Toenmalig minister van Economische Zaken (EZ) Henk Kamp had ook in de loop van 2013 nog kunnen ingrijpen op de gaswinning uit het Groningenveld. In mei werd duidelijk dat de winning van dat jaar veel hoger zou uitvallen dan het jaar ervoor. Een gevoelige kwestie, omdat de toezichthouder in datzelfde jaar een productieverlaging had geadviseerd.
Als Kamp alsnog had ingegrepen zou dat 8 miljard kuub gas hebben gescheeld. Dat vertelde voormalig GasTerra-topman Anton Broenink vrijdag aan de enquêtecommissie.
In 2013 werd zo'n 54 miljard kuub gas gewonnen uit het Groningenveld. Een recordhoogte sinds 1981. Voor veel Groningers is dit nog steeds een pijnlijke gebeurtenis. Zij vragen zich af hoe dit heeft kunnen gebeuren. De enquêtecommissie zoekt onder meer een antwoord op deze vraag.
Het Staatstoezicht op de mijnen (SodM) had in januari 2013 geadviseerd de gaswinning terug te schroeven. Kamp besloot dit advies toen niet op te volgen. Er moest eerst meer onderzoek worden gedaan. Ook toen de productie in dat jaar hoger bleek uit te vallen greep de minister dus niet in. Als hij dit wel had gedaan was de winning voor dat jaar uitgekomen op 45 miljard kuub, schatte Broenink.
Broenink maakte zich in die tijd zorgen over de hogere productie, zei hij tegen de commissie. Het beleid van GasTerra - en dus van de staat en oliebedrijven Shell en Exxon - was toen "het maximaliseren van het Groningenveld". "Is dat wel verstandig?", vroeg Broenink zich af.
Hij nam contact op met toenmalig top-ambtenaar van het ministerie van EZ Jos de Groot. Die gaf aan dat het gewoon de bedoeling was dat GasTerra doorging met dit beleid.
De Groot werd donderdag verhoord door de enquêtecommissie. Hij gaf toen aan dat Kamp niet blij was met de hoger uitgevallen winning, maar dat het "kwaad toch al was geschied". Volgens Broenink had er dus nog wél 8 miljard kuub minder gewonnen kunnen worden.
'We hebben het geld hard nodig'
Uit het verhoor met Broenink kwam ook naar voren, net als bij vorige verhoren, dat de opbrengst van het gas in die jaren belangrijk was voor de staat. In 2014 had Kamp besloten dat er dat jaar maximaal 42,5 miljard kuub gas gewonnen mocht worden uit het Groningenveld.
Dit leek niet nog niet zo eenvoudig, dus GasTerra moest flink aan de bak om hierop uit te komen. Dit was ook een wens van het ministerie, zo bleek uit het verhaal van Broenink. Hij was in juni op bezoek geweest bij Kamp. Die zei dat ze dichtbij de 42,5 miljard kuub moesten uitkomen. "Er staat me bij dat hij de zin noemde 'want we hebben het geld hard nodig'."
'Beving van Huizinge stond niet op netvlies van GasTerra-directeur'
Na het verhoor van Broenink was het de beurt aan zijn voormalige baas Gertjan Lankhorst. Hij was van 2006 tot 2016 directeur van GasTerra.
Hij zei tegen de commissie dat de beving van Huizinge en de impact ervan in het najaar van 2012 niet "scherp op zijn netvlies stond". hij hield zich er in die periode niet mee bezig.
Dat was voor Broenink anders. Die vertelde dat de aardbeving aanleiding voor hem en zijn team was om aan de slag te gaan met het maken van mogelijke toekomstige scenario's. Hij vermoedde dat de gebeurtenis nog wel eens kon gaan leiden tot een ander beleid voor het Groningenveld.
Broenink: Berekening geen 'vingeroefening' maar serieus werk
In dat najaar vroeg ook het ministerie van EZ aan GasTerra wat de minimale productie uit het Groningenveld moest zijn om de leveringszekerheid te kunnen garanderen. Uit de berekeningen van Broenink bleek dat dit 27 miljard kuub zou zijn in een gemiddeld jaar qua temperatuur. Dat was 20 miljard kuub minder dan in 2012 was gewonnen.
Lankhorst deelde de bevindingen met het ministerie. Die namen het ter kennisgeving aan maar deden er zover bekend verder niets mee. Oud-topambtenaar Jos de Groot noemde het donderdag enkel een "vingeroefening".
Broenink bestreed dit tijdens zijn verhoor. "Dit is serieus werk geweest. Met een vingeroefening doe ik mijn team te kort." Hij kreeg geen bijval van Lankhorst. "De sommetjes" waren volgens hem in "grote haast" gemaakt.
Directe productieverlaging zou staat 5 miljard hebben gekost
Volgens Broenink, die later dat jaar nog een analyse uitvoerde, was het mogelijk geweest om de gaswinning uit het Groningenveld direct te verlagen. Ook deze resultaten deelde hij met het ministerie van EZ voordat Kamp een besluit moest nemen in januari 2013.
GasTerra had dan wel gasvolume moeten terugkopen. Mogelijk tegen een hogere prijs dan waarvoor het verkocht was, legden zowel Broenink als Lankhorst uit. Laatstgenoemde voegde eraan toe dat het verlagen van de gaswinning in theorie een mogelijkheid was, maar dat er toen niet is gecontroleerd of het praktisch uitvoerbaar was.
Om de leveringszekerheid te garanderen moest er namelijk meer Gronings gas worden nagemaakt met stikstof. Het Groningse gas is zogenoemd laagcalorisch. Daar draaien onze cv-ketels op. Buitenlands gas is hoogcalorisch. Met stikstof kun je daar laagcalorisch gas van maken. Maar de installaties die voor dit plan nodig waren stonden in die tijd al tien jaar stil.
Als er wel was besloten om de productie destijds direct te verlagen had dat volgens de voormalig GasTerra-directeur de staatskas 5 miljard euro gekost.
Minister Kamp had ook in loop van 2013 nog kunnen ingrijpen op hoge gaswinning - NU.nl
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar