OM schikt voor ruim 40 miljoen met dochters SHV - NRC

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Corruptie Justitie schikt met dochterbedrijven van handelshuis SHV voor onder meer omkoping. Ondanks de lange lijst overtredingen komt SHV er met een relatief kleine sanctie vanaf.

Het hoofdkantoor van handelshuis SHV in Utrecht. Foto Daniël Niessen

Na een corruptieonderzoek van ruim vier jaar schikt het Openbaar Ministerie voor 41,6 miljoen euro met bedrijven van SHV, het handelshuis van de familie Fentener van Vlissingen. Ook is de officier van justitie van plan een aantal oud-bestuurders en oud-werknemers van die dochterbedrijven – technisch concern Eriks en zwaartransportbedrijf Mammoet – te vervolgen. Dit is woensdag bekendgemaakt.

In de feitenrelazen die het OM heeft gepubliceerd, verwijt het de bedrijven ambtelijke en niet-ambtelijke omkoping, valsheid in geschrifte en overtreding van sanctiewetgeving. De misstanden strekken zich uit over vele landen. In Dubai was sprake van jarenlange omkoping en schaduwboekhouding met miljoenen euro’s, in Irak werd een hoge politicus omgekocht om een bergingsklus vlot te trekken, in Algerije en Nederland vond valsheid in geschrifte plaats, in Iran ging het om overtreding van een handelsembargo, in Qatar, Pakistan, Bahrein, Jordanië, Egypte was het corruptie.

Ondanks de lange lijst komt SHV er in het justitieel onderzoek ‘Nelson’ vanaf met een relatief kleine sanctie. De moedermaatschappij schikt niet zelf. SHV was jarenlang verdachte in het onderzoek, maar voor betrokkenheid bij de strafbare feiten is onvoldoende bewijs. Het totaal van 41,6 miljoen dat moet worden afgerekend, is slechts twee promille van SHV’s jaaromzet van 17,1 miljard. Op economische delicten staat een maximumboete van 10 procent van de omzet.

Het onderzoek door opsporingsdienst FIOD begon in 2016, toen SHV zelf dubieuze betalingen in het Midden-Oosten kwam melden bij het OM. De betalingen vonden plaats bij Eriks-onderdeel Econosto dat pijpverbindingen en industriële afsluiters verkoopt aan bedrijven in olie, gas en mijnbouw. Eriks bleek ervan te weten. Voor de corruptie, de valsheid in geschrifte en overtreding van het handelsembargo met Iran in deze zaak betalen de vennootschappen een boete van in totaal bijna 11 miljoen euro. Ook moeten ze zo’n 30 miljoen euro aan wederrechtelijk verkregen voordeel inleveren.

Boetesom

De boete had hoger kunnen zijn. Vanwege de zelfmelding heeft Eriks 25 procent korting gekregen op een deel van de boetesom, en voor meewerken aan het onderzoek krijgt het bedrijf nog eens 25 procent korting.

Het is voor het OM niet relevant dat SHV de feiten pas meldde toen het erachter kwam dat NRC aan een publicatie werkte over de dubieuze feiten en nadat de nieuwe accountant KPMG in 2015 al melding had gedaan bij de Financial Intelligence Unit, een overheidsmeldpunt.

Lees ook: Begraven onder een dikke laag zand

Kort na aanvang van het strafrechtelijk onderzoek stuitte de FIOD op meer verdachte feiten die SHV op het moment van melden evengoed kende, maar had verzwegen. Zo bleek bij de hijskranentak van Mammoet een Koreaanse projectdirecteur te zijn omgekocht in ruil voor werk in Algerije. Bij de bergingstak van Mammoet had een Iraakse politicus steekpenningen gekregen om een vastgelopen klus vlot te trekken.

Mammoet betaalt voor de niet-ambtelijke omkoping in Algerije 182.000 euro boete, en moet 353.000 euro aan wederrechtelijk verkregen voordeel inleveren. Voor de ambtelijke omkoping in Irak betaalt Mammoet 975.000 euro boete. In beide boetebedragen is 25 procent korting verrekend wegens goede medewerking. Mammoet heeft geen korting gekregen voor zelf melden.

Het is voor het eerst dat het OM de kortingspercentages expliciet noemt, in de hoop dat meer bedrijven zich melden bij het OM als ze op corruptie in de organisatie stuiten en dat ze vervolgens constructief meewerken aan het strafrechtelijk onderzoek.

Naast het voornemen om personen te vervolgen heeft het OM ook accountant PWC als verdachte aangemerkt wegens goedkeuren van valse jaarrekeningen.

De Europese fraudebestrijder Olaf heeft in maart vorig jaar vastgesteld dat Mammoet voor 3 miljoen euro heeft gefraudeerd bij een bergingsklus in Mauritanië. Er zouden daarbij „sterke aanwijzingen” zijn dat twee Mauritaanse overheidsmedewerkers zijn omgekocht.

Annemiek Fentener van Vlissingen, voorzitter van SHV’s raad van commissarissen, reageerde woensdagochtend in een persbericht op de schikking: „De belangrijkste waarden van SHV zijn integriteit en vertrouwen. Wanneer deze waarden worden geschaad, raakt dat ons diep. Juist omdat eerlijk ondernemen, waar ook ter wereld, sterk verankerd is in ons DNA.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 28 april 2021

Let's block ads! (Why?)

OM schikt voor ruim 40 miljoen met dochters SHV - NRC
Read More