader in zicht komen. En die grenzen zullen op de schop moeten willen we de instroom van asielzoekers binnen de perken houden. Om dat te bereiken hebben we een ambitieuze regeringsploeg nodig en vooral een minister-president die in de Europese Raad en andere internationale gremia spijkers met koppen kan slaan. Maar we kunnen het ons ook niet permitteren om te wachten tot Mark Rutte een functie elders heeft en Nederland een kabinet zonder D66 en ChristenUnie.
Gemeenschappelijk Europees asielsysteem (CEAS)
Want intussen wordt in de EU gewerkt aan het Common European Asylum System (CEAS). En dat gaat ongetwijfeld uitdraaien op minder zeggenschap en meer regels waar we niet meer vanaf kunnen. Dat zou nog niet zo erg zijn als tenminste werk wordt gemaakt van beperking van de instroom: offshore processing van asielverzoeken en opvang in de regio. Maar te vrezen valt dat de nadruk vooral zal komen te liggen op spreiding van de instroom over de lidstaten.
Besluiten over het CEAS worden in de Europese Raad genomen met gekwalificeerde meerderheid. Dit betekent dat de Nederlandse premier aan de bak zal moeten en bondgenoten zal moeten vinden om dat CEAS in de gewenste richting bij te sturen en zo nodig te blokkeren. Met premier Mark Rutte, die een track record heeft wat betreft het instemmen met voor Nederland nadelige EU-voorstellen (eurobonds!), gaat dat lastig worden.
Hans Roodenburgis econoom en gaf bij het Centraal Planbureau leiding aan onderzoek naar de economische gevolgen van immigratie. Hij publiceert sinds maart 2021 in Wynia’s Week over het Nederlandse immigratiebeleid.
Wynia’s Weekvolgt het Nederlandse bevolkingsbeleid kritisch en op de voet. Steunt u deze broodnodige berichtgeving? Graag! Doneren kan HIER. Hartelijk dank!
Maquette van woontoren Mirador Apeldoorn, die er voorlopig niet komt
NOS Nieuws•
Leen Kraniotis
redacteur economie
Leen Kraniotis
redacteur economie
Duizenden geplande nieuwbouwhuizen worden voorlopig niet gebouwd, omdat er te weinig kopers voor zijn. In een jaar tijd hebben projectontwikkelaars minstens 4694 te bouwen koopwoningen uit de verkoop gehaald, wegens gebrek aan interesse.
En vooral de laatste maanden zijn het er veel, blijkt uit cijfers van makelaarsvereniging NVM en databedrijf Brainbay.
Op allerlei plekken komen geplande woontorens of nieuwbouwwijken er voorlopig niet vanwege veranderde marktomstandigheden.
Bekijk hier zes opgeschorte projecten:
NOS
NOS
NOS
NOS
NOS
NOS
NOS
Bouwbedrijven, projectontwikkelaars en makelaars zien duidelijk minder interesse in nieuwbouw. De gekte op de huizenmarkt is voorbij en bestaande woningen zijn behoorlijk in prijs aan het dalen, mede door de hoge hypotheekrente.
Maar nieuwbouwhuizen dalen vaak niet of minder in prijs, omdat bouwers ze voor een bepaald bedrag moeten verkopen om er wat aan te verdienen. Er zijn immers vaste kosten, zoals bouwmaterialen en personeel. Daardoor worden nieuwbouwwoningen nu relatief duur ten opzichte van bestaande bouw.
"Nieuwbouwwoningen blijven toch stevig geprijsd in een afkoelende markt", zegt Arjan Lamberink. Zijn makelaardij heeft vestigingen in heel Noord-Nederland. "Bestaande bouw wordt aantrekkelijker en dan neem je het voor lief dat een oudere woning minder energiezuinig is."
Van verkopersmarkt naar kopersmarkt
"Van een verkopersmarkt sloeg het binnen enkele maanden om naar een kopersmarkt. Het is duidelijk dat we door de recente ontwikkelingen met zijn allen minder woningen creëren dan gehoopt", zegt een woordvoerder van bouwbedrijf Vorm. Het bedrijf zegt steeds te kijken naar wat het nog wel kan bouwen.
Meer bouwbedrijven zeggen van alles te doen om projecten te laten doorgaan, komt naar voren uit een rondgang van de NOS.
"Er zijn bij ons geen projecten on hold", zegt een woordvoerder van bouwbedrijf Van Wijnen. "Wel zijn er een aantal projecten waar we creatief moeten zijn." Zo bouwt het bedrijf 180 appartementen in Capelle aan den IJssel. 90 daarvan zouden verkocht worden aan particulieren. "Daarvan hebben we er nu circa 60 verkocht aan een particuliere belegger." Dat worden dus huurwoningen in plaats van koop. "We zien bij beleggers nog veel interesse."
En in Amsterdam-Noord bouwt Van Wijnen bijna 700 woningen. De gemeente had daarvoor wel aanvullende 'bovenwettelijke' duurzaamheidseisen, waardoor de bouw duurder zou worden. Na overleg heeft de gemeente die eisen aangepast. "Mede hierdoor is het gelukt om de projecten haalbaar te houden."
Bouwen in plukjes
"We annuleren nauwelijks projecten in uitbreidingsgebieden", zegt Ton van de Klok van bouwbedrijf KlokGroep. Dan gaat het om nieuwbouwwijken rond dorpen en steden. "Wel faseren we daar projecten, dan realiseren we iets bijvoorbeeld niet in één keer, maar in kleinere plukjes."
Ook passen ze projecten aan. "We herontwikkelen plannen, bijvoorbeeld met minder vrijstaande woningen of tweekappers. En meer beter betaalbare rijwoningen erin, die nu makkelijker te verkopen zijn."
Bij zogeheten inbreidingslocaties merkt hij dat de situatie moeilijker is. Dan gaat het meestal om bouwen in steden, tussen bestaande woningen. "Dat zit 'm daar in de grond-, bouw-, en bijkomende kosten. Die zijn soms hoger dan waarvoor je het project kunt verkopen. Op sommige plekken kijken we nu of we iets on hold moeten zetten. En dan pas gaan bouwen als de bouwkosten genormaliseerd zijn."
Eigen inspanning
Er gaan stemmen op voor overheidssteun om meer nieuwbouw door te laten gaan. Een project wordt vaak pas gebouwd als 70 procent van de koopwoningen verkocht is, want dan geven verzekeraars een nieuwbouwgarantie af. Met steun van de overheid zou dat percentage omlaag moeten naar 50 procent, vindt Neprom, de organisatie van projectontwikkelaars. "Dat vind ik zeker een goed idee", zegt makelaar Arjan Lamberink. "Daardoor kunnen projecten eerder worden gebouwd."
Ton van de Klok van KlokGroep zou het ook mooi vinden als de Rijksoverheid of provincies wat extra steun zouden bieden. "Maar in de praktijk zal dat ingewikkeld worden. Voordat zoiets politiek en juridisch is geregeld, is de markt misschien alweer omgeturnd. Wij vertrouwen toch het meest op onze eigen inspanning om door te bouwen."
Het kabinet wil dat er tot 2030 900.000 woningen bijkomen. Dat is zo'n 100.000 per jaar. Het Economisch Instituut voor de Bouw verwacht dat we dat dit en komend jaar niet halen. En hoe meer projecten er nu worden geschrapt, hoe moeilijker het wordt.
De nieuwbouw heeft het niet alleen moeilijk door minder kopers. Bekijk hier de andere problemen:
Annuleringen van vluchten door Transavia zijn voorlopig nog niet voorbij. Ook in mei en juni zullen er vluchten moeten worden geschrapt, zegt het bedrijf. In de loop van komende week komt de luchtvaartmaatschappij met aantallen en worden passagiers geïnformeerd.
Zo hoopt de luchtvaartmaatschappij eerder duidelijkheid te kunnen bieden aan passagiers en reisorganisaties. De laatste tijd kwamen de annuleringen vaak op het laatste moment.
Reisorganisaties zijn intussen druk bezig om klanten om te boeken die met geannuleerde vluchten van Transavia zouden reizen. Dat lukt niet in alle gevallen, zegt een woordvoerder van brancheorganisatie ANVR.
Kort van tevoren
Eerder deze maand maakte het bedrijf al bekend 5 procent van de vluchten te moeten schrappen. Daar komen steeds heel kort van tevoren nieuwe annuleringen bovenop. Ook voor dit weekend zijn er vluchten geschrapt, bleek vandaag. Zaterdag gaan er zeven vluchten niet door, zondag drie.
"We zijn teleurgesteld dat we het zo laat horen als er een vlucht uit wordt gehaald", zegt een woordvoerder van de ANVR. "Als we dit een paar weken geleden hadden geweten hadden we klanten kunnen omboeken, maar nu is het alle hens aan dek." Dat er nu verder van tevoren aankondigingen gaan komen is beter dan op het laatste moment, zegt hij, "maar in algemene zin is het niet goed dat er minder mensen op vakantie kunnen".
Bij klanten die via een reisorganisatie hebben geboekt moet de reisorganisatie op zoek naar een alternatief. Mensen die een los ticket geboekt hebben moeten zelf op zoek naar vervanging.
Teleurstellend
Bij TUI zijn tot nu toe 3000 reizigers geraakt door de annuleringen voor de maanden april en mei. "Wij horen het ook pas heel kort van tevoren, en onze collega's zijn bijna dag en nacht bezig om alternatieven te vinden", zegt een woordvoerder van het bedrijf.
Maar dat lukt niet altijd. "In een derde tot een kwart van de gevallen is er geen geschikt alternatief, en kan de reis niet doorgaan." Dat kan zijn omdat een reiziger zelf niet kan op een andere datum of omdat bijvoorbeeld het hotel op andere dagen al vol zit, zegt de reisorganisatie.
Om eerder duidelijkheid te bieden kondigt Transavia nu aan ook vluchten in mei en juni te gaan annuleren. "Het is teleurstellend en niet de service die we willen bieden dat we nu zo last-minute voor het weekend nog vluchten eruit moeten halen. En dat willen in de periode mei en juni naar voren toe beter doen", zegt operationeel directeur van Transavia Marloes van Laake in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.
Bliksem
Dat er zoveel wordt geannuleerd heeft drie redenen, zegt Van Laake. Er zouden vijf nieuwe toestellen bij komen voor de meivakantie, maar van drie daarvan is de levering vertraagd. Daarnaast loopt het zware onderhoud voor andere toestellen uit doordat onderdelen vertraagd worden geleverd. "Dat maakt dat we zo'n vliegtuig niet terug hebben in de operatie terwijl we dat wel gepland hadden."
Tot slot heeft het bedrijf meer dan normaal last van schade aan toestellen. Het gaat dan bijvoorbeeld om bliksemschade, vertelt Van Laake. Dat is volgens het bedrijf ook de reden waarom er steeds opnieuw aankondigingen bij komen.
"We hebben verschillende tegenslagen tegelijkertijd die we niet goed kunnen bolwerken", zegt Van Laake. "Als we dat hadden kunnen voorzien hadden we dat zeker gedaan."
Zeven toestellen van Transavia staan nu aan de grond. Normaal gesproken zouden er als reservecapaciteit twee à drie vliegtuigen op de grond blijven, zegt een woordvoerder van Transavia. "Eén toestel kan twee of drie retourvluchten per dag doen. Als je dan vier à vijf vliegtuigen mist, snap je dat er veel kan uitvallen."
Zomervakantie
Volgens de ANVR heeft Transavia de inschatting onvoldoende goed gemaakt. "Daarom zijn wij teleurgesteld: de mei- en zomervakantie zijn de belangrijkste vakantieperiodes voor pakketreisaanbieders."
TUI laat weten al in gesprek te zijn met Transavia over een schadevergoeding.
De grote vraag is of deze problemen opgelost zijn voor de zomer. Transavia verwacht dat ze er voor de start van de zomervakantie anders voor staan.
In de toren in Leeuwarden zitten meerdere divisies van UWV, waaronder dus STAP. Vanaf eind 2021 zijn ongeveer 150 mensen opgeleid om de regeling - die in maart vorig jaar inging - te kunnen uitvoeren. Het is nog onduidelijk of de verdiepingen waar STAP zit, leeg komen te staan of op een andere manier worden ingevuld.
Ondernemen•28 apr '23 07:23Auteur: Samuel Hanegreefs
Ook bouwbedrijf Strukton en topholding Oranjewoud zien eigenaar Gerard Sanderink niet meer zitten. Ze willen hem voor onbepaalde tijd schorsen als bestuursvoorzitter, schrijft het FD. 'Dit is voor hem de ultieme vernedering en de neergang is daarmee ook wel compleet', zegt FD-journalist Joris Polman.
Donderdag heeft de Raad van Commissarissen van Strukton en Oranjewoud een verzoekschrift ingediend bij de Ondernemingskamer met als doel Gerard Sanderink voor onbepaalde tijd te schorsen als bestuursvoorzitter.
‘Eerder is in de Ondernemingskamer door de rechter geconstateerd dat er reden is om te twijfelen aan het rationele vermogen van Sanderink’
Joris Polman, journalist bij het FD
'Wat we hoorden is dat er achter de schermen is geruzied met de CFO', zegt Polman, die voor het FD de zaak opvolgt. 'Sanderink zou die een aantal weken hebben ontslagen. Dat was het punt dat de Raad van Commissarissen zei: tot hier en niet verder. Ze hebben toen Sanderink geschorst.'
Polman noemt het de 'ultieme vernedering'. (ANP / ANP)
Dat recht heeft de Raad van Commissarissen, aldus Polman, al was de schorsing maar geldig voor een beperkte termijn. 'Die termijn verloopt nu en dan kan je maar een ding doen: dan moet je naar de Ondernemingskamer.'
Daarmee lijkt een scenario zoals bij Centric zich te herhalen. Door zijn gedrag schorste de Ondernemingskamer Sanderink in november al als bestuurder van het IT-bedrijf.
Neergang van carrière
'Je zou kunnen zeggen dat de neergang van zijn indrukwekkende carrière compleet is. Hij is zeer rijk geworden door bedrijven op te kopen, op te bouwen en met elkaar te combineren. Nu dreigt hij nu de zeggenschap daarover compleet kwijt te raken.'
Polman noemt het de 'ultieme vernedering'. 'De neergang is daarmee ook wel compleet. Het is heel tragisch. Eerder is in de Ondernemingskamer door de rechter geconstateerd dat er reden is om te twijfelen aan het rationele vermogen van Sanderink. Het was toen ook al opgevallen dat die geen tegenspraak of kritiek meer duldt. Er is weinig reden om te twijfelen dit soort dingen nu opnieuw naar boven gaan komen.'
Minister Rob Jetten voor klimaat en energie kwam woensdag niet alleen met een dik pakket maatregelen om de klimaatdoelen te halen, maar ook met een vergezicht op Nederland. Want waarom moet het hele energiesysteem op de schop? Waarom geven we 28 miljard euro uit voor het klimaat?
In 2050 wonen Nederlanders in goed geïsoleerde huizen, is energie goedkoop en zijn we onafhankelijk van landen die olie en gas exporteren. De economie draait om duurzame activiteiten. De natuur doet het goed en biedt verkoeling in de hete zomers, zo spiegelt Jetten de Nederlanders een een toekomstbeeld voor.
Hoe kom je in die duurzame toekomst? Allereerst door de klimaatdoelen in 2030 te halen, namelijk een besparing van 55 procent CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Dat is nodig om klimaatverandering af te remmen. Nederland lag niet op koers en daarom zijn nu plannen bedacht die 22 megaton extra CO2-uitstoot moeten voorkomen. Er is voor gekozen om vervuiling duurder te maken en verduurzaming te blijven subsidiëren.
Elke sector komt aan de beurt. Zo moet de productie van elektriciteit in 2030 4 megaton minder CO2 uitstoten. De industrie moet tegen die tijd 5 megaton extra besparen, naast de fikse opgave die er al ligt. Samen met transport en vervoer, de gebouwde omgeving, landbouw en andere sectoren telt dat op tot die 22 megaton.
Positief
Gaat het lukken? Het kabinet is er heel positief over. “Met dit pakket maakt Nederland in een keer de benodigde inhaalslag”, klinkt het vanuit de ministerraad. Maar Jetten geeft toe dat de grenzen van wat tot 2030 haalbaar is in zicht komen.
“We zien nu al dat het soms piept en kraakt”, schrijft hij aan de Tweede Kamer. Is de noodzakelijke infrastructuur tijdig gereed? Zijn er genoeg vakkundige mensen om het werk te doen? Zijn wetten en regels op tijd aangepast? Hoe lang duren de vergunningen? Op al die terreinen moet veel gebeuren. Pas als dat is geregeld, wordt duidelijk of Jetten zijn plannen kan uitvoeren.
Belangenorganisatie VNO-NCW zegt dat veel bedrijven graag willen verduurzamen, maar dat niet kunnen. Ze kunnen niet van het gas af en schonere elektrische installaties kopen, omdat er te weinig ruimte is op het stroomnet. Dat moet worden uitgebreid en dat kost tijd.
Daarnaast moet er voldoende groene elektriciteit en waterstof beschikbaar komen, zegt de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). De VNCI ziet de noodzaak om sneller te verduurzamen en zegt dat de chemische industrie fors wil investeren.
“Maar het is lastig om bedrijven te vragen méér te doen als de eerste projecten al tegen allerlei knelpunten aanlopen”, zegt Martijn Broekhof, hoofd klimaat, energie, innovatie en duurzaamheid bij VNCI.
Concurrentiepositie
De druk op de vervuilende industrie wordt met de nieuwe plannen vergroot. Zo wordt de Nederlandse CO2-belasting met twee jaar verlengd en ook verhoogd. Broekhof is bang dat de productie in Nederland te duur wordt. “We maken ons grote zorgen over de impact van het pakket op de concurrentiepositie, het verdienvermogen en de aantrekkelijkheid van Nederland.”
Maar tegelijkertijd werkt het kabinet ook aan ‘maatwerkafspraken’ met de grootste vervuilers. Bedrijven die willen vergroenen krijgen steun, omdat het kabinet ze in Nederland wil houden. Anders gaan ze in andere landen CO2 uitstoten. ‘Liever groen hier, dan grijs elders’, zegt het kabinet.
Natuur & Milieu vindt dat het kabinet er nog nadrukkelijker voor moet kiezen om de vervuilers te laten betalen. Maar directeur Marjolein Demmers is wel tevreden dat er in ieder geval plannen worden gemaakt om dat duurzame visioen dichterbij te brengen. “Alle maatregelen die daaraan bijdragen zijn goed nieuws.”
Lees ook:
Kabinet moet er vol voor kiezen om de vervuiler te laten betalen.
Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu, buigt zich over de nieuwe klimaatplannen. Wat is goed, wat kan beter?
