N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Uitgelekte Miljoenennota De economische vooruitzichten zijn gunstiger dan voorzien. Het demissionaire kabinet geeft miljarden extra uit, blijkt uit de gelekte begroting voor komend jaar.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/09/data76395461-e3b674.jpg)
Het demissionaire kabinet is nog lang niet uitgeregeerd. Het komende begrotingsjaar geeft Rutte III miljarden euro’s extra uit aan klimaat-maatregelen. Ook komen er honderden miljoenen bij voor de aanpak van zware criminaliteit.
„Hoewel een demissionair kabinet zich normaliter terughoudend opstelt, kan een aantal van deze problemen niet wachten”, schrijft demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) in de inleiding van de Miljoenennota voor komend jaar, die in handen is van NRC. Dinsdag, op Prinsjesdag, wordt de begroting officieel gepresenteerd.
Subsidies, vooral voor bedrijven
Het meeste extra geld, 6,8 miljard euro, gaat naar maatregelen die de uitstoot van broeikasgas CO2 moeten verminderen. Het kabinet hoopt zo te kunnen voldoen aan het vonnis van de Hoge Raad in de Urgenda-zaak, dat al voor 2020 een forse verlaging van de CO2-uitstoot oplegde. Door de coronacrisis daalde de uitstoot in 2020, maar nu is die alweer even hoog als voor de pandemie uitbrak.
De grootste klimaatuitgave gaat naar een subsidie voor bedrijven. Het kabinet reserveert 3 miljard euro extra voor de al bestaande subsidie voor duurzame energie (SDE++). Dat moet bedrijven in de industrie, de glastuinbouw en het vervoer helpen bij het vergroenen van hun bedrijfsvoering.
Ook investeert het kabinet 1,3 miljard euro in nieuwe infrastructuur die bijvoorbeeld bedrijven in de industrie nodig hebben om waterstof en warmte aan- en af te voeren. Verder kiest het kabinet ervoor verschillende kleinere belastingvoordelen en subsidies voor burgers en ondernemers te verhogen, bijvoorbeeld voor het verduurzamen van gebouwen.
Georganiseerde misdaad
Een ander probleem dat volgens het kabinet niet kan wachten is de aanpak van zware criminaliteit. Er gaat ruim 550 miljoen euro extra naar de bestrijding van de georganiseerde misdaad. Ruim 150 miljoen euro van dat geld is bestemd voor het beveiligen van mensen „in hun werk tegen ondermijning”. De moord op Peter R. de Vries, schrijft Hoekstra in zijn voorwoord, heeft „ons met de neus op de feiten gedrukt”. Om mensen betere toegang te geven tot rechtsbescherming worden de vergoedingen voor sociale advocaten verhoogd met ruim 150 miljoen euro. Zo’n verhoging, waar advocaten al jaren om vragen, had het kabinet tot nu toe geweigerd.
Nog een probleem dat niet kan wachten is de wooncrisis. Maar daarvoor trekt het kabinet relatief weinig uit. De komende tien jaar wordt honderd miljoen euro extra per jaar beschikbaar gemaakt om de bouw van nieuwe woningen te versnellen. Wie sociaal huurt bij een corporatie of een commerciële verhuurder hoeft een jaar lang geen huurverhoging te verwachten, als gevolg van een motie die de Tweede Kamer dit voorjaar aannam. Dat kost 200 miljoen euro. De verhuurderheffing wordt iets verzacht, maar blijft overeind.
Het kabinet verlaagt verder de lasten voor mensen met een uitkering of een laag inkomen, voor eenverdieners en gezinnen – met ruim 220 miljoen euro. Ook Defensie krijgt er geld bij: structureel komt er 80 miljoen euro voor munitie, training en veteranen.
Wie gaat dat betalen? Om te beginnen profiteert het kabinet van een meevaller. De inkomsten vallen beter uit dan verwacht, want de economie herstelt ondanks de coronacrisis snel.
Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt volgend jaar een economische groei van 3,5 procent. Dat merkt niet iedereen: huishoudens gaan er in doorsnee het komend jaar in koopkracht nog niet op vooruit. Maar de economische gevolgen van de tweede lockdown, vanaf oktober vorig jaar, vielen mee, schrijft het Centraal Planbureau in de Macro Economische Verkenning (MEV), die ook in handen is van NRC. Sommige sectoren hebben nog last van de coronacrisis, maar elders is al weer sprake van schaarste op de arbeidsmarkt, constateert het CPB. Hoewel de meeste steunmaatregelen in oktober ophouden, neemt de werkloosheid naar verwachting maar licht toe, tot 3,5 procent volgend jaar.
Het kabinet leent ook bij om de extra uitgaven te financieren. Dat zorgt voor een begrotingstekort en een verder oplopende staatsschuld, maar tijdens de bestrijding van de pandemie bleek al dat het kabinet dat wel aandurft. Geld lenen is dankzij de lage rente goedkoop, en de extra schuld valt weg tegen de economische groei.
Bovendien heeft de coalitie in de afgelopen weken flink met potjes geld geschoven. Veel van de extraatjes – voor meer beveiliging, voor Defensie en voor wonen bijvoorbeeld – kunnen worden betaald door het niet-doorgaan van de dividendbelasting en zijn opvolger, de BIK. Dat scheelt een kostenpost van zo’n 2 miljard. Een deel van dat geld, ooit bedoeld voor bedrijven, belandt nu bij de burger.
Zorgen over zorgkosten
De verste vooruitzichten zijn minder gunstig. Zo waarschuwt het CPB voor „een tweedeling” tussen huishoudens met een eigen woning en huurders. Huizen worden te duur voor starters, het vermogen van huizenbezitters neemt juist toe. Dat leidt tot „een grotere vermogensongelijkheid”.
Het CPB waarschuwt ook voor een nieuwe financiële bubbel als de huizenprijzen en aandelenkoersen blijven stijgen. Kopers kunnen zich dan gedwongen voelen hoge schulden aan te gaan en op de beurs wordt dan vaak meer belegd met geleend geld. Zodra de huizenprijzen of de aandelenkoersen dan weer dalen, kunnen zij in de problemen terechtkomen. In het ergste geval is dan zelfs „een hernieuwde financiële crisis” mogelijk.
Nog verder in de toekomst dreigen vooral hoge zorgkosten – en niet vanwege de coronacrisis. Net als een deze week verschenen advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid ziet het kabinet dat de kosten van de zorg „druk zetten op de overige publieke voorzieningen”.
Voor hogere zorgsalarissen maakt het kabinet geen geld vrij, hoewel een meerderheid in de Tweede Kamer dat wil. Deze week nam de Kamer nog een motie aan die daarop aandrong. Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) zei toen al dat hij dit aan een volgend kabinet vindt. Voor de jeugdzorg komt wel 1,3 miljard beschikbaar, zo werd in juni al bekend.
De Miljoenennota suggereert oplossingen voor het afremmen van de zorgkosten, zoals het verkleinen van het verzekerde pakket of meer eigen betalingen, maar schuift ook die beslissingen door naar de formatietafel.
Miljoenennota gelekt: miljarden extra naar klimaat - NRC
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar