CBS stapt over op nieuwe methode voor energieprijzen in de CPI - Centraal Bureau voor de Statistiek

In de oude methode voor energieprijzen werden alleen gegevens gebruikt van nieuwe contracten die huishoudens bij energieleveranciers afsluiten, terwijl in de nieuwe methode ook gegevens van lopende contracten zijn meegenomen. In dit bericht leggen we uit wat deze overstap betekent voor de CPI en de inflatie.

Oude methode: prijzen van nieuwe contracten

In de loop van 2021 begonnen wereldwijd energieprijzen sterk op te lopen. Deze stijging was ook snel zichtbaar in de CPI. In Nederland had toen een meerderheid van de huishoudens een contract waarin vooraf afgesproken prijzen van gas en elektriciteit voor langere tijd werden vastgelegd. Dat riep de vraag op of de snelle stijging van de energieprijzen in de CPI wel overeenkwam met de tarieven die Nederlandse huishoudens daadwerkelijk betaalden. In het voorjaar van 2022 is het CBS hier een onderzoek naar gestart.

In de oude methode werd gebruikgemaakt van de prijzen van nieuwe contracten, zoals energieleveranciers die doorgeven aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Dat resulteerde in de volgende uitkomsten voor de CPI en de bijbehorende inflatie.

Gepubliceerde consumentenprijsindex (CPI) en inflatie

2021	januari	107,62	1,6
2021	februari	108,57	1,8
2021	maart	108,87	1,9
2021	april	109,36	1,9
2021	mei	109,46	2,1
2021	juni	109,67	2,0
2021	juli	110,23	1,4
2021	augustus	110,71	2,4
2021	september	110,79	2,7
2021	oktober	112,18	3,4
2021	november	113,17	5,2
2021	december	114,01	5,7
2022	januari	114,53	6,4
2022	februari	115,27	6,2
2022	maart	119,46	9,7
2022	april	119,81	9,6
2022	mei	119,05	8,8
2022	juni	119,05	8,6
2022	juli	121,57	10,3
2022	augustus	123,95	12,0
2022	september	126,89	14,5
2022	oktober	128,25	14,3
2022	november	124,35	9,9
2022	december	124,94	9,6
2023	januari	123,21	7,6
2023	februari	124,45	8,0
2023	maart	124,72	4,4
2023	april	126,01	5,2
2023	mei*	126,26	6,1

In het voorjaar van 2022 is het CBS begonnen met het verzamelen van contractgegevens van huishoudens bij verschillende energieleveranciers. Deze data geven precies weer welke tarieven huishoudens werkelijk voor gas en elektriciteit betalen. Hiermee is onderzocht wat de meest geschikte methode is om deze gegevens in de CPI te gebruiken. Op 31 oktober 2022 en 2 maart 2023 hebben we voorlopige resultaten van dit onderzoek gepubliceerd. In die tussenresultaten werd nog gebruikgemaakt van een bandbreedte in de uitkomsten, omdat er nog geen volledige zekerheid was over de uiteindelijk te gebruiken methode en data.

Dit onderzoek is inmiddels afgerond. Daardoor kon niet alleen de nieuwe methode ingevoerd worden, maar is ook duidelijk wat de CPI en de inflatie waren geweest als deze methode al in een eerder stadium gebruikt zou zijn. Onderstaande grafieken laten de uitkomsten van deze onderzoeksreeks zien.

Onderzoeksreeks: index en inflatie

2021	januari	107,64	1,6
2021	februari	108,52	1,7
2021	maart	108,78	1,7
2021	april	109,24	1,7
2021	mei	109,34	1,9
2021	juni	109,50	1,7
2021	juli	109,94	1,0
2021	augustus	110,39	2,0
2021	september	110,26	2,1
2021	oktober	111,2	2,4
2021	november	111,32	3,4
2021	december	111,60	3,4
2022	januari	111,05	3,2
2022	februari	112,33	3,5
2022	maart	113,4	4,3
2022	april	114,84	5,1
2022	mei	115,49	5,6
2022	juni	116,30	6,2
2022	juli	117,53	6,9
2022	augustus	118,10	7,0
2022	september	118,81	7,8
2022	oktober	121,27	9,1
2022	november	123,4	10,9
2022	december	124,25	11,3
2023	januari	123,90	11,6
2023	februari	125,24	11,5
2023	maart	125,6	10,8
2023	april	126,61	10,3
2023	mei*	126,90	9,9

In de volgende grafieken zijn de CPI en de onderzoekreeks samen weergegeven tot en met mei. Vanaf juni is de onderzoeksreeks niet meer afzonderlijk bepaald. De grafieken laten de verschillen zien tussen de CPI en de onderzoeksreeks in de hele bestudeerde periode.

Consumentenprijsindex (CPI) en onderzoeksreeks

2021	januari	107,62	107,64	1,6	1,6
2021	februari	108,57	108,52	1,8	1,7
2021	maart	108,87	108,78	1,9	1,7
2021	april	109,36	109,24	1,9	1,7
2021	mei	109,46	109,34	2,1	1,9
2021	juni	109,67	109,50	2	1,7
2021	juli	110,23	109,94	1,4	1
2021	augustus	110,71	110,39	2,4	2
2021	september	110,79	110,26	2,7	2,1
2021	oktober	112,18	111,20	3,4	2,4
2021	november	113,17	111,32	5,2	3,4
2021	december	114,01	111,60	5,7	3,4
2022	januari	114,53	111,05	6,4	3,2
2022	februari	115,27	112,33	6,2	3,5
2022	maart	119,46	113,40	9,7	4,3
2022	april	119,81	114,84	9,6	5,1
2022	mei	119,05	115,49	8,8	5,6
2022	juni	119,05	116,30	8,6	6,2
2022	juli	121,57	117,53	10,3	6,9
2022	augustus	123,95	118,10	12	7
2022	september	126,89	118,81	14,5	7,8
2022	oktober	128,25	121,27	14,3	9,1
2022	november	124,35	123,40	9,9	10,9
2022	december	124,94	124,25	9,6	11,3
2023	januari	123,21	123,90	7,6	11,6
2023	februari	124,45	125,24	8	11,5
2023	maart	124,72	125,60	4,4	10,8
2023	april	126,01	126,61	5,2	10,3
2023	mei*	126,26	126,90	6,1	9,9

In de vergelijking is goed te zien dat de index van de onderzoeksreeks vanaf medio 2021 minder snel stijgt dan de CPI, maar ook langer blijft stijgen nadat de CPI alweer daalt. Dat betekent dat de inflatie volgens de onderzoeksreeks aanvankelijk lager is dan die volgens de CPI, sinds november 2022 is het andersom.

De oorzaak van deze verschillen zit in de mate waarin kortetermijnontwikkelingen op de energiemarkt in de twee reeksen doorwerken. In de CPI worden alleen prijzen van nieuwe contracten meegenomen, de onderzoeksreeks bevat behalve nieuwe contracten ook lopende contracten met variabele of vaste tarieven. Bij die laatste contractvorm zijn de prijzen die huishoudens betalen voor een langere periode hebben vastgelegd. Daardoor wegen kortetermijnontwikkelingen van de energieprijzen zwaarder mee in de CPI dan in de onderzoeksreeks. Zodoende reageert de CPI sneller op de ontwikkelingen in de energiemarkt. Kortetermijnontwikkelingen kunnen bovendien vrij grillig zijn. Ook deze volatiliteit weegt in de CPI zwaarder mee dan in de onderzoeksreeks, waardoor deze een gematigder verloop heeft dan de CPI. Omdat de onderzoeksreeks daadwerkelijk betaalde energieprijzen gebruikt, sluit deze gemiddeld genomen meer aan bij de prijsontwikkeling die consumenten ervaren.

Invoering in juni 2023 en overgangsperiode tot en met mei 2024

Met ingang van juni 2023 wordt de nieuwe methode voor het meten van energieprijzen toegepast in de CPI. Deze vervangt daarmee de oude methode. De tot nu toe gepubliceerde uitkomsten van de CPI en de inflatie worden niet herzien.

De inflatie in juni 2023 is het verschil tussen de CPI van juni 2023 en de CPI van juni 2022. De huidige CPI gebruikt de nieuwe methode voor energieprijzen, maar de CPI van juni 2022 gebruikte nog de oude methode. Dat betekent dat er in het inflatiecijfer van juni 2023 een zogeheten ‘methodebreuk’ zit. Deze breuk houdt in dat de inflatie mede beïnvloed wordt door de vergelijking van de CPI volgens de nieuwe met die volgens de oude methode, en niet alleen door daadwerkelijke prijsontwikkelingen, zoals normaal het geval is.

Deze breuk blijft aanwezig in het inflatiecijfer tot en met mei 2024. Dat is de laatste maand waarin de inflatie wordt berekend als het verschil tussen de CPI op basis van de nieuwe methode voor energieprijzen (die van mei 2024) en de CPI op basis van de oude methode (die van mei 2023). Vanaf juni 2024 wordt voor het bepalen van de inflatie alleen nog de CPI met de nieuwe methode voor energieprijzen gebruikt en is van een breuk geen sprake meer.

Het gebruik van de CPI voor indexeringsdoeleinden

Veel partijen gebruiken de CPI, of een onderdeel daarvan, voor het indexeren van huurcontracten, premies of andere tarieven en prijzen. Omdat het CBS de reeds gepubliceerde cijfers niet herziet, heeft het invoeren van de nieuwe methode voor energieprijzen geen impact op het gebruik van de CPI voor indexeringsdoeleinden. Partijen die (een deel van) de CPI gebruiken kunnen dat ook na mei 2023 blijven doen.

Er bestaat wel een verschil tussen de gepubliceerde inflatie en wat deze was geweest als de nieuwe methode al eerder was ingevoerd. Tot en met oktober 2022 was de inflatie hoger dan in de onderzoeksreeks, vanaf november 2022 lager. Gemeten over een langere periode verdwijnt dit verschil. Omdat de CPI en de onderzoeksreeks zowel in het begin als aan het einde van de bestudeerde periode vrijwel samenvallen, is de inflatie gemeten over de hele periode nagenoeg identiek.

Adblock test (Why?)

CBS stapt over op nieuwe methode voor energieprijzen in de CPI - Centraal Bureau voor de Statistiek
Read More

Snel nog even tanken vóór verhoging brandstofprijzen - Sliedrecht24

SLIEDRECHT – De hele afgelopen week was het al merkbaar drukker bij tankstations, maar vrijdag 30 juni 2023 was duidelijk de drukste dag. Zaterdag 1 juli 2023 gaan de brandstofprijzen van benzine, diesel en lpg in verband met accijnsaanpassing behoorlijk omhoog.  

Veel autobezitters nemen nog even de moeite om de tank vol te gooien en daar gemiddeld € 5,– tot  € 7,– mee te besparen, zoals hier bij tankstation DIRK aan de Thorbeckelaan. Even wachten in de rij wordt voor lief genomen. (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)

Vanwege de hoge energieprijzen besloot het kabinet per 1 april 2022 om de accijns op benzine, diesel en lpg tijdelijk te verlagen. Deze korting wordt nu teruggedraaid. De accijnstarieven voor benzine stijgen zo’n veertien eurocent per liter, voor diesel ongeveer tien eurocent en voor een liter lpg moet ongeveer zes eurocent meer worden betaald. 

Adblock test (Why?)

Snel nog even tanken vóór verhoging brandstofprijzen - Sliedrecht24
Read More

Op weg naar een nieuwe armoedegrens | Publicatie - Sociaal Cultureel Planbureau

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) werken aan een nieuwe armoedegrens voor Nederland. Hiermee komen het CBS en het SCP tegemoet aan de wens om niet langer aparte cijfers te publiceren maar te komen tot één centrale maatstaf voor beleid en samenleving. In het tussenrapport ‘Op weg naar een nieuwe armoedegrens’ dat vandaag is gepubliceerd, beschrijven CBS, Nibud en SCP hun activiteiten en resultaten tot dusver en de stappen die zij de komende periode nog gaan zetten in de aanloop naar het eindrapport in 2024. 

Het fundament van de nieuwe armoedegrens is het minimaal benodigde budget om van te leven, zoals het Nibud dat in zijn minimumvoorbeeldbegrotingen voor verschillende huishoudens berekent. Om te bepalen of de middelen van huishoudens toereikend zijn, zal niet alleen worden gekeken naar hun besteedbaar inkomen maar ook naar hun vermogenspositie. Daarnaast zal rekening worden gehouden met de feitelijke uitgaven van huishoudens aan wonen, energie en (indien mogelijk) zorg. In het derde kwartaal van 2023 zal het CBS bovendien voor een representatieve groep Nederlandse burgers onderzoeken welke uitgavenposten zij als minimaal noodzakelijk zien. 

Commissie sociaal minimum
Het Nibud en het SCP zijn vertegenwoordigd in de Commissie sociaal minimum die in 2022 op verzoek van de Tweede Kamer door het kabinet is ingesteld. Deze commissie onderzoekt de hoogte en de systematiek van het sociaal minimum en stelt normen voor het bestaansminimum vast zodat deze als basis kunnen dienen voor beleid. Vandaag 30 juni heeft de commissie haar eerste adviesrapport aan minister Schouten voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen aangeboden. In het tussenrapport ‘Op weg naar een nieuwe armoedegrens’ geven het Nibud en het SCP een transparante beschrijving en verantwoording van de informatie die zij met de Commissie sociaal minimum hebben gedeeld. Hierbij gaat het om de nieuwe concept minimumvoorbeeldbegrotingen met peildatum 1 januari 2023 die het Nibud heeft opgesteld en samen met het SCP heeft getoetst onder focusgroepen. Daarnaast gaat het om een update van de armoedecijfers volgens het bestaande niet-veel-maar-toereikend-criterium van het SCP voor het jaar 2021.

Gezamenlijk eindrapport in 2024
De drie instituten presenteren de nieuwe armoedegrens in het tweede kwartaal van 2024 in een gezamenlijk eindrapport. Daarbij wordt armoede ook in een breder kader geplaatst. Armoede is niet alleen een kwestie van een tekort aan geld, maar manifesteert zich ook in bijvoorbeeld sociale uitsluiting, kansenongelijkheid, onzekerheid en wantrouwen jegens andere mensen en instituties.

Adblock test (Why?)

Op weg naar een nieuwe armoedegrens | Publicatie - Sociaal Cultureel Planbureau
Read More

Veertig creatieve ondernemers dakloos: 'Alsof er een heel dorp is afgebrand' - AD

[unable to retrieve full-text content]

Veertig creatieve ondernemers dakloos: 'Alsof er een heel dorp is afgebrand'  AD
Veertig creatieve ondernemers dakloos: 'Alsof er een heel dorp is afgebrand' - AD
Read More

Hoeveelheid textiel neemt toe kledingverkopers straks zelf verantwoordelijk voor recyclen - de Volkskrant

Recycling Wieland Textiles sorteert ingezameld Textiel om te hergebruiken.Beeld ANP / Olaf Kraak Fotografie

Verkopers van kleding, dekbedovertrekken en hoeslakens, tafelkleden en handdoeken moeten vanaf 1 juli zelf textiel gaan inzamelen, sorteren en recyclen. Tot nu toe lag deze verantwoordelijkheid bij gemeenten, die dat voornamelijk doen door middel van textielcontainers op straat.

De afgelopen dertig jaar wisten steeds meer mensen de textielcontainer te vinden. In 1993 werd nog 24 kiloton textiel in de bakken gedeponeerd, sinds 2017 is dat 80 kiloton of meer, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Maar ieder jaar belandt er meer kleding bij het restafval.

Het kabinet heeft als doel gesteld dat over twee jaar minstens de helft van de in de handel gebrachte textielproducten wordt gerecycled of wordt voorbereid voor hergebruik als tweedehands kleding. In 2030 moet dat 75 procent zijn. Het kabinet hoopt met de nieuwe regel textielproducenten te stimuleren om producten te maken voor langdurig gebruik. Nu gaan truien, shirts en broeken gemiddeld 3 jaar mee.

De kledingbedrijven zijn niet alleen verantwoordelijk voor de inzameling en recycling, ze moeten ook de kosten hiervoor zelf betalen. Net als producenten van elektrische apparaten, autobanden en blikjes. Brancheverenigingen hebben de Stichting UPV Textiel opgericht om dit collectief te regelen.

De hoeveelheid textiel in Nederland neemt nog altijd toe, volgens de meest recente cijfers van het CBS. Tussen 2015 en 2019 steeg het totale gewicht van het huishoudelijk textiel in omloop met 10 procent. Gemiddeld bezit iedere inwoner 105 stukken kleding, waaronder jassen, truien en broeken, maar ook ondergoed en sokken. Over jurken, rokken en panty’s vermelden de cijfers niets.

Lees ook

Adblock test (Why?)

Hoeveelheid textiel neemt toe, kledingverkopers straks zelf verantwoordelijk voor recyclen - de Volkskrant
Read More

Verbod op plastic wegwerpbekers per 1 januari 2024: wat betekent dit voor de mondzorg? - KNMT

Milieu-impact van wegwerpplastic verminderen

Op 1 januari 2024 gelden er in ons land nieuwe regels voor het gebruik van wegwerpbekers en -bakjes waar plastic in zit. Vanaf die datum mogen dergelijke bekers en bakjes niet meer gebruikt worden in bedrijven, kantoren en instellingen. De nieuwe regel maakt deel uit van de Europese richtlijn Single Use Plastics met als doel de milieu-impact van wegwerpplastic te verminderen en hergebruik en recyclen van plastic te stimuleren. Dit moet leiden tot een reductie van 40 procent van het gebruik van bakjes en bekers met plastic.  

Uitzondering voor bekers om mond te spoelen na behandeling

Voor zorginstellingen met SBI-code 86 of 87 geldt - vanwege veiligheids- en hygiënevoorschiften - een uitzondering op deze regel in het geval het voor een behandeling van een patiënt nodig is om een wegwerpbeker te gebruiken. Hieronder vallen ook de bekers om de mond te spoelen in de behandelruimte van een mondzorgpraktijk. Voor de wachtkamer en de personeelsruimte geldt echter dat bekers voor eenmalig gebruik vervangen dienen te worden door herbruikbare bekers. Voor opleidingen gelden weer andere regels. 

Spoelen met meerfunctiespuit en afzuiger

Het meest milieuvriendelijk is om als mondzorgverlener geen of zo weinig mogelijk plastic wegwerpbekers te gebruiken bij een behandeling. (zie ladder van circulariteit) Wellicht volstaat bij een aantal patiënten om te spoelen met de meerfunctiespuit en afzuiger en is een disposable beker niet nodig. 

Handhaving door Inspectie Leefomgeving en Transport

Per dag worden er in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes na eenmalig gebruik weggegooid. Een deel daarvan komt in het milieu terecht als zwerfafval. De overheid wil eenmalig gebruik van dit soort producten tegengaan en stelt hergebruik als nieuwe norm. De nieuwe regel gaat in op 1 januari 2024 en wordt door de Inspectie Leefomgeving en Transport gehandhaafd. Er geldt geen overgangstermijn.

Bekers van bioplastic zijn niet uitgezonderd van de maatregel

De producten die onder deze regel vallen zijn alle single use bekers en bakjes die plastic bevatten. Het gaat hierbij ook om papieren en kartonnen bekers met een plasticvrij logo, omdat er een laagje polymeren aan toegevoegd is om het product water/vetvrij te maken. Bekers van bioplastic zijn eveneens niet uitgezonderd van deze maatregel, omdat ze ook schadelijk voor het milieu zijn als ze bij het zwerfafval terechtkomen. 
Bekers die minimaal 6 tot 60 maal hergebruikt worden zijn - afhankelijk van het materiaal en het schoonmaakproces - milieuvriendelijker dan wegwerpbekers.

Adblock test (Why?)

Verbod op plastic wegwerpbekers per 1 januari 2024: wat betekent dit voor de mondzorg? - KNMT
Read More

LIVE | Kamer fel op Landbouwminister: 'Word wakker minister Adema u leeft in een droomwereld' - Tubantia

[unable to retrieve full-text content]

1. LIVE | Kamer fel op Landbouwminister: 'Word wakker minister Adema, u leeft in een droomwereld'  Tubantia
2. LIVE | Kabinet onverbloemd teleurgesteld: 'Alsof juf extra huiswerk geeft en als het af is zegt: laat maar'  AD
3. Kamer neemt de tijd voor debat over vastlopen Landbouwakkoord  Nieuwe Oogst
4. Welke kant kiest het CDA in het landbouwdebat? 'Ze voelen zich bekocht'  wnl.tv
5. Minister: verder praten over toekomst landbouw, maar geen nieuwe onderhandelingen  Boerderij
6. Hele verhaal bekijken via Google Nieuws

LIVE | Kamer fel op Landbouwminister: 'Word wakker minister Adema, u leeft in een droomwereld' - Tubantia
Read More

Docent vindt langdurige lerarentekorten onacceptabel: 'Als ik ziek ben zitten er 32 kinderen thuis' - AD

[unable to retrieve full-text content]

1. Docent vindt langdurige lerarentekorten onacceptabel: 'Als ik ziek ben zitten er 32 kinderen thuis'  AD
2. Ben jij docent en wil je wat delen over het lerarentekort? Wij zoeken jou  NU.nl
3. Hoe gaan we het structurele tekort aan leraren te lijf?  NPO Radio 1
4. Pijnlijke keuzes nodig om lerarentekort op te lossen, met grote gevolgen voor beroep en kwaliteit  AD
5. Lerarentekort vraagt om 'pijnlijke keuzes': minder uren en andere lessen  NU.nl
6. Hele verhaal bekijken via Google Nieuws

Docent vindt langdurige lerarentekorten onacceptabel: 'Als ik ziek ben zitten er 32 kinderen thuis' - AD
Read More

Over drie dagen is benzine duurder massadrukte bij tankstations: 'Alle zeilen bijzetten' - De Gelderlander

[unable to retrieve full-text content]

Over drie dagen is benzine duurder, massadrukte bij tankstations: 'Alle zeilen bijzetten'  De GelderlanderHele verhaal bekijken via Google Nieuws
Over drie dagen is benzine duurder, massadrukte bij tankstations: 'Alle zeilen bijzetten' - De Gelderlander
Read More

Rechtbank keihard: Rian van Rijbroek is ondeskundig en mag nooit meer onderzoek doen naar ex Sanderink - De Gelderlander

[unable to retrieve full-text content]

Rechtbank keihard: Rian van Rijbroek is ondeskundig en mag nooit meer onderzoek doen naar ex Sanderink  De GelderlanderHele verhaal bekijken via Google Nieuws
Rechtbank keihard: Rian van Rijbroek is ondeskundig en mag nooit meer onderzoek doen naar ex Sanderink - De Gelderlander
Read More

Farmers Defence Force weer op de trekker naar Den Haag. 'Overleg weigeren kan slim zijn' - Trouw

Met een colonne trekkers en wapperende spandoeken wil Farmers Defence Force (FDF) donderdag naar Den Haag. Het overleg tussen vertegenwoordigers van de agrariërs over een landbouwakkoord is formeel voorbij. Dus laten de boze boeren die niet aan dat gesprek wilden meedoen weer van zich horen.

Donderdag debatteert de Tweede Kamer met het kabinet over het mislukken van de gesprekken. Op het laatste moment durfde boerenorganisatie LTO toch niet een handtekening te zetten, tot teleurstelling van het kabinet, natuurorganisaties en clubs van jonge en biologische boeren. Toch waren de gesprekken niet helemaal voor niks. Het kabinet schrijft nu zelf een visie op de toekomst van de landbouw en kan daarbij eventueel voortborduren op alles wat al over tafel is gegaan.

Ooit een gesloten bolwerk

Ooit was de boerensector een redelijk gesloten bolwerk. Nu opereert er een scala aan organisaties in de branche. Een deel van de boeren, zoals de biologische tak, hanteert uit eigen beweging al strenge regels voor bescherming van de natuur. LTO Nederland is geneigd ook mee te werken aan verduurzaming. Agractie, een groepering die sinds 2019 bestaat, is zeer sceptisch. En Farmers Defence Force is ronduit tegen iedere verandering.

De radicale FDF deed niet mee aan deze onderhandelingen die uiteindelijk zes maanden duurden. FDF vreest dat het kabinet nu zijn eigen gang gaat ondanks de ruime vertegenwoordiging van de nieuwe politieke partij BBB in de provincies en Eerste Kamer. De voorman van FDF, Brabander Mark van den Oever, schetste deze week in een video een doemscenario: “Voedsel wordt drie keer zo duur, boeren zijn van hun land gedreven, het communisme is in aantocht.” De Gelderlander wist gisteren te achterhalen dat vleesbedrijf Compaxo het protest sponsort. Een woordvoerder schetst het belang: “Een kleinere veestapel heeft impact op ons bedrijf.”

Brug tussen boeren en kabinet

Maar er is de afgelopen maanden wel wat veranderd. Ex-VVD-minister Johan Remkes riep het kabinet na de onrust van vorige zomer op om beter naar de boeren te luisteren. “Een landbouwakkoord is er niet gekomen, maar er is wel geprobeerd een brug te slaan tussen boeren en kabinet”, zegt Albert Jan Maat, voormalig voorzitter van boerenorganisatie LTO. “Boerenorganisaties zijn nu in gesprek met hun achterban om te kijken waar we staan en hoe we toch verder kunnen. Het vertrouwen is gegroeid. Farmers Defence Force heeft niet meegedaan aan de gesprekken en is daardoor minder relevant geworden.”

Jacquelien van Stekelenburg, hoogleraar sociale verandering en conflict, ziet dat anders voor boeren die weinig tot geen vertrouwen hebben in de overheid. “Dan is het strategisch soms juist slim om niet te praten. Onderhandelen is een manier om invloed uit te oefenen, maar het kan ook op een andere manier. FDF kiest voor het protest. Dat is ook een vorm van invloed uitoefenen. Iedereen weet donderdag dat ze er zijn.”

‘Geen behoefte aan escalatie’

De boerenactiegroep Agractie deed aanvankelijk wel mee aan de gesprekken over het landbouwakkoord, maar verliet de onderhandelingen in maart met slaande deuren. Voorman Bart Kemp vreesde dat het kabinet de boeren te veel beperkingen zou opleggen en dat zij grond zouden moeten inleveren ten gunste van natuur.

Opmerkelijk is dat Kemp nu zegt dat hij weer met het kabinet in gesprek is. “Toen wij opstapten stond de deadline voor een landbouwakkoord op 6 april, maar ik zie dat er daarna meer ruimte is ontstaan waardoor wij het belangrijk vinden om met het kabinet te praten”, is het enige dat hij daarover kwijt wil. Agractie doet donderdag niet mee aan het protest. “Het is belangrijk dat de rust bij de boeren terugkeert. Er is geen behoefte aan escalatie.”

Lees ook:

Kabinet komt ná zomer met plannen voor boeren. ‘Geen kopie van landbouwakkoord’

Volgens het mislukte landbouwakkoord moest de veestapel met 30 procent krimpen, maar deed het kabinet ook grote (financiële) concessies. Omdat het overleg is geklapt, komt de ministersploeg met eigen beleid. Na de zomer.

Nu het akkoord is geklapt moet het kabinet opeens zélf landbouwbeleid maken

Na zes maanden vergeefs overleg over een landbouwakkoord, moet de overheid alsnog zelf regie pakken. Dat ligt minder gevoelig dan voorheen.

Adblock test (Why?)

Farmers Defence Force weer op de trekker naar Den Haag. 'Overleg weigeren kan slim zijn' - Trouw
Read More

Utrechtsebaan donderdag mogelijk dicht vanwege boerenprotest: 'Houden situatie in de gaten' - Omroep West

Doordat de demonstratie pas kort geleden is aangekondigd, kan Van Keimpema van FDF nog niets zeggen over hoeveel deelnemers er zullen zijn. Wel zullen deelnemers van alle vormen van vervoer gebruik maken. Daarmee doelt ze op trekkers, bussen, openbaar vervoer en auto's. Belangenorganisatie Agractie laat weten niet aanwezig te zijn bij de demonstratie. De organisatie ziet naar eigen zeggen 'geen acute aanleiding om in actie te komen.' Er zijn volgens voorman Bart Kemp ook geen signalen vanuit de achterban dat er animo is voor het protest.

Adblock test (Why?)

Utrechtsebaan donderdag mogelijk dicht vanwege boerenprotest: 'Houden situatie in de gaten' - Omroep West
Read More

De parlementaire enquête naar het coronabeleid komt er nu niet en misschien nooit - NRC

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Analyse

Tweede Kamer Meerdere fracties stellen op dit moment geen Kamerleden beschikbaar voor de enquêtecommissie naar het coronabeleid. Er waren al eerder strubbelingen.

Voor een parlementaire enquête naar het coronabeleid, waaronder vaccinatie, bestaat in de Tweede Kamer op dit moment weinig belangstelling. Foto Olivier Middendorp

Er waren al gesprekken gevoerd met wetenschappers, onderzoekers en artsen. Er was al een werkbezoek geweest aan een uitvaartondernemer in Uden, een school in Boekel en ziekenhuizen in Maastricht en Nieuwegein. Er lag zelfs een onderzoeksvoorstel klaar.

Maar het is de vraag of de parlementaire enquête over de coronacrisis er ooit gaat komen. Er zijn vooralsnog te weinig fracties die hun deelname aan de enquêtecommissie hebben toegezegd, schrijft Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp dinsdag in een brief.

Bergkamp stelt de vorming van de commissie daarom voorlopig uit. Het is wenselijk, schrijft ze, dat „de commissie gebaseerd is op een voldoende brede samenstelling van de Kamer’’. Aan die brede samenstelling ontbrak het: alleen PVV, Forum voor Democratie, Fractie Den Haan en Groep Van Haga hadden toegezegd mee te doen. De rest wacht af of wil niet.

Formeel is het een praktische aangelegenheid. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) werkt al langere tijd aan een eigen onderzoek naar de Nederlandse corona-aanpak. Met het derde rapport van de OVV in aantocht, schrijft Bergkamp, willen VVD, D66, CDA en GroenLinks nog even afwachten voordat ze besluiten of ze Kamerleden willen afvaardigen.

Op de verschijning van dat rapport – vermoedelijk dit najaar – wil Bergkamp wachten. Dan zouden de partijen beter „kunnen overzien wat dit betekent voor de inhoud van de enquête, het tijdpad van de enquête en de beschikbaarheid van leden”.

Moeten we dit instrument nog gebruiken?

Wieke Paulusma Kamerlid D66

Of het er dan alsnog van komt, is sterk de vraag. „Een parlementaire enquête is een heel zwaar instrument”, zegt Tweede Kamerlid Wieke Paulusma (D66). „Ik verwacht dat het derde OVV-rapport niet dunner wordt dan de eerste twee. Dan gaan we ons afvragen of we dit instrument nog wel moeten gebruiken.”

Lees ook: Gepolariseerde coronacommissie probeert politieke verschillen te overbruggen

Gedoe vanaf dag één

Tot zover de officiële verklaringen. Want onder het oppervlak suddert het al vanaf dag één in de commissie die de parlementaire enquête moest voorbereiden. Dat begon al met de aanstelling van Khadija Arib als voorzitter, vorige zomer.

Ambtenaren die slechte ervaringen hadden gehad met Arib als Kamervoorzitter, zagen dat niet zitten, waarna verhalen waarin Arib als intimiderend en autoritair werd omschreven via NRC naar buiten kwamen. Arib vertrok, ook uit de Kamer.

Rustig werd het daarna niet. Aribs opvolgster Mariëlle Paul (VVD) liet al snel in NRC weten dat ze niet lang voorzitter wilde blijven. „Het is beter als iemand van de oppositie dat gaat doen.” Maar bovenal ontstond een crisissfeer rond de rol van coronasceptici in de commissie.

Commissieleden beschuldigden hun collega’s Pepijn van Houwelingen (Forum voor Democratie) en Wybren van Haga (BVNL) van vooringenomenheid. Zij combineerden hun werk voor de voorbereidingscommissie met mediaoptredens en debatten waarin ze het corona-aanpak affakkelden. Dat was niet neutraal, vonden andere leden.

Uiteindelijk ging de commissie door. Maar toen eind mei een onderzoeksvoorstel werd gepresenteerd, werd duidelijk dat de kritiek niet was gaan liggen. GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld had er „inhoudelijke bezwaren” bij, zei ze tegen het AD. Zo vond ze de vraagstelling te eenzijdig. „Het gaat nu toch vooral over de vraag of Nederland niet te veel lockdownmaatregelen nam, maar de vraag is toch ook of we niet te weinig deden?”

Enquêtes in het nauw

Duidelijk is dat het vooruitzicht op delen van het werk van de enquêtecommissie – openbare verhoren van ministers met alle ruimte voor complottheorieën, een rapport waarin mogelijk dergelijke theorieën over het coronavirus zouden belanden, mét stempel van de Tweede Kamer – veel fracties niet lekker zat.

Dat de commissie hierdoor wordt uitgesteld, en mogelijk afgesteld, is ook de indruk die Van Haga heeft. „Blijkbaar zijn ze zo bang voor de uitkomst dat ze het om politieke redenen afschieten”, zegt hij tegen NRC.

Dat hij zelf met zijn debatten en mediaoptredens het werk van de commissie in de weg zat, noemt Van Haga onzin. „Als er een regel was dat dat niet mocht, dan doe ik dat. Maar die regel is er niet”, zegt Van Haga. „Dat is net zoiets als mensen die roepen: je mag niet in de Kamer zitten als je ondernemer bent. Ook onzin. Dat mag gewoon.”

De regeerperiode van Rutte IV beloofde de hoogmis van parlementaire enquêtes te worden. Maar na de enquête over de Groningse gaswinning ziet het er onzeker uit voor de andere twee. Er is al een enquête gaande over fraudebeleid en dienstverlening, naar aanleiding van het Toeslagenschandaal, maar daar zijn VVD en CDA geruisloos uitgestapt.

Werkdruk en politieke verschillen lagen daaraan ten grondslag, zeggen Kamerleden. Nu lijkt de laatste enquête, naar het coronabeleid, aan dezelfde problemen te bezwijken.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 28 juni 2023.

Adblock test (Why?)

De parlementaire enquête naar het coronabeleid komt er nu niet, en misschien nooit - NRC
Read More