Met het zomerreces in het vizier moest het kabinet-Rutte IV nog een paar noten kraken. Het was de bedoeling dat er deze week een migratieakkoord zou liggen. Maar plots kwamen de onderhandelingen onder hoogspanning. Wat gebeurde er? Een reconstructie.
Verbaasd kijken ze naar premier Mark Rutte. "Wat doet hij nou?" Het is woensdagavond en de top van het kabinet is samengekomen om te onderhandelen over migratie.
Rutte laat weten dat hij per se de gezinshereniging wil beperken. Hij zou Tripadvisor erbij hebben gehaald. Volgens een bron zei de premier dat asielzoekers op de reissite kijken om te zien waar ze heen moeten. En dat Nederland veel sterren krijgt.
De premier komt met een dreigement. Als partijen geen water bij de wijn doen, wil hij het maatregelenpakket vrijdag aan de ministerraad voor stemming voorleggen. Dat komt bijna nooit voor. In feite zet je daarmee de coalitiepartijen voor het blok: of je stemt in, of je stapt op.
Gesprekken waren al maanden aan de gang
Het komt als een verrassing. De gesprekken over migratie, die al maanden plaatsvonden, verliepen tot dan toe "taai", maar altijd inhoudelijk en in goede sfeer. Alle partijen deden hun best om eruit te komen.
Die verschillende sessies werden geleid door Justitieminister Dilan Yesilgöz. Samen met ministers Hugo de Jonge (CDA) en Rob Jetten (D66) en staatssecretarissen Maarten van Ooijen (ChristenUnie) en Eric van der Burg (VVD) probeerden ze het eens te worden over een pakket maatregelen.
In het begin waren het niet meer dan brainstormsessies, tot ambtenaren een lijst hadden gemaakt met maatregelen die uitvoerbaar waren én bij de rechter stand zouden houden.
VVD creëerde deadline
Tijd voor het maken van politieke keuzes dus. En dat moest deze week gebeuren, zo vond de VVD. Premier Mark Rutte had dat zijn partij beloofd op het partijcongres van begin juni.
Begin deze week voerde de partij de druk bij de andere partijen op. Er moest deze week onderhandeld worden, door de top van het kabinet. Ondanks drukke agenda's van de kabinetsleden wilde de VVD het niet aan de fractievoorzitters overlaten, vertelt een coalitiebron.
Ondanks de deadline die de VVD had opgeworpen, leek aanvankelijk niemand nog serieus te denken aan een mogelijke kabinetsval. Tot Rutte de onderhandelingen woensdagavond dus op de spits dreef.
2:22
Eis raakt aan kernwaarden van ChristenUnie
Zijn eis ging dus over het beperken van gezinshereniging voor oorlogsvluchtelingen. Het voorstel, dat gekoppeld is aan een nieuw asielstelsel met twee verschillende statussen, was al eerder besproken. Voor iedereen was het bekend dat dit een rode lijn is voor de ChristenUnie.
Na zo'n drie uur onderhandelen komen de kabinetsleden woensdagavond een voor een naar buiten. Rutte en Hoekstra blijven na middernacht nog enige tijd napraten. De volgende dag verschijnen in de media berichten dat een kabinetsval niet meer wordt uitgesloten.
De eisen van Rutte (en zijn toon) zorgen voor frustratie bij de andere partijen. Het was een zware avond voor de ChristenUnie, vertelt een bron uit de partij. "Het was vanaf het begin af aan al duidelijk dat een beperking op gezinshereniging er niet in zat. Dat raakt aan onze kernwaarden."
Terwijl de Kamer de laatste debatten voert voor het reces begint, komen de negen bewindslieden donderdagavond opnieuw bijeen.
Nog één poging dan
De sfeer bloeit die avond iets op. Koortsachtig wordt gezocht naar een compromis. Rutte erkent later op de avond, mompelend, dat hij de dag ervoor iets te ferm was.
Maar ook andere voorstellen blijken een brug te voor de ChristenUnie. Zo stellen VVD en CDA voor om in de Kamer een initiatiefwet te schrijven. Dan hoeft het migratieplan niet door het kabinet geregeld te worden. Het idee wordt van tafel geveegd.
Langzaam wordt het steeds duidelijker dat een compromis bereiken op dit specifieke onderdeel van het asielbeleid uiterst moeilijk is. Toch wordt er nog één idee geopperd: misschien is een soort pauzeknop nog een idee?
Alle partijen staan ervoor open om naar het voorstel te kijken. Van der Brug zal het plan eerst uitwerken door zijn ambtenaren.
Na een paar uurtjes slaap komen de kabinetsleden vrijdagochtend aan op het Binnenhof voor de wekelijkse ministerraad. Veel laten ze niet los. Het nieuwe plan wordt pas na de ministerraad om 16.00 uur naar alle partijen gestuurd.
1:10
Rutte krijgt een telefoontje van Schouten
Een uurtje hebben ze de tijd om ernaar te kijken. De nieuwe onderhandelingen staan gepland om 17.00 uur. Nog voor de klok vijf keer slaat, belt vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) Rutte met de boodschap dat ook dit voorstel niet te dragen is.
Als alle ministers even later om tafel zitten, deelt ze de boodschap mee. De partijen praten nog wat over hoe het nu verder moet.
CDA oppert om nog een weekend na te denken. Hoekstra en De Jonge hebben sowieso alles op alles gezet om een kabinetsval te voorkomen. Volgens een ingewijde raakten ze halverwege de week zelfs een beetje in paniek. De partij heeft de afgelopen drie verkiezingen forse verliezen geleden.
Maar voor de andere partijen is het klaar. Het knelpunt van gezinshereniging is te principieel om water bij de wijn te doen. Gezamenlijk besluiten ze om de stekker uit het kabinet te trekken.
Hoe de asielonderhandelingen leidden tot de val van Rutte IV: 'Wat doet hij nou?' - NU.nl
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar