Advocatenkantoor Houthoff, ook bekend als 'het Kremlinkantoor', stopt alsnog met het bijstaan van de Russische staat - NRC

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Juridische boycot Een groep advocatenkantoren roept collega’s op de Russische staat niet langer juridisch bij te staan. Onder hen geen grote Zuidas-kantoren. Wel staakt het ‘Kremlinkantoor’ de bijstand aan Moskou.

Enkele kantoren aan de Amsterdamse Zuidas, waaronder dat van Houthoff, het 'Kremlinkantoor' volgens medewerkers. Foto Kim van Dam/ANP

Advocatenkantoor Houthoff legt de verdediging neer van Russische cliënten, waaronder de Russische staat. Dat heeft het kantoor donderdag bekendgemaakt.

Afgelopen dagen ontstond ophef over de opstelling van Houthoff dat ook bekendstaat als het ‘Kremlin-kantoor’.

De advocatenfirma stelt in een verklaring: „Vanwege de oorlogsdaden in Oekraïne door de Russische Federatie heeft Houthoff besloten zijn relatie met de Russische Federatie en gelieerde personen en bedrijven te beëindigen. Houthoff zal ook geen nieuwe zaken van deze partijen aannemen.”

De opstelling is een omslag in de positie van het kantoor. Een partner bij Houthoff liet NRC dinsdag nog weten de Russische staat te willen blijven verdedigen in de grote Yukos-zaak. Houthoff staat Rusland al zeventien jaar bij in dit juridische conflict met drie voormalige aandeelhouders van energiebedrijf Yukos. Die eisen meer dan 50 miljard dollar omdat het Kremlin dit concern ten onrechte onteigend zou hebben. Vier musea op de Krim, in 2014 door Rusland geannexeerd, poogden met steun van Houthoff te voorkomen dat een verzameling kunstschatten aan Oekraïne werd overgedragen – overigens zonder succes.

Ook een aantal grote Russische bedrijven is klant van Houthoff. Het kantoor verdient jaarlijks miljoenen aan het bijstaan van het Kremlin. De Russen zijn veruit de grootste klant, bevestigden medewerkers tegenover NRC.

Oproep advocatengroep

Een groep van twintig middelgrote advocatenkantoren wil dat niet alleen Houthoff, maar alle advocaten in Nederland hun werk neerleggen voor Russische klanten die geen stelling nemen tegen de inval in Oekraïne. Dat geldt ook voor klanten die niet op de sanctielijst staan. De twintig kantoren vinden het niet langer ethisch verantwoord hen bij te staan.

De oproep die donderdag is uitgegaan, is ondertekend door twintig van de vijftig grootste kantoren van Nederland. Het gaat onder meer om de Amsterdamse firma’s Kennedy Van der Laan en Florent, en het Haagse kantoor BarentsKrans. De grote Zuidas-kantoren ontbreken.

De oproep gaat verder dan wat advocatenkantoren nu wettelijk verplicht zijn – niet meer werken voor door de EU gesanctioneerde klanten. Volgens een woordvoerder hebben veel van de bedrijven die de oproep hebben ondertekend zelf ook Russische klanten. Hoeveel exact, is onduidelijk.

„Als gevolg van de invasie en oorlog in Oekraïne en de dreiging van de inzet van nucleaire wapens worden de vrede en democratie in Europa ernstig bedreigd”, schrijven de kantoren in hun gezamenlijke verklaring. „Oekraïne verdedigt haar democratie met man en macht, maar dit is zonder externe steun een ongelijke strijd. Nu is het moment om ervoor te zorgen dat we niet zwijgzaam toekijken of de blik afwenden en doorwerken.”

Verschillende Russische bedrijven zijn om fiscale redenen in Nederland gevestigd. Ze worden veelal bijgestaan door Amsterdamse advocatenfirma’s. Die kantoren zouden geen diensten meer moeten verlenen aan de Russische staat, Russische bedrijven of oligarchen „voor zover zij niet openlijk stelling nemen tegen de inval in Oekraïne”. De ondertekenaars vinden dat firma’s hun „morele kompas” in tijden van oorlog „nog strenger dienen te volgen”.

Zuidaskantoren afwezig

Opvallende afwezige op de lijst met ondertekenaars zijn de grote Zuidas-kantoren. NRC schreef dinsdag dat veel kantoren op de Zuidas hun Russische klanten nog niet willen laten vallen. Zij zijn wel benaderd om zich bij de gezamenlijke oproep aan te sluiten, maar kozen er niet voor de oproep te ondertekenen.

Lees ook: Zuidas laat Russische clientèle niet zomaar vallen

Diverse grote kantoren, zoals Loyens & Loeff en NautaDutilh, zeggen wel hun portefeuille na te lopen op mogelijk door de EU gesanctioneerde klanten. Loyens & Loeff benadrukte dinsdag dat dit niet betekent dat afscheid genomen wordt van alle Russische klanten. „Dat zou niet terecht zijn.”

Volgens de twintig middelgrote kantoren die de oproep doen, is voldoen aan sancties alleen niet genoeg. Advocatenkantoren zouden een principieel standpunt moeten innemen om te „voorkomen dat de belangen worden behartigd van degenen die (indirect) de oorlog tegen Oekraïne faciliteren. Nu is het moment om kleur te bekennen.”

GroenLinks liet woensdag weten Kamervragen te stellen over de opstelling van onder meer de Zuidas-firma’s. De partij wil van minister Sigrid Kaag (Financiën, D66) onder meer weten hoe ver ze kan gaan om kantoren te dwingen de verdediging van de Russische Staat neer te leggen. Kaag liet woensdag tegenover Nieuwsuur weten ook trustkantoren aan te willen pakken die de fiscale vestiging van Russische bedrijven in Nederland faciliteren.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 3 maart 2022

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC in de ochtend van 4 maart 2022

Adblock test (Why?)

Advocatenkantoor Houthoff, ook bekend als 'het Kremlinkantoor', stopt alsnog met het bijstaan van de Russische staat - NRC
Read More