Shell verliest klimaatzaak: moet CO2-uitstoot bijna halveren - Telegraaf.nl

Verslaggevers Edwin van der Schoot en Edwin Timmer volgden de uitspraak woensdagmiddag live. Lees hun tweets onderaan dit artikel terug.

Shell moet van de rechter in 2030 zijn CO2-uitstoot netto met 45% hebben gereduceerd ten opzichte van 2019. De eis van Milieudefensie was ten opzichte van 2010, en niet netto maar absoluut. Dat betekent dat Shell een minder grote inspanning hoeft te leveren dan Milieudefensie eiste, maar wel aan de bak moet. Scenario’s van de internationale klimaatonderzoeksgroep IPCC worden door de rechter aangedragen als richtinggevend daarvoor.

De rechter vaardigt een bevel uit, wat inhoudt dat Shell, ook al gaat het in hoger beroep, toch zo snel mogelijk met de uitvoering van het bevel moet beginnen. De rechter vindt dat Shell overigens zijn reductieverplichting nog niet heeft geschonden. Maar ’dreigt’ dat wel te doen.

’Enorme uitstoot’

De rechter noemt de CO2-uitstoot van Shell tot twee maal toe ’enorm’ en ’groter dan de hele uitstoot van Nederland’. „Royal Dutch Shell heeft een reductieplicht, het volgen van de maatschappelijke ontwikkelingen alleen is niet genoeg”, zegt de rechter.

De rechter zegt zich bewust te zijn van ’de verstrekkende gevolgen voor de Shell-groep’ door het vonnis. Het argument van Shell dat andere bedrijven haar plek innemen, als zij minder olie en gas gaat verkopen, veegt de rechter daarentegen van tafel. Ook anderen hebben met reductieverplichtingen te maken, zegt de rechter.

Verplichting

Shell heeft een ’resultaatverplichting’ voor de eigen uitstoot, en een ’inspanningsverplichting’ voor zakenpartners, toeleveranciers en afnemers, aldus de rechter. Shell legt op dat vlak de lat zelf al hoger, door ook zogeheten scope 3 emissie (jargon voor uitstoot door derden zoals automobilisten die tanken bij Shell) als eigen verantwoordelijkheid te zien, die het volledig wil compenseren op termijn.

Ⓒ ANP/HH

Milieudefensie beargumenteerde dus met succes dat een bedrijf ’anderen niet willens en wetens in gevaar mag brengen’, op basis van jurisprudentie van het onder juristen bekende kelderluikarrest uit 1966. Daarbij werd een kroegeigenaar die een luik open liet staan waar een bezoeker in viel met ernstige verwondingen tot gevolg medeverantwoordelijk geacht voor dat ongeval. „Shells uitstoot van CO2 vinden wij een openstaand kelderluik”, zei Milieudefensie-voorman Donald Pols daar eerder over in de Telegraaf.

Ook zag Milieudefensie aanknopingspunten in de behandeling van asbest. „Daarover heeft de rechter ook tegen bedrijven geoordeeld die met asbest werkten, ondanks dat asbest zelf niet verboden was.”

Hoewel juristen en analisten Shell vooraf goede papieren gaven om de zaak te winnen, speelde ook de enigszins verrassende uitspraak in 2015 van een Nederlandse rechter in het voordeel van Stichting Urgenda mee. Toen werd de Nederlandse Staat veroordeeld tot het reduceren van de emissies met 25% in 2020 – een vonnis dat uiteindelijk ook standhield in hoger beroep.

Shell stelde zich op het standpunt dat het aan overheden is om regels op te leggen en dat het niet past voor de rechter om op de stoel van de bestuursvoorzitter te gaan zitten.

Reactie Shell

„Er is dringend actie nodig om klimaatverandering aan te pakken. Daarom hebben we onze inspanningen versneld om tegen 2050 een energiebedrijf met netto nul uitstoot te worden, meebewegend met de samenleving, met korte termijn doelstellingen om onze vooruitgang te volgen.”

„We investeren miljarden dollars in koolstofarme energie, waaronder waaronder laadpunten voor het opladen van elektrische voertuigen, waterstof, duurzame energiebronnen en biobrandstoffen. We willen de vraag naar deze producten vergroten en onze nieuwe energiebedrijven nog sneller opschalen.”

„We zullen ons blijven concentreren op deze inspanningen en verwachten in beroep te gaan tegen de teleurstellende uitspraak van de rechtbank van vandaag.”

Activisten

Vorige week kreeg een activistische aandeelhoudersresolutie, die oproept tot een snellere vergroening van de investeringen van het olie- en gasbedrijf, ruim 30% van de stemmen achter zich van onder meer Nederlandse pensioenfondsen. Hoewel Shell ook een eigen duurzaamheidsstrategie presenteerde, die van 89% van de aandeelhouders het duimpje omhoog kreeg, is het bedrijf onder beursregels verplicht constructief met de activisten in gesprek te gaan.

Eerder vandaag kreeg ook het Franse Total een tik op de vingers van aandeelhouders. Onder meer de Nederlandse metaalpensioenfondsen PME en PMT spoorden de Fransen aan tot meer verduurzaming. Later vandaag staat de aandeelhoudersvergadering van het Amerikaanse ExxonMobil op de agenda. Daar proberen activisten voldoende steun te krijgen van grootaandeelhouders om vier ’groene’ commissarissen in de bestuurskamer te krijgen.

DFT Dagelijks

Elke ochtend het belangrijkste financiële nieuws.

Adblock test (Why?)

Shell verliest klimaatzaak: moet CO2-uitstoot bijna halveren - Telegraaf.nl
Read More