Jetten overstag: energiebedrijven voorlopig twee maanden ruime compensatie - NOS

ANP

gisteren, 20:15

• Jan Kleinnijenhuis

  verslaggever Nieuwsuur

• Renee van Hest

  redacteur Nieuwsuur

• Jan Kleinnijenhuis

  verslaggever Nieuwsuur

• Renee van Hest

  redacteur Nieuwsuur

Het is nog altijd niet zeker of het prijsplafond voor energie op 1 januari kan ingaan. De onderhandelingen tussen het kabinet en de energieleveranciers, die de regeling moeten gaan uitvoeren, zijn nog niet afgerond, zo schrijft minister Rob Jetten van Klimaat en Energie aan de Tweede Kamer.

Duidelijk is wel dat het prijsplafond er in eerste instantie heel anders uit zal zien dan de Tweede Kamer, en ook het kabinet, zou willen. Energiebedrijven krijgen in elk geval tot 1 maart volledige compensatie voor het verschil tussen hun prijs en het prijsplafond.

De Tweede Kamer had juist geëist dat zij slechts vergoed zouden krijgen voor hun inkoopprijs, plus een kleine marge voor hun kosten. Zij vrezen nu dat energiebedrijven teveel vergoed zullen krijgen, en daardoor zelf extra winst gaan maken op het prijsplafond.

Volgens Jetten is het niet mogelijk om het prijsplafond op 1 januari in te laten gaan als hij aan die wens van de Kamer moet voldoen. Toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) had een redelijke marge moeten bepalen, maar gaf die opdracht afgelopen donderdag onverwacht terug.

Volgens ACM is het niet mogelijk om die marge te bepalen. Het ministerie zag dat niet aankomen en laat weten 'verrast' te zijn dat de toezichthouder dit niet kan.

Om alsnog het prijsplafond op 1 januari te laten ingaan, gaat Jetten met tegenzin mee in de eerdere eis van energiebedrijven voor een volledige compensatie. De minister gaat nu op zoek naar 'een externe partij', die alsnog een redelijke marge moet bepalen. Hij hoopt vervolgens op 1 maart alsnog over te stappen op compensatie gebaseerd op inkoopprijzen, maar het is onzeker of dat lukt.

Voor consumenten verandert er weinig. Zij zullen de eerder bepaalde maximumprijzen voor gas en elektriciteit gaan betalen als het plafond in werking treedt.

Energie-Nederland, de branchevereniging van energiebedrijven, laat weten dat energieleveranciers dag en nacht werken aan de invoering van het prijsplafond per 1 januari 2023. "Daarmee helpen zij de overheid bij het uitvoeren van deze complexe regeling."

Open vragen

De tijd dringt, zo erkent Jetten: vóór eind november moeten de details zijn uitgewerkt. Anders zal het energieleveranciers niet lukken om al in januari de voorschotbedragen van consumenten te verlagen.

Donderdag debatteert de Tweede Kamer met minister Jetten over het prijsplafond. Maar volgens zowel oppositie- als coalitiepartijen liggen er nog teveel vragen open.

"Er is nog steeds geen mechanisme uitgewerkt om overwinsten en marktmanipulatie te voorkomen", zegt Henri Bontenbal (CDA). "We konden van tevoren weten dat dit ingewikkeld zou worden, ik heb hiervoor gewaarschuwd in de Kamer. Dat dit nog niet is opgelost is frustrerend."

Bontenbal vraagt zich af wat een externe partij zal toevoegen in dit stadium: "Als de ACM dit niet kan, waarom zou het een externe partij dan lukken? Bovendien: als zo'n consultant of accountant al energieleveranciers als klant heeft, vinden wij dat als Kamer dan onafhankelijk genoeg?"

Energieleveranciers kunnen de prijs bepalen en we hebben geen garantie dat we te veel belastinggeld overmaken.

Renske Leijten (SP)

Ook PvdA en GroenLinks, initiatiefnemers van het prijsplafond, vrezen dat energiebedrijven fors overgecompenseerd gaan worden. "Het is goed dat de maatregel nu wordt doorgezet zodat huishoudens in ieder geval zekerheid hebben", zegt Kamerlid Joris Thijssen (PvdA). "Maar we willen absoluut garanties dat er geen overwinsten worden gemaakt."

De manier waarop de regeling is vormgegeven, maakt de kans op die overwinsten te groot, zegt Suzanne Kröger (GroenLinks). "Er moeten strakke regels zijn om dit te beperken. Desnoods zet minister Jetten de noodprijzenwet in om energiebedrijven een maximumprijs op te leggen." Renske Leijten (SP) zegt: "Energieleveranciers kunnen de prijs bepalen en we hebben geen garantie dat we te veel belastinggeld overmaken."

In zijn brief laat minister Jetten al weten niets te voelen voor het inzetten van de prijzenwet, omdat hij de medewerking van energiebedrijven nodig heeft. "Een tijdige invoering van het prijsplafond vraagt om een hele goede samenwerking met de leveranciers, die sterk bemoeilijkt zal worden bij het inzetten van de prijzenwet."

Concrete voorstellen om overwinsten van energiebedrijven tegen te gaan, heeft Jetten nog niet. Vorige week berichtte Nieuwsuur al dat de Europese Commissie een voorlopig controlesysteem om overwinsten tegen te gaan als te zwak heeft beoordeeld. Energieleveranciers stellen echter dat er geen tijd meer is om strengere controles op te zetten, omdat het prijsplafond dan niet op tijd kan ingaan. Maar minister Jetten stelt in de brief aan de Tweede Kamer dat het kabinet 'in nader overleg' met de Europese Commissie treedt om de uitwerking van het prijsplafond voor te leggen.

Nog niet iedereen valt onder het prijsplafond

Voor bepaalde groepen consumenten is het helemaal onzeker of zij vanaf 1 januari een tegemoetkoming krijgen voor hun energiekosten. Mensen die gebruik maken van bijvoorbeeld blokverwarming, of die gezamenlijk een aansluiting hebben voor elektriciteit, vallen vooralsnog buiten de regeling die het kabinet wil gaan invoeren.

Dat gaat om een forse groep, zo schrijft minister Jetten van Klimaat en Energie aan de Tweede Kamer. Zo'n 5,5 procent van alle woningen maken gebruik van een blokaansluiting voor warmte of elektra. Een regeling voor hen 'is niet eenvoudig vorm te geven', schrijft Jetten. Onder coördinatie van de Belastingdienst wordt een aparte regeling uitgewerkt, waar de Tweede Kamer 'medio november' over wordt geïnformeerd.

Deel artikel:

Adblock test (Why?)

Jetten overstag: energiebedrijven voorlopig twee maanden ruime compensatie - NOS
Read More