Meer rode cijfers, een halvering van het rendement en niet nagekomen bankafspraken. De Nederlandse zorgsector heeft het financieel bijzonder zwaar, concludeert advies- en consultancybureau EY in de jaarlijkse zorgbarometer. De consultants nemen daarin jaarverslagen van zorginstellingen over 2022 onder de loep.
Bijna een op de drie leed vorig jaar verlies. En de vooruitzichten zijn somber. "Het ziet er echt anders uit dan andere jaren", zegt EY-partner Rob Leensen. Wat is er aan de hand?
De financiële situatie in de zorg is een veelkoppig monster. Allereerst zijn er de naweeën van de coronacrisis. De regelingen om zorginstellingen te helpen zijn inmiddels voorbij, maar de gevolgen nog niet. Het ziekteverzuim onder personeel is fors toegenomen, van 6 procent in 2019 naar 7,6 procent in 2022.
Ook is er veel zorg verdampt in coronatijd. Door oversterfte zijn bijvoorbeeld niet meer alle bedden in ouderenzorginstellingen gevuld, terwijl die voor 97 procent gevuld moeten zijn willen ze geen rode cijfers schrijven.
Grote verschillen tussen sectoren
Tussen de verschillende sectoren binnen de zorg bestaan grote verschillen. Ziekenhuizen, revalidatiecentra en zelfstandige behandelcentra houden de financiële resultaten redelijk op peil. In langdurige zorg als de jeugdzorg, gehandicaptenzorg en ouderenzorg gaat het in het algemeen een stuk slechter. Gisteren concludeerde accountant BDO in een analyse dat de financiële situatie voor organisaties die ouderen verzorgen onhoudbaar wordt.
De langdurige zorg heeft het zwaar doordat er de afgelopen jaren werk is weggevallen, de financiële coronacompensatie vanuit de overheid is stopgezet en het ziekteverzuim vergeleken met andere zorg erg hoog ligt.
Daarbij lopen de zorgkosten in het algemeen op. Niet alleen vanwege de inflatie en een hogere cao (plus 10 procent), maar ook door een vergrijzende samenleving. Binnenkort komen er bezuinigingen vanuit de overheid aan.
'Werk moet leuker'
"Er wordt momenteel heel veel gevraagd van de zorg, maar de mensen zijn er niet", zegt Leensen. "We moeten ervoor zorgen dat de werkdruk afneemt en het werk weer leuker wordt. Verzuim is heel erg duur."
Het adviesbureau ziet dan ook heil in meer preventie. "We moeten ervoor zorgen dat mensen hun levensstijl aanpassen, waardoor later in het leven minder ziekenhuisbezoeken en pillen nodig zijn. Maar dat heb je niet in een jaar veranderd."
Wat zulke preventie ook bemoeilijkt: contracten bij zorgverzekeraars zijn voor één jaar. Leensen: "Waarom zou bijvoorbeeld Achmea in mij als patiënt gaan investeren als ik volgend jaar naar het Zilveren Kruis overstap? Er zitten heel veel van dit soort fouten in het stelsel."
Het maakt natuurlijk uit hoe een specifieke instelling in elkaar steekt en wat de kwaliteit van het management is, maar het adviesbureau maakt zich zorgen om de financiële situatie van de sector in zijn geheel.
Daarbij denken ook banken niet zo ver vooruit, maar kijken ze naar de huidige financiële situatie van instellingen. Leensen: "Banken vinden dit spannend, want het is onzeker waar de sector naartoe gaat. Als je kredietwaardigheid verslechtert - en dat is bij veel instellingen gebeurd - dan is het moeilijker en duurder om nieuwe leningen aan te gaan. Maar je hebt juist investeringen nodig om weer financieel gezond te worden. Een keer rood mag, na twee keer kom je in bijzonder beheer."
Als voorbeeld geeft Leensen een ouderenzorginstelling. In goede jaren kreeg die groen licht van de bank om te verbouwen, de instelling was namelijk toe aan een opknapbeurt en de mensen sliepen nog met zijn tweeën in een kamer. Maar sinds corona draait de instelling verlies, waardoor de bank nu heeft gezegd dat ze de investering stopzetten totdat er weer zwarte cijfers te zien zijn. Het gevolg? De ouderen zitten in een verbouwing die voorlopig niet wordt afgemaakt.
Perverse prikkels
Dit soort situaties leidt volgens EY tot perverse prikkels. Leensen geeft als voorbeeld ziekenhuizen waar extra wordt geopereerd, niet omdat het per se nodig is, maar omdat extra productie tot extra inkomsten leidt. "De bestuurder wil het hoofd boven water houden, maar het is niet in het collectieve belang natuurlijk."
Sommige dingen zullen dus anders moeten volgens EY. "Minder keuzevrijheid en tevreden zijn met een 7 in plaats van een 8. We hebben in Nederland 30.000 zorgaanbieders voor 17 miljoen mensen. Je kan je afvragen of we zoveel aanbieders nodig hebben."
Zorginstellingen in zwaar weer: bijna een derde sloot 2022 af met verlies - NOS
Read More
Tidak ada komentar:
Posting Komentar