De EU-miljarden kunnen gaan stromen, terwijl Nederland nog geen herstelplan heeft ingeleverd - NRC

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

EU-herstelfonds Voor het eerst keert de EU gezamenlijk geleend geld uit aan landen voor investeringen na de coronaperiode.

• Clara van de Wiel

13 juli 2021 om 14:11

Leestijd 2 minuten

Een feestelijke ‘boks’ tussen de Luxemburgse minister van Financiën Pierre Gramegna en zijn Sloveense collega Andrej Sircelj na de goedkeuring van de eerste herstelplannen. Ook het plan van Luxemburg werd dinsdag goedgekeurd. Foto Stephanie Lecocq/AFP

De laatste horde is genomen, de miljarden kunnen gaan stromen. Dinsdag gaven alle EU-ministers van Financiën hun goedkeuring aan de eerste twaalf plannen waarmee EU-landen na de coronaperiode een beroep doen op het Europese herstelfonds. Het betekent dat, een jaar nadat EU-landen het over het fonds eens werden, het eerste geld daadwerkelijk wordt overgemaakt.

In de dinsdag goedgekeurde plannen zetten EU-landen uiteen op welke manier ze ‘hun’ herstelmiljarden willen besteden, maar vooral ook welke hervormingen ze doorvoeren om hun economie te verstevigen. Tot op heden leverden 25 EU-landen zo’n herstelplan in: alleen Bulgarije en Nederland nog niet. De afgelopen weken keurde de Europese Commissie zestien van de plannen goed, waarvan de ministers van Financiën er dinsdag twaalf accordeerden. De andere vier volgen later deze maand.

Lees ook: Kan het herstelfonds Europa hertekenen en hervormen?

Voor het eerst wordt daarmee nu door de EU gezamenlijk geleend geld aan landen uitgekeerd om investeringen te bekostigen. Daaraan gingen flink wat discussies en onderhandelingen vooraf. Na het moeizaam bereikte akkoord over het fonds, vorig jaar, werkten EU-landen de afgelopen tijd in nauw overleg met de Europese Commissie aan hun plannen. Sommige, waaronder Frankrijk, werden meermaals naar de tekentafel teruggestuurd voor aanpassingen. En nog altijd worstelt een deel van de EU-landen met de opdracht. Juist afgelopen week werd duidelijk dat de goedkeuring voor Polen, Hongarije en Roemenië is uitgesteld, omdat de plannen nog onvoldoende zijn.

Spanje en Italië

Onder de eerste EU-landen die geld ontvangen zijn onder meer Spanje en Italië, de twee die aanspraak maken op de grootste bedragen: 69,5 miljard respectievelijk 68,9 miljard euro. Dat bedrag wordt niet in een keer overgeschreven: in eerste instantie gaat het slechts om een beperkte ‘voorfinanciering’ van 13 procent. Het totaalbedrag wordt in de loop van de komende vijf jaar overgemaakt. Om geld te krijgen, moeten de EU-landen steeds bewijzen dat ze zich houden aan de afspraken die in hun plan zijn opgenomen.

Dat betekent dat de discussie over de herstelmiljarden na vandaag allerminst voorbij is. Elk half jaar moet de Europese Commissie straks per land bepalen of het geld mag ontvangen of dat de betaling moet worden gestaakt. Daarbij wordt ze streng op de vingers gekeken door de lidstaten. Onder druk van Nederland werd vorig jaar een ‘noodrem’ ingebouwd waaraan elke lidstaat kan trekken als die ze de indruk heeft dat een ander land zich niet aan de afspraken houdt.

Vooralsnog gaat Den Haag mee met de positieve oordelen van de Commissie. Maar in een eerste evaluatie van het Spaanse plan door Nederland klonk al wel twijfel door of het land de hoge ambities kan nakomen. Zo niet, dan moet dat volgens Nederland een „weerslag hebben op het tempo waarmee de Commissie betalingen goedkeurt”.

Adblock test (Why?)

De EU-miljarden kunnen gaan stromen, terwijl Nederland nog geen herstelplan heeft ingeleverd - NRC
Read More