"Een volle schelp met een zilte smaak." Zo omschrijft een woordvoerder van de Colruyt Groep in België de smaak van de eerste Belgische hangcultuurmosselen die vorige maand geoogst werden. Ze komen van een zeeboerderij die voor de kust van Nieuwpoort ligt. De Noordzee dus, waar Nederlandse kwekers geen mosselen durven of mogen kweken, omdat het niet bij het bestemmingsplan past.
Zeeboerderij
België kent al twee decennia een minister van de Noordzee. "Na een intensieve vergunningsprocedure heeft die een zone van 4,5 vierkante kilometer groot toegewezen waar we een zeeboerderij mochten bouwen. We gebruiken nu één vierde van die zone, na de opstartfase willen we het hele gebied gaan gebruiken", aldus woordvoerder Patti Verdoodt van de Colruyt Group.
Qua kweektechniek heb je twee soorten mosselen: hangcultuur, waarbij de mosselen aan touwen hangen en bodemcultuur, waarbij de schelpen op de grond liggen. 95 procent van de mosselen die in Nederland wordt gekweekt komt van een bodemcultuur. Met hangcultuurmosselen houden zo'n zeven Zeeuwse bedrijven zich bezig, ze hebben onder meer percelen in de buurt van Bruinisse en Neeltje Jans.
"Het is makkelijker een vergunning te krijgen voor een bodemcultuur. Die zie je namelijk niet en bij een hangcultuur zie je de tonnen boven water", zegt mosselkweker Jan Bout die op beide manieren mosselen kweekt. "Bovendien zijn we met bodemkweek uniek. Nederland is één van de enige landen ter wereld waar je mosselen op de bodem kunt kweken. In andere landen is het vaak te diep of er is een rotsbodem."
Het voordeel van een hangcultuur is dat de mosselen er sneller groot worden. In de bovenste waterkolom is door zonlicht namelijk het meeste plankton aanwezig. "Bij een hangcultuur kunnen de mosselen binnen 14 maanden tot twee jaar geoogst worden. Bij een bodemcultuur is dat 1,5 jaar tot 3 jaar."
Harde wind op de Noordzee
Bout kan van juni tot eind februari oogsten bij zijn hangcultuur, daarna start de voortplantingsperiode. Bout ziet geen heil in mosselkweek op de Noordzee. "Dat project van de Belgen, tja. Bij windkracht 9 of 10 vallen die mosselen er allemaal af. Niet voor niets hangen de Zeeuwse hangculturen allemaal op een beschutte plek."
De Belgen durven het wel aan. Aan het ontwerp van de zeeboerderij is jaren gewerkt, vertelt Verdoodt. Op de Noordzee waait het immers hard, dus moet de boerderij weersbestendig zijn en zijn er speciale boeien ontwikkeld. "Vlak onder de waterlijn liggen 31 horizontale mossellijnen. Daar zijn de verticale mosseltouwen aan bevestigd. Het mosselzaad kan zich daaraan hechten en doorgroeien tot consumptieklare mosselen."
Op termijn 2000 ton mosselen
Het gaat momenteel om een kleine oogst, aldus de Belgen. "10 tot 15 ton in de komende maanden. Maar in het kwart van de kweekzone dat we gebruiken kunnen theoretisch 150 lijnen liggen. En als we de hele zone in gebruik nemen, gaat het om ongeveer 600 lijnen. De productie loopt dan op tot 2000 ton." Dat is 2 miljoen kilo.
De Colruyt Group, vergelijkbaar met het Nederlandse Ahold, bestaat uit 40 winkelformules, waaronder de supermarkten onder dezelfde naam. De mosselen zijn voorlopig alleen verkrijgbaar bij Cru, de vier luxere versmarkten van de groep. "Op termijn zijn ze mogelijk ook in de andere winkels te koop, maar we beslissen later waar. Ook de Zeeuwse mosselen blijven we nu aanbieden."
Qua volume stelt de Belgische mosselkweek nu nog amper wat voor. Toch volgen de Zeeuwse mosselkwekers het project met enige jaloezie. Krijgen ze concurrentie? In Yerseke staat de enige mosselveiling ter wereld. Daar wordt 90 miljoen kilo per jaar verhandeld, waarvan 50 miljoen kilo uit Nederland komt. Ongeveer 60 procent van de verhandelde mosselen gaat naar België.
Volle Noordzee
"Mosselen kweken in de Noordzee kan ook voor Nederlandse kwekers interessant zijn", zegt Caroline Verwijs, voorzitter van het netwerk Food Delta Zeeland en directeur van schelpdierenhandel Krijn Verwijs in Yerseke. "Maar het is lastig. Je moet eerst een geschikte plek vinden. Ons deel van de Noordzee is groter dan het Belgische deel. Maar wij hebben bijna geen vrije ruimte meer. Alles heeft al een bestemming, bijvoorbeeld visserij, zandwinning of windparken."
In februari stuurde inmiddels demissionair minister Piet Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een notitie naar de Tweede Kamer over voedsel uit de zee. Hierin staat dat er 'ook aandacht moet zijn voor de potentie van onder andere aquacultuur'. "Maar in de structuurvisie Noordzee, die loopt van 2022 tot 2027 is geen ruimte ingepast voor mariene cultuur, waar mosselkweek onder zou passen, zegt Verwijs.
Natura 2000
Het gebied het dichtst bij de Noordzeekust is een Natura 2000-zone en dus beschermd natuurgebied. Verwijs meent dat daar ruimte gemaakt kan worden voor mosselkweek. "Zo'n zeeboerderij kan de biodiversiteit enorm bevorderen. Maar we denken dat verder op zee nog veel meer mogelijk is. Je moet namelijk ook voldoende diepte hebben om een schelpdierenfarm te laten groeien. Het wordt tijd dat er iets wordt ingetekend op een kaart."
Er staat wel een test gepland in de Voordelta, waar Krijn Verwijs samen met de particuliere natuurorganisatie ARK Rewilding een proefinstallatie wil bouwen. De eerste lijnen hadden deze zomer het water in moeten gaan. "Dat is vertraagd door het vergunningentraject. Wel hangen sinds juni zes lijnen aan een boei van Rijkswaterstaat om te testen of mosselen goed willen groeien in dat gebied", zegt woordvoerder Iris Roggema van Ark Rewilding.
Proef in de Voordelta
Verwijs: "Bij die pilot gaat het om een periode van drie jaar, die daarna nog eens voor drie jaar verlengd kan worden. Pas daarna wordt overwogen om misschien een definitieve vergunning te geven."
De Belgische mosselen worden in de versmarkten aangeboden voor 11,99 per kilo. In Nederland betaal je voor de kleinste maat mosselen ongeveer tien euro voor twee kilo. Alleen al vanwege het prijsverschil ziet Verwijs de Belgen niet als concurrent. Ook vanwege het kleinschalige productieniveau kunnen de Belgen nog niet concurreren met Zeeland.
"Maar wat ik wel heel jammer vind is dat we in Nederland zover achterlopen. Vroeger liepen we voorop. Bovendien willen we als land naar andere eiwitbronnen dan vlees toe, en mosselen zitten vol eiwitten," aldus Verwijs.
Offshore-bedrijf OOS International uit Serooskerke wil een afzinkbare mosselboerderij bouwen in windmolenpark Borssele 3. Meer daarover zie je in de video.
Zeeuwse mosselkwekers krijgen concurrentie uit België - RTL Boulevard
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar