Niet eerder waren beurskoersen zo hoog, de pensioenpotten en spaarvarkens zo rijkelijk gevuld, huizen zo duur, was de werkloosheid zo laag en het bruto binnenlands product (bbp) zo groot, terwijl het land nog altijd worstelt met de uitwassen van een wereldwijde pandemie.
De AEX rondt het beursjaar af met een recordwinst. De hoofdindex van de Amsterdamse aandelenbeurs noteert op de laatste beursdag van het jaar 28 procent hoger dan begin dit jaar, een ongekend hoog jaarrendement.
De economie wordt van tijd tot tijd gehinderd door onzekerheid over de impact van nieuwe virusvarianten, lockdowns en beperkende maatregelen, maar groeit eigenlijk stevig door. Weliswaar is het sociaal onrustig en zit het in sommige sectoren niet mee, en spelen hoge inflatie en nul procent spaarrente consumenten parten, maar over de hele linie gaat het goed en varen we wel, gemiddeld genomen en op papier wel te verstaan.
Ongelijk verdeeld
De economie is sterk hersteld en doet het inmiddels beter dan in 2019, het jaar voor de coronacrisis begon. Het bbp, de opgetelde economische bedrijvigheid van heel Nederland, was niet eerder zo groot, naar schatting een slordige 850 miljard euro (pdf).
En dat alles midden in een heftige pandemie. "Het is pijnlijk te zien hoe ongelijk de economische pijn en onzekerheid als gevolg van de pandemie zijn verdeeld. Het economisch leven van sommige ondernemers is verwoest, anderen merken geen economische pijn", constateert Han de Jong, voormalig hoofdeconoom van ABN Amro.
Ook het CPB stelt in de Macro Economische Verkenning 2022 (pdf) dat de trend van hogere prijzen van huizen, aandelen en andere vermogenstitels aanleiding geven tot zorg, omdat die leidt tot groeiende vermogensongelijkheid en risico's meebrengt voor de financiële stabiliteit.
Veel vraag, te weinig aanbod
2021 is sinds de zomer het jaar van hoge inflatie, en dat is wennen na jaren van lage inflatie. De extreem lage rente en ruimhartige geldpolitiek van de centrale banken lijken nu toch de inflatie aan te jagen, na jaren van weinig effect. "Opvallend", vindt De Jong, "hoezeer de meeste economen, inclusief centrale banken, zich hebben verkeken op de inflatie."
Van alles en nog wat wordt duurder, vooral energie. De goed draaiende economie en meer vraag en inhaalvraag vergen veel grondstoffen, productie en transport. De fabrieken en leveranciers kunnen het moeilijk bijbenen, doordat fabrieken en havens getroffen worden door lockdowns en uitvallend personeel en het transport nog altijd stroef verloopt. Dat leidt tot schaarste en tekorten, en dus hogere prijzen.
De gas- en stroomprijzen zijn in een half jaar tijd vervijfvoudigd. De hoge energieprijzen zijn volgens De Jong vooral het gevolg van veel vraag en te weinig aanbod. Hij wijst erop dat de opbrengst van windenergie tegenviel. Bij de energieprijzen spelen naast schaarste en de energietransitie ook de geopolitieke spanningen rond Rusland, Oekraïne en Europa een rol.
Inflatie wakkert doorgaans prijzen nog meer aan, door stapeling van hogere prijzen en kosten. "Inflatie holt de koopkracht uit en pakt voor sommige mensen echt heel slecht uit, en ook voor sommige sectoren, zoals de glastuinbouw en de energie-intensieve industrie", zegt Han de Jong.
Jaar van records voor aandelen, huizen, sparen en pensioenen - NOS
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar