Door de hoge prijzen is de omzet in Nederlandse winkels in augustus met bijna 2 procent gestegen in vergelijking met een jaar eerder, meldt statistiekbureau CBS.
Dat de omzet steeg door de hoge inflatie, is duidelijk. Er werd in augustus namelijk 6 procent minder verkocht, maar toch steeg de omzet van de detailhandel.
Vooral bij supermarkten en andere levensmiddelenwinkels werd er meer omzet gemaakt, hoewel mensen ook hier met een lichter mandje naar de kassa gingen. Speciaalzaken, die tijdens de coronacrisis nog volop profiteerden van de sluiting van de horeca, zagen de omzet dalen.
Van de winkels die geen eten verkopen, deden drogisterijen het het best. Ook die hebben in augustus 2022 meer omgezet dan in augustus 2021. Kledingwinkels, schoenenwinkels, doe-het-zelfketens en meubelzaken zetten in augustus minder om.
Online deden veel winkels het ietsje slechter dan een jaar eerder. Die omzet daalde met 0,4 procent in vergelijking met augustus vorig jaar.
Oxxio gaat dit doen, bevestigt een woordvoerder van Eneco aan RTL Nieuws. Oxxio valt onder Eneco. Klanten van Oxxio met een variabel contract werden ook korter dan de wettelijk verplichte 30 dagen van tevoren geïnformeerd over het verhogen van de tarieven vanaf 1 oktober.
Het bedrijf gaat dit aanpassen: klanten krijgen net als die van Eneco hetzelfde aantal dagen uitstel van de tariefsverhoging als dat ze te laat zijn geïnformeerd. Als Oxxio de verhoging bijvoorbeeld op 25 september aankondigde, dan gaat die niet op 1 oktober in, maar op 25 oktober.
Verhoging uitgesteld
Ook Energiedirect en Vandebron stellen de tariefsverhoging uit. Bij het eerste bedrijf gaat de verhoging pas op 7 november in, in plaats van 1 oktober, meldt het bedrijf op de eigen website.
Energieleverancier Vandebron stelde haar klanten ook pas in de afgelopen weken op de hoogte van de verhoging. Uit mails aan klanten die in handen zijn van de redactie blijkt dat het soms om een verdubbeling van de maandbedragen ging.
Goed nieuws voor klanten: de tariefsverhoging gaat niet op 1 oktober in, maar dertig dagen nadat de verhoging is aangekondigd. Tot die tijd betalen klanten hun oude tarief, meldt het bedrijf. "Wij berekenen de financiële impact die dit voor ons heeft niet door aan klanten middels een hoger tarief", laat een woordvoerder nog weten.
ACM: 30 dagen van tevoren
In de mail aan klanten meldt het bedrijf dat het dit doet vanwege onrust die is ontstaan na berichtgeving van RTL Nieuws dat de ACM wil dat bedrijven 30 dagen hanteren. Dat is namelijk wat er in de wet staat, aldus de ACM.
En dus passen de energiebedrijven hun beleid aan, na eerst flink tegengesputterd te hebben overigens. Pas na dreigen met een onderzoek en eventuele boetes door de toezichthouder draaiden de grote bedrijven de verhoging terug. Zij hebben samen ongeveer zo'n 80 procent van de markt in handen.
Zo maak je bezwaar:
Stel dat een energieleverancier dit nog niet doet, dan kunnen klanten daartegen in bezwaar gaan. Hoe dit werkt, leggen we je hieronder puntsgewijs uit.
Stuur een bezwaarschrift naar je energiemaatschappij. Op de site van de toezichthouder ACM vind je een voorbeeldbrief.
Vervolgens moet de energiemaatschappij een redelijke termijn krijgen om te reageren.
Als ze niet binnen een paar maanden reageren of als je het niet met hun antwoord eens bent, dan kun je naar De Geschillencommissie stappen.
Je moet je klacht binnen 1 jaar indienen en je betaalt 52,50 euro. Is je klacht terecht en wordt die 'gegrond' verklaard, dan moet de energiemaatschappij je die 52,50 terugbetalen. En als je schade hebt - en de commissie is het met je eens - dan kun je die ook nog vergoed krijgen. Is de klacht 'ongegrond' dan ben je je geld kwijt.
250.000 bezwaarschriften gedownload
Inmiddels hebben meer dan 250.000 mensen een bezwaarschrift gedownload op de site van de ACM. Een groot deel van die bezwaren vervallen nu, omdat de energiemaatschappijen zich per direct aan de 30-dagentermijn houden.
De Geschillencommissie gaat wel aan de slag met de klachten die nog overblijven. "We proberen geschillen samen op te lossen. Het zal voor de Geschillencommissie een uitdaging zijn om alle ingediende klachten af te handelen, maar die uitdaging pakken we graag aan", zegt directeur Jacqueline Berkelaar.
De Europese energieministers zijn het eens geworden over een aantal maatregelen die de hoge energierekeningen in de lidstaten omlaag moet brengen. Dat laat het Tsjechische voorzitterschap van de Europese Unie vrijdag weten.
De ministers zijn het in Brussel eens geworden over onder meer verplichte bezuinigingen op het elektriciteitsverbruik in de EU-landen. Ook is besloten dat fossiele- en elektriciteitsproducenten hun extra gemaakte winst moeten teruggeven aan huishoudens met een hoge energierekening. Daarnaast komt er een 'solidariteitsbijdrage' van bedrijven die via fossiele brandstoffen stroom opwekken.
Nederland en alle andere EU-landen moeten de maatregelen nu gaan uitwerken. "We hebben dit in Europa in recordtijd uit de grond gestampt. De energiecrisis is vooral een Europees probleem, dus die moet ook hier in Europa opgelost worden", zegt minister Rob Jetten (Klimaat en Energie).
De ministers praten nog verder over mogelijke andere ingrepen om de energieprijzen te verlagen. Een meerderheid van de 27 lidstaten wil een prijsplafond voor gas, maar onder meer Nederland en Duitsland zijn daartegen.
Waterschap Drents Overijsselse Delta is begonnen aan een proef met kunststoffen damwanden bij Wijhe. Het lijkt veelbelovend, want kunststof is goedkoper en duurzamer dan de traditionele, zware stalen damwand. De vraag is wel of zo'n damwand van plastic zich makkelijk laat plaatsen.
"We zijn vooral benieuwd of we de kunststof damwandprofielen goed deze grond in krijgen. Ze moeten niet kapot gaan tijdens het intrillen", zegt Maurits van Dijk van het waterschap bij RTV Oost.
Voor hem staan de voordelen als een paal boven water. Damwanden van (gerecycled) kunststof zijn goedkoper en kunststof gaat langer mee zonder onderhoud, dus is het beter voor het milieu.
Van Dijk denkt dat het een factor tien aan CO2-uitstoot scheelt. Een kunststof damwand heeft ook als voordeel dat er minder zware machines nodig zijn om de damwand aan te brengen. Ook dat spaart CO2, benadrukt Van Dijk. Zo bezien lijkt een kwestie van tijd voordat de duizenden kilometers damwand in Nederland van kunststof zijn.
Er is één maar, legt Van Dijk uit: een stalen damwandprofiel is van zichzelf sterk genoeg om de grond in getrild te worden, het buigzame kunststof niet. Daarom wordt nu elk paneel in een zogenaamde 'moederplank' geschoven, een stalen profiel dat om het kunststof heen zit terwijl het in de grond verdwijnt. Als de damwand diep genoeg zit wordt het moederbord weer omhoog gehaald en gebruikt voor het volgende paneel.
Grootste probleem is piping
De testdamwandjes staan in een weiland vlak bij de IJssel. Als de proef slaagt worden de kunststof delen ingezet bij versterking van de dijk tussen Zwolle en Olst, over een lengte van 22 kilometer.
Grootste probleem in de dijk is het zogenoemde piping tijdens hoogwater. Door grote drukverschillen die ontstaan kan water onder de dijk doorstromen en zand meenemen, waardoor de dijk verzwakt. Een damwand in de dijk voorkomt dat water onder de dijk doorsijpelt.
In 2027 moet de IJsseldijk tussen Zwolle en Olst volledig op sterkte zijn. Afhankelijk van de uitkomsten van de proef is dat dus mogelijk met een kunststof dijkwand
Het kabinet moet zich intensief gaan bemoeien met het aantrekken van arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie. Dat adviseert de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ). Het gaat specifiek om migranten die hier in de langdurige zorg gaan werken, bijvoorbeeld in verpleeghuizen.
Doordat zorginstellingen te weinig medewerkers hebben, ontstaan "schrijnende situaties" waarin "noodzakelijke, passende zorg" voor steeds meer mensen niet beschikbaar is, zegt het adviesorgaan. Het personeelstekort in de langdurige zorg loopt mogelijk op tot meer dan 85.000 medewerkers in 2031.
Arbeidsmigratie van buiten Europa is nu nog een taboe. Dat is onverstandig.
Andere maatregelen tegen het personeelstekort, zoals betere arbeidsvoorwaarden of het zoeken van personeel binnen Europa, zijn niet genoeg om het probleem op te lossen, schrijft de ACVZ. Daarom moet de regering met een beleid komen om vakmigranten van MBO-niveau 3 en hoger van buiten de Europese Unie uit te nodigen.
De belangrijkste aanbeveling van de ACVZ is om partnerschappen te sluiten met enkele landen. Dat betekent dat Nederland met die landen concrete afspraken maakt over de voorwaarden waaronder migranten naar Nederland komen. Volgens de commissie kan dat een win-winsituatie opleveren voor beide landen. De ACVZ ziet Indonesië en Tunesië als geschikte landen voor zo'n partnerschap.
In Indonesië wordt al door Nederlandse bedrijven zorgpersoneel geworven:
Werken en leren in Nederland en daarna terug naar Indonesië (in principe)
Het advies druist in tegen het huidige kabinetsbeleid. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip ziet de inzet van arbeidsmigranten van buiten de EU als "sluitstuk" in de zoektocht naar personeel. Alle andere opties hebben de voorkeur.
Door die passieve houding ontbreekt het volgens voorzitter van de adviescommissie Monique Kremer aan duidelijk beleid. "Het is nu eigenlijk een taboe om over arbeidsmigratie van buiten Europa na te denken, maar als je naar de tekorten kijkt is het heel onverstandig om je hoofd in het zand te steken."
Misstanden
Maar ook de Arbeidsinspectie is geen voorstander van meer arbeidsmigratie. In mei pleitte de inspectie zelfs voor een beperking ervan, mede vanwege de slechte omstandigheden waar veel arbeidsmigranten in moeten leven en werken.
Ook in de Tweede Kamer ligt het onderwerp gevoelig. Vrijwel de hele Tweede Kamer stemde in juli tegen het meewerken aan een plan van de Europese Commissie om arbeidsmigratie uit Marokko, Tunesië en Egypte te bevorderen. Alleen D66 en DENK stemden voor.
Ook na het nieuwe advies zien partijen arbeidsmigratie niet als oplossing voor het personeelstekort. "Het aantrekkelijker maken voor mensen om in de zorg te werken moet wat ons betreft veel meer aan worden gedaan", zegt PvdA-Kamerlid Kati Piri. Ook VVD en SP willen dat het kabinet eerst alle andere mogelijke oplossingen inzet voordat extra arbeidsmigratie wordt overwogen. JA21 wil alleen "zeer beperkt" mensen van buiten de EU "voor (technisch) hoog gekwalificeerde arbeid".
Draagvlak
Kremer begrijpt de zorgen die spelen, maar "arbeidsmigratie is dan ook geen quickfix". Ze erkent dat het een grote uitdaging is om genoeg woningen voor huiszoekenden in Nederland én voor arbeidsmigranten te bouwen. "Tegelijkertijd is het belangrijk dat er straks voor iedereen voldoende zorg is."
Vanwege alle moeilijkheden wil de adviescommissie dat juist het kabinet de regie neemt in het organiseren van arbeidsmigratie. Kremer: "Arbeidsmigratiebeleid betekent ook dat je als overheid veel doet voor huisvesting en inburgering en op die manier zorgt dat er draagvlak is."
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid laat weten dat het kabinet later met een inhoudelijke reactie op het advies komt.
Vrouwen die minder gaan werken als ze een kind krijgen, werken vaak de rest van hun loopbaan in deeltijd. Twee op de drie moeders keren niet terug op het aantal uren dat ze werkten voor ze kinderen kregen. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft dit alles te maken met het beleid van de overheid.
Met de komst van kinderen komt betaald werk voor de meeste moeders definitief op een lager pitje te staan. Vrouwen en hun omgeving, inclusief werkgevers, vinden dat vanzelfsprekend. Maar als moeders meer zouden werken als hun kinderen ouder zijn, zou het tekort op de arbeidsmarkt flink afnemen, schrijft het SCP in een donderdag verschenen onderzoek.
Het beleid dat de overheid heeft omtrent het verhogen van de arbeidsparticipatie onder vrouwen, richt zich volgens het SCP op jonge moeders, door bijvoorbeeld in te zetten op gratis kinderopvang en meer ouderschapsverlof. En dat terwijl de helft van alle in deeltijd werkende vrouwen moeders met oudere kinderen zijn. Als het beleid zich meer zou richten op die groep, kan er veel veranderen in ons land.
Die verandering zou niet alleen helpen om het tekort op de arbeidsmarkt op te lossen. Volgens het planbureau neemt dan ook het aandeel vrouwen in hogere, leidinggevende functies toe en kunnen meer vrouwen financieel onafhankelijk worden.
Het kabinet heeft nu voorgesteld om mensen een bonus te geven wanneer zij fulltime werken. Maar of dat vrouwen in beweging brengt om meer te gaan werken is nog maar de vraag, volgens Wil Portegijs, onderzoeker bij het SCP. "Werken in deeltijd is niet alleen diep ingesleten in onze samenleving, maar ook in het leven van veel vrouwen zelf."
Als de overheid de groep moeders met oudere kinderen in beweging wil krijgen, is er meer nodig dan verlofregelingen en kinderopvang, denkt de onderzoeker. Denk bijvoorbeeld aan gesprekken met toekomstige moeders die tijdelijk minder willen werken. Als hier van tevoren afspraken over worden gemaakt, is de kans groter dat ze terug gaan naar het aantal uren dat ze werkten voor ze kinderen kregen.
Dat zegt Susan van den Hof, hoofd van het centrum voor epidemiologie bij het RIVM. Daar worden de verschillende varianten die in opkomst zijn, nauwlettend in de gaten gehouden. Het goede nieuws: de varianten die nu – met name in Azië – worden gesignaleerd, zijn over het algemeen omikronvarianten.
"Omdat er nu wel heel veel van die omikronvarianten achter elkaar zijn, is de hoop dat dat zo blijft", zegt Van den Hof over de afgeleiden van het coronavirus die de komende tijd in Nederland de overhand zouden kunnen krijgen.
Opleving virus
De opleving van het virus is over de hele linie zichtbaar. "Zowel in het riool als in de ziekenhuisopnames als bij de testen van de GGD zien we een stijging van het aantal besmettingen", zegt Van den Hof tegen RTL Nieuws. Afgelopen etmaal zijn 117 nieuwe patiënten met corona opgenomen in het ziekenhuis, het hoogste aantal sinds 5 augustus.
Of een najaarsgolf ertoe zal leiden dat de overheid ook weer nieuwe coronamaatregelen zal instellen, is niet te voorspellen, zegt Van den Hof. Van verschillende kanten was eerder dit jaar te horen dat grootschalige lockdowns er niet meer zullen komen, maar 'dat kun je nooit met honderd procent zekerheid stellen', zegt de epidemioloog.
Als de varianten zich blijven ontwikkelen zoals de afgelopen tijd, raakt de maatschappij 'niet zo ernstig ontwricht als in eerdere fases', zegt Van den Hof. Dat komt onder meer doordat veel mensen intussen afweer hebben opgebouwd tegen het virus door vaccinatie of doordat ze besmet zijn geweest.
Mondkapje terug?
Of het mondkapje straks, bij hoog oplopende cijfers, terugkeert in het straatbeeld? Ook dat is lastig te zeggen, denkt Van den Hof. "Maar als je kwetsbaar bent en bang om te worden besmet, geeft een mondkapje extra bescherming. Dat kan helpen om te voorkomen dat je besmet raakt, zeker als je je begeeft in drukke groepen en in contact met andere mensen."
Dat scholen of bedrijven op eigen gezag maatregelen nemen, noemt ze 'heel verstandig'. Ze verwijst ook naar de basismaatregelen die nog steeds van kracht zijn. "Test als je klachten hebt, test uit voorzorg als je bij een kwetsbaar iemand op bezoek gaat, ventileer goed."
Daarnaast noemt ze de vaccinatiecampagne, vorige week begonnen. "Zeker voor kwetsbare mensen is dat heel belangrijk om te voorkomen dat ze ernstig ziek worden." Van de 80-plussers, de leeftijdscategorie die is opgeroepen, heeft inmiddels 1 op de 10 zich weer laten vaccineren. Onder hen is de bereidheid om opnieuw een prik te halen behoorlijk groot, zegt Van den Hof.
Jongere mensen staan over het algemeen niet te trappelen, blijkt uit enquêtes. "Ongeveer de helft van de mensen is bereid de prik te nemen, maar dat is afhankelijk van hun leeftijd: hoe ouder, hoe meer bereidheid."
Druk op zorg en samenleving
Van den Hof benadrukt dat grootschalig vaccineren 'helpt te voorkomen dat er toch weer ernstiger maatregelen moeten komen'. "Als we willen vermijden dat deze golf heel hoog wordt, is het belangrijk dat mensen zich laten vaccineren."
Het RIVM gaat de situatie rondom het coronavirus sterker beoordelen aan de hand van de druk op de zorg én op de samenleving. "Het verzuim loopt op, ook in de zorg is sprake van een personeelstekort", zegt Van den Hof. "Dan heb je een probleem in de maatschappij en dat is iets waar we nu heel erg naar kijken."
Hoogste weektotaal sinds half augustus
Het RIVM registreerde de afgelopen week 12.269 positieve tests, het hoogste weektotaal sinds 13 augustus en een toename van 39 procent vergeleken met de week ervoor. Dat is de snelste stijging op weekbasis sinds 25 juni, drie maanden geleden, toen de zomergolf op gang kwam.
Het aantal bevestigde besmettingen stijgt volgens het instituut onder vrijwel alle leeftijdsgroepen, maar met name onder mensen van 70 jaar en ouder. Naar verhouding hebben regio's in Limburg en Gelderland de meeste positieve tests. Tussen gisterochtend en vanochtend registreerde het RIVM 2614 positieve tests, het hoogste dagcijfer sinds 3 augustus.
Voor het huidige gasjaar, dat aan het eind van deze maand afloopt, stond het winningsplafond op ongeveer 4,5 miljard kuub gas.
Het kabinet was al langer van plan de gaskraan dicht te draaien, maar door de oorlog in Oekraïne en het tekort aan gas als gevolg daarvan, was het onzeker of de plannen veranderd zouden worden. Volgend najaar, en uiterlijk 2024, wil het kabinet de gaskraan helemaal dichtdraaien.
Geen belofte tot sluiting
Bij die laatste ambitie houdt Vijlbrief nog een slag om de arm: de winning uit het Groningenveld kan naar nul 'als de geopolitieke situatie het toelaat'. Het kabinet benadrukt steeds dat het een allerlaatste optie zou zijn, mocht Nederland wat betreft gaslevering in de problemen komen.
Dat het veld dichtgaat heeft te maken met de aardbevingen waar Groningen al jaren last van heeft. Zaterdag was er nog een aardbeving met een kracht van 2,7 op de schaal van Richter bij Uithuizermeeden.
Nu de gasprijzen tot recordhoogtes gestegen zijn, klinken oproepen om juist méér gas uit het Groningenveld te halen. Van de opbrengsten zouden ook Groningers gecompenseerd moeten worden voor de geleden schade. Maar het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) waarschuwt al langer dat het niet veilig is om de gaskraan verder open te draaien.
Ministers Kuipers en Van Gennip vinden een Twitterbericht van Forum voor Democratie-Kamerlid Van Houwelingen stuitend. Van Houwelingen plaatste in die tweet een foto waarop het lijkt dat Kuipers een vlag met een hakenkruis hees. Op de foto was ook minister Van Gennip te zien. De ministers laten weten dat ze zich beraden op verdere stappen.
Kuipers hees vrijdag de vlag van de Sustainable Development Goals (SDG's) en plaatste daar een foto van op Twitter. SDG's zijn de werelddoelen voor duurzame ontwikkeling, die een eind moeten maken aan extreme armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering. De doelen zijn vastgesteld door de Verenigde Naties en ze worden door het kabinet omarmd. Bij de tweet van Kuipers staat: "Een gezonde en leefbare planeet voor iedereen, daar kunnen we als ministerie én zorgsector aan werken."
Van Houwelingen plaatste gisteren een tweet met dezelfde foto als die van Kuipers, en zette er een gefotoshopte afbeelding naast van de minister met een nazivlag. Het FvD-Kamerlid schreef daarboven "de façade en de werkelijkheid".
'Nieuw dieptepunt'
Kuipers en Van Gennip spreken vandaag van "een nieuw dieptepunt in de bejegening van bestuurders en politici". Volgens Haagse bronnen overweegt het kabinet aangifte te doen tegen Van Houwelingen. Ook een gesprek met de Kamer over de gebeurtenissen behoort tot de mogelijkheden.
D66-fractievoorzitter Jan Paternotte laat weten een klacht in te dienen bij het College van onderzoek integriteit van de Tweede Kamer "om te zorgen dat dit niet ongestraft blijft".
De tweet van Van Houwelingen leverde veel, vooral negatieve, reacties op. Velen vinden dat het Kamerlid te ver is gegaan. Iemand riep Van Houwelingen op: "Doe dit nou niet". Daarop antwoordde de FvD'er: "Waarom niet? Die SDG's symboliseren toch het kwaad? De agenda 2030 van de globalisten? De totalitaire samenleving?". Vandaag heeft van Houwelingen zijn tweet overigens verwijderd.
Eerder deze week was er ook al ophef rond Forum voor Democratie. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer verliet het kabinet uit protest de zaal, nadat FvD-leider Baudet het college in Oxford waar minister Kaag heeft gestudeerd een "opleidingsinstituut voor westerse geheime diensten" had genoemd. Kamervoorzitter Bergkamp vroeg Baudet zijn woorden terug te nemen. Toen hij dat weigerde en de strekking van zijn verhaal herhaalde, besloot de voorzitter dat de FvD-voorman niet meer aan het debat mocht meedoen.
Elizabeth Holmes is met haar biotechbedrijf Theranos schuldig bevonden aan fraude en misleiding. Maandag hoort ze haar straf. Wie is deze megafraudeur die een paar jaar terug nog werd gezien als de nieuwe Steve Jobs?
Elizabeth Holmes richtte in 2003 op negentienjarige leeftijd haar bedrijf Theranos op. Niet veel later stopte ze met haar opleiding aan de prestigieuze Stanford University. Ze ging zich volledig richten op haar bedrijf.
In de daaropvolgende jaren wist ze Theranos uit te bouwen tot een bedrijf met honderden medewerkers. Uiteindelijk haalde ze meer dan 700 miljoen dollar aan investeringen binnen. Op de piek werd het bedrijf geschat op een waarde van 10 miljard dollar. Holmes werd vervolgens bestempeld als de jongste vrouwelijke selfmade miljardair.
Theranos beloofde niets minder dan een revolutie in de gezondheidszorg, dankzij een technologische innovatie. Daarmee zou het volgens Holmes erg makkelijk worden om met een enkele druppel bloed tweehonderd tests af te nemen. Normaliter is voor één test een heel buisje bloed nodig.
Door bloedtests zo laagdrempelig te maken, zou het mogelijk worden al veel eerder ernstige ziektes als kanker op te sporen. "Informatie over onze eigen gezondheid is een mensenrecht", hoorde je Holmes in die tijd vaak zeggen.
De veelbelovende technologie bestond alleen helemaal niet. Als het bedrijf bloedtests bij klanten afnam, werden in het geheim apparaten van andere bedrijven gebruikt. En vaak klopten de resultaten gewoon niet. Zo werd mensen bijvoorbeeld verteld dat ze kanker hadden, terwijl dat niet zo was. Of dat ze een miskraam zouden hebben gehad, wat niet bleek te kloppen.
'Mediadarling' Holmes omringde zich met invloedrijke mensen. Onder de investeerders bevonden zich onder anderen mediamagnaat Rupert Murdoch en de Mexicaanse tycoon Carlos Slim. In de raad van bestuur van Theranos zaten ook niet de minste namen. Onder hen ook voormalig minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger en James Mattis, die later minister van Defensie werd onder Donald Trump.
Ook de media geloofden haar verhaal: zakelijke tijdschriften als Fortune en Inc. schreven lovende profielen over Holmes. De vergelijking met Steve Jobs is vaak gemaakt. Misschien ook omdat Holmes elke dag exact dezelfde coltrui als de Apple-oprichter droeg.
De ondergang van Theranos werd in 2015 ingeluid door een journalist. John Carreyrou van The Wall Street Journal schreef een serie verhalen op basis van anonieme medewerkers. Hij onthulde dat de beloftes van Theranos op niets gebaseerd waren. Dat de levens van nietsvermoedende patiënten in gevaar werden gebracht door het bedrijf.
Elizabeth Holmes met haar ouders bij de rechtbank.
Elizabeth Holmes met haar ouders bij de rechtbank.
Foto: AFP
Daarna ging het snel: samenwerkingen werden stopgezet en er werden voor tientallen miljoenen dollars rechtszaken gestart. Theranos werd op de vingers getikt door de Amerikaanse laboratoriumtoezichthouder en moest ook schikken met de Amerikaanse beurswaakhond.
Als gevolg daarvan moest Holmes terugtreden. Ze zou gedurende tien jaar niet aan het hoofd van een beursgenoteerd bedrijf mogen staan. In 2018 sloot het bedrijf definitief de deuren.
Het verhaal van Holmes is inmiddels goed gedocumenteerd. Journalist Carreyrou heeft zijn verhaal uitgebreid beschreven in zijn boek Bad Blood: Secrets and Lies in a Silicon Valley Startup. Er zijn meerdere podcasts over verschenen en HBO heeft een documentaire uitgebracht. Een speelfilm waarvoor actrice Jennifer Lawrence in de huid van Holmes kruipt, is in de maak.
Holmes hangt twintig jaar cel boven het hoofd. Maandag hoort ze of ze die straf daadwerkelijk krijgt. Na een grote rechtszaak hoorde ze begin dit jaar dat de Amerikaanse jury haar op vier van de elf aanklachten schuldig bevindt. De jury acht deels bewezen dat Holmes investeerders voor honderden miljoenen dollars heeft opgelicht en patiënten in gevaar heeft gebracht met onnauwkeurige laboratoriumresultaten.
Ook haar voormalige rechterhand en ex-geliefde Ramesh 'Sunny' Balwani werd schuldig bevonden aan fraude. Beiden houden nog steeds vol onschuldig te zijn. Balwani hoort zijn straf pas in november.
Nepdatingsites slaan bijzondere persoonsgegevens op zonder toestemming van hun klanten, blijkt uit onderzoek van het KRO-NCRV-programma Pointer. Het gaat onder meer om de medische geschiedenis en gegevens over seksuele voorkeuren, psychische gesteldheid en religie van klanten. Ook worden volgens Pointer naaktfoto's opgeslagen.
Op nepdatingsites denken klanten in gesprek te kunnen raken met een mogelijke liefde. In werkelijkheid staat de site vol nepprofielen. Op de sites die Pointer bekeek moeten klanten betalen per verzonden bericht.
Tijdens de chats delen klanten hun gegevens, die worden opgeslagen zonder dat ze daarvoor toestemming geven. Zo overtreden deze websites de privacywetgeving AVG en misleiden ze klanten, stelt Pointer.
Fictief personage
Het onderzoeksplatform deed wekenlang onderzoek. Zo sprak Pointer met met meerdere oud-medewerkers die chatberichten schreven voor de nepdatingsites. Ook creëerde Pointer een fictief personage en voerde het op vier chatplatforms gesprekken.
De gegevens van klanten worden bewaard in een logboek. Zo kunnen chatoperators eenvoudig chatgesprekken teruglezen en weten ze in hoofdlijnen wat de klant heeft gezegd tegen het nepprofiel.
Volgens privacywetgeving AVG is het niet toegestaan om zonder toestemming persoonsgegevens op te slaan of deze openbaar te maken.
Nepdatingsites slaan bijzondere persoonsgegevens op zonder toestemming van hun klanten, blijkt uit onderzoek van het KRO-NCRV-programma Pointer. Het gaat onder meer om de medische geschiedenis en gegevens over seksuele voorkeuren, psychische gesteldheid en religie van klanten. Ook worden volgens Pointer naaktfoto's opgeslagen.
Op nepdatingsites denken klanten in gesprek te kunnen raken met een mogelijke liefde. In werkelijkheid staat de site vol nepprofielen. Op de sites die Pointer bekeek moeten klanten betalen per verzonden bericht.
Tijdens de chats delen klanten hun gegevens, die worden opgeslagen zonder dat ze daarvoor toestemming geven. Zo overtreden deze websites de privacywetgeving AVG en misleiden ze klanten, stelt Pointer.
Fictief personage
Het onderzoeksplatform deed wekenlang onderzoek. Zo sprak Pointer met met meerdere oud-medewerkers die chatberichten schreven voor de nepdatingsites. Ook creëerde Pointer een fictief personage en voerde het op vier chatplatforms gesprekken.
De gegevens van klanten worden bewaard in een logboek. Zo kunnen chatoperators eenvoudig chatgesprekken teruglezen en weten ze in hoofdlijnen wat de klant heeft gezegd tegen het nepprofiel.
Volgens privacywetgeving AVG is het niet toegestaan om zonder toestemming persoonsgegevens op te slaan of deze openbaar te maken.
Hier zou content moeten staan van bijv. Twitter, Facebook of Instagram
Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u "Accepteer alles". U kunt ook alleen de sociale content aanzetten: vink hiervoor "Cookies accepteren van sociale media" aan.
De centrale van Vattenfall in Diemen.Beeld Raymond Rutting / de Volkskrant
Klanten met een variabel contract gaan bij Essent bijna de helft meer betalen voor hun stroom. Het bedrijf verhoogt de kosten van 0,29 euro per kilowattuur naar 0,44 euro. Het tarief voor gas stijgt voor klanten van Essent met 30 procent. Per kubieke meter stijgt de prijs van gas van 1,51 euro naar 1,99 euro. Bij Vattenfall is dat 0,44 euro voor stroom en 2,02 euro voor gas. En bij Eneco rekent eenderde van de variabele klanten vanaf oktober 0,84 euro af voor stroom en 3,40 euro voor gas.
De enorme verschillen in de tarieven zijn vooral te verklaren door de combinatie van de extreem fluctuerende energiebedrijven en de strategie die de drie bedrijven hanteren bij het inkopen van energie voor variabele klanten. In het geval van Vattenfall en Essent gaat het namelijk om een tussentijdse verhoging voor klanten die normaal gesproken twee keer per jaar hun tarief aangepast zien: per 1 januari en per 1 juli. De energie voor deze klanten was dus al grotendeels ingekocht voor de periode tot 1 januari. Het kleine beetje energie dat Vattenfall en Essent de afgelopen maanden nog voor deze klanten moesten bijkopen, was duurder dan verwacht. Die relatief bescheiden extra kosten worden nu tussentijds doorberekend.
Bij Eneco is de situatie anders. Het bedrijf heeft vier groepen variabele klanten, die allemaal om de drie maanden een herziening van hun contract krijgen. Voor de groep die in oktober een prijsverhoging krijgt, is bijna alle stroom en gas dus ingekocht in de afgelopen drie maanden, toen de groothandelsprijs voor energie zeer hoog was. ‘Dat pakt dus nu dus heel slecht voor hen uit’, zegt een woordvoerder van het bedrijf. ‘Maar zij krijgen in januari wel weer een nieuw tarief waarvoor nu wordt ingekocht, en de groothandelsprijs is nu alweer bijna de helft van wat die tijdens de piek deze zomer was. Als dat doorzet, wordt het tarief per 1 januari weer lager.’ De variabele klanten van Vattenfall en Essent kunnen in het nieuwe jaar hoogstwaarschijnlijk juist een extra verhoging verwachten.
Overigens is Eneco nog altijd goedkoper dan een grote groep klanten van Greenchoice die per 1 oktober de halfjaarlijkse verhoging krijgt. Die betalen vanaf dat moment 0,89 euro per kilowattuur voor elektra en 3,44 per kubieke meter gas. In principe gelden die prijzen voor een half jaar. Opvallend is dat BudgetEnergie – dat prijzen maandelijks aanpast en ruim een maand geleden landelijk de aandacht kreeg wegens enorme tariefverhogingen – weer ruim onder die bedragen zit.
Prijsplafond
Op sociale media wekken de verhogingen grote woede. Daar wordt ook regelmatig de link gelegd met de invoering van het prijsplafond dat het kabinet dinsdag heeft afgekondigd. Vanaf 1 januari moet dat de energietarieven beteugelen. Minister van Klimaat en Energie Rob Jetten wil dat consumenten tot een gemiddeld gebruik ‘ongeveer’ 1,50 euro per kuub gas betalen en 70 cent per kilowattuur stroom. Nu energiebedrijven weten dat de staat alles boven dat bedrag bijpast, durven zij de prijzen extreem te verhogen, is de suggestie.
‘Dat begrijpen we, maar het is echt niet waar’, verzekert de woordvoerder van Eneco. ‘Wij hadden deze tarieven intern al vastgesteld voordat tot dat prijsplafond werd besloten.’ Bovendien is er op dit punt toezicht op de energiebedrijven door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Die monitort het verschil tussen de inkoop- en verkoopprijzen bij energiebedrijven. Volgens de toezichthouder worden er momenteel geen ‘onredelijke vergoedingen’ gevraagd.
