N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Duurzaamheid Het Nederlandse klimaatbeleid is volgens het Planbureau voor de Leefomgeving niet effectief genoeg. „De doelen raken uit zicht”, zegt de Raad van State.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data77892486-772fc5.jpg)
De terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen gaat niet snel genoeg. De beoogde reductie van 49 procent in 2030 wordt met het huidige beleid niet gehaald. Verder blijft dit jaar het zogeheten Urgenda-doel van 25 procent reductie zeer waarschijnlijk buiten bereik.
„Nederland staat voor een forse opgave”, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in zijn jaarlijkse Klimaat- en Energieverkenning die deze donderdag is verschenen. Daarin berekent het planbureau of Nederland de doelen voor broeikasgasreductie, energiebesparing en hernieuwbare energie haalt. Deze inspanningen zijn noodzakelijk om de ingezette klimaatverandering zoveel mogelijk tegen te gaan.
De uitstoot van broeikasgassen komt met het huidige beleid in 2030 tussen de 38 en 48 procent (ten opzichte van 1990) lager uit. Het streefcijfer in de nationale Klimaatwet, die Nederland in 2050 klimaatneutraal moet maken, ligt op 49 procent. Om dat in negen jaar te halen, moet de uitstoot 3 tot 25 miljoen ton (megaton) CO2 extra dalen. Vorig jaar bedroeg de uitstoot 166 megaton.
De bandbreedte is vanwege de vele onzekerheden erg ruim. Het weer, de economische groei, de in- en uitvoer van elektriciteit en ook de acceptatie van het klimaatbeleid door burgers zijn belangrijke en moeilijk voorspelbare factoren. Alleen als al die onzekerheden gunstig uitvallen, is het doel van 49 procent in zicht. Maar, waarschuwt het PBL, daar kan „gezien de weerbarstige praktijk” niet op worden gerekend.
Extra maatregelen
De komende jaren zijn volgens het PBL veel extra maatregelen nodig, zeker ook omdat de Europese Unie voor 2030 streeft naar een reductie van 55 procent. De precieze uitwerking voor Nederland is nog niet duidelijk, maar het komt naar verwachting neer op een reductie van 52 procent in 2030. Dat lijkt niet veel meer dan 49 procent, maar met name landbouw, verkeer en ‘gebouwde omgeving’ moeten rekenen op veel extra maatregelen. In die sectoren is de uitstoot te weinig gedaald, en worden de Europese eisen de komende jaren aangescherpt.
Een jaar geleden waren de prognoses van het PBL aanzienlijk slechter. Toen werd een reductie van 30 tot 40 procent voorspeld. Vooral dankzij de invoering van de CO2-heffing voor de industrie en ruimere toegang tot subsidies verbeteren de verwachtingen. Ook spelen een, verwachte, lagere export van elektriciteit en groter verbruik van biobrandstoffen in het verkeer een rol.
Slechtste scenario
Toch noemt de Raad van State de gepubliceerde berekeningen „verontrustend”. De Raad heeft de wettelijke taak elk jaar te toetsen of regering en parlement zich aan de Klimaatwet houden. „De doelen raken uit zicht,” zegt vicepresident Thom de Graaf. „We komen niet bij het doel voor 2030, laat staan voor 2050, laat staan dat de inspanningen genoeg zijn om aan de Europese doelen tegemoet te komen.”
Volgens de Raad van State kunnen nieuwe maatregelen niet wachten op een nieuw kabinet en is de demissionaire status geen excuus om niets meer te doen. „De klimaatcrisis is al volop aan de gang. Dat had parlement en regering allang wakker moeten schudden”, aldus De Graaf.
De Raad adviseert het kabinet uit te gaan van het slechtste scenario, een reductie van 38 procent, en op basis daarvan met voldoende maatregelen te komen.
De Raad van State wil zelfs dat de doelstelling in de Klimaatwet wordt bijgesteld. De beoogde reductie moet van 49 naar 55 procent, vindt staatsraad Sylvia Wortmann: „Nederland lobbyde in Europa om het doel te verhogen naar 55 procent. Dan is het toch een schande als Nederland zich daar zelf niet aan houdt?”
Van het gas
Het kabinet geeft in een reactie op de analyse van het PBL toe dat het aanvullende maatregelen moet nemen „om het klimaatdoel voor 2030 in zicht te houden”. In zijn zogeheten Klimaatnota 2021 geeft het wel aan dat de in september aangekondigde investeringen van 6,8 miljard euro nog niet zijn meegenomen in de PBL-berekeningen. Maar ook met die investeringen „is het nog niet zeker dat het doel ook daadwerkelijk wordt gehaald”.
Het in 2019 bereikte Klimaatakkoord moet leiden tot de CO2-reductie van 49 procent, waarbij sectoren als verkeer, industrie en landbouw elk hun eigen doelen hebben. Volgens het PBL zijn sommige sectoren, zoals de industrie en de elektriciteitssector, goed op weg om hun doelen te halen. Met name in de landbouw en in de gebouwde omgeving – huizen, kantoren en openbare gebouwen – is „slechts beperkt voortgang” geboekt. De doelstelling om anderhalf miljoen huizen van het gas te halen – en bijvoorbeeld aan te sluiten op een warmtenet – noemt het PBL „niet meer realistisch”. Zelfs als de bestaande plannen worden uitgevoerd, komen de doelen voor verkeer en landbouw niet binnen bereik.
Ook het Urgenda-doel, afgedwongen door een uitspraak van de Hoge Raad in 2019, blijft in elk geval dit jaar buiten bereik. In plaats van de benodigde 25 procent reductie komt Nederland in het slechtste scenario uit op een teruggang van slechts 19 procent in vergelijking met 1990. De meest optimistische prognose is een reductie van 24,5 procent. Voor 2020 komt de CO2-reductie, mede als gevolg van corona, vermoedelijk op 25 procent uit. Dat komt inderdaad deels door de coronacrisis, geeft het kabinet in een reactie toe, „daarom blijft het noodzakelijk om de vinger aan de pols te houden”. Volgens het PBL is het tot en met 2025 mogelijk dat het Urgenda-doel niet wordt gehaald. Het risico wordt wel „steeds kleiner”.
In een brief aan de informateurs hekelt oud-minister Ed Nijpels, verantwoordelijk voor de uitvoering van het Klimaatakkoord, de termen „haalbaar en betaalbaar” die het kabinet als voorwaarden stelde voor het klimaatbeleid. Met die termen gaat onder anderen premier Rutte volgens Nijpels voorbij aan de geldende wettelijke verplichting. Ook is volgens hem al lang duidelijk dat betaalbaarheid geen issue is. „Bovendien wijzen diverse studies uit dat de schade als gevolg van klimaatverandering de kosten van tijdig handelen ver overstijgen.”
PBL: terugdringen broeikasgassen gaat niet snel genoeg - NRC
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar