Shell trekt zich terug uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. "We zijn geschokt door de verloren levens in Oekraïne, die het resultaat zijn van een zinloze daad van militaire agressie die de Europese veiligheid bedreigt", zegt ceo Ben van Beurden.
Shell heeft onder meer een belang van 27,5 procent in het olie-en gasproject Sakhalin 2 in Rusland, dat wordt uitgevoerd door het Russische staatsbedrijf Gazprom.
Daarnaast financiert het voor ongeveer 10 procent Nord Stream 2, de gaspijpleiding die van Rusland naar Duitsland loopt. Het bedrijf trekt zich dus terug uit beide projecten.
Shell heeft voor zo'n 3 miljard dollar aan bezittingen in Rusland. Het bedrijf verwacht hierop verlies te moeten nemen. "Ons besluit om ons terug te trekken nemen we met volle overtuiging", zegt Van Beurden. "We kunnen en willen niet toekijken."
Sywert van Lienden voorafgaande aan zijn optreden bij Buitenhof. Het OM is een strafrechtelijk onderzoek gestart naar zijn handelen.Beeld ANP / Robin Utrecht
Het Openbaar Ministerie maakte de start van dat onderzoek naar oplichting maandagochtend bekend. Aanleiding voor het onderzoek is de aangifte van uitzendconcern Randstad, dat personeel had uitgeleend aan de stichting. Een woordvoerder van het OM bevestigt dat er maandagmiddag twee woningen en een bedrijfspand zijn doorzocht en dat er drie personen zijn aangehouden, na berichtgeving door De Telegraaf.
Randstad detacheerde in 2020 naar eigen zeggen vijftien medewerkers bij het non-profit-initiatief van Van Lienden en zijn kompanen, onder meer voor het leveren van logistieke diensten. Randstad wist niet dat het drietal ook een commercieel bedrijfje had waarmee de drie verdienden aan het leveren van mondmaskers. De advocaat van Randstad zei onlangs tegen de Volkskrant dat het bedrijf nooit personeel zou hebben geleverd als ze dat hadden geweten. ‘Wij verdienen er niets aan’, dat zeiden ze en dat was voor Randstad de reden om mee te doen.’
Van Lienden en zijn zakenpartners raakten in opspraak doordat de Volkskrant in mei onthulde dat ze een lucratieve mondkapjesdeal hadden gesloten met de overheid, voor meer dan 100 miljoen euro. Die deal sloten ze met een vers opgericht commercieel bedrijf, Relief Goods Alliance, en niet met hun stichting. Terwijl ze altijd hadden gezegd dat ze alles ‘om niet’ deden, hielden ze zelf bij elkaar zeker 28 miljoen euro bruto aan de verkoop over.
Sywert van Lienden reageerde maandag vooralsnog niet op een verzoek om commentaar.
‘Geen winstoogmerk’
Het OM schrijft maandag in een verklaring dat Van Lienden en zijn kompanen ‘herhaaldelijk’ hadden gecommuniceerd dat zij zonder winstoogmerk handelden en Randstad naar aanleiding daarvan besloot een bijdrage te leveren. ‘Later bleek echter dat de (voormalig) bestuurders, naast de stichting, ook een besloten vennootschap hadden opgericht die werd gebruikt bij de inkoop en verkoop van mondkapjes. Met deze vennootschap werd winst gegenereerd. Het door Randstad ingezette personeel zou, zonder hun medeweten, ook ingezet zijn voor de activiteiten van deze bv.’
Het OM sluit niet uit ook nog te kijken naar andere partijen die op deze manier door Van Lienden en zijn zakenpartners zouden zijn benadeeld en onjuist zijn geïnformeerd.
Zo hielpen medewerkers van Coolblue mee om de webshop van Hulptroepen Alliantie op te zetten en schoot het bedrijf een half miljoen euro voor om de stichting op gang te helpen. De bedoeling was aanvankelijk dat het geld zou terugkomen, maar uiteindelijk is 400 duizend euro afgeschreven door Coolblue.
Topman Pieter Zwart zei eerder dat hij verbijsterd was toen hij later in de krant las dat Van Lienden, Damme en Van Gestel miljonair waren geworden. ‘Er is voor mijn gevoel op schandalige wijze misbruik gemaakt van onze naam en vooral ons vertrouwen. Het ergste vind ik het voor mijn mensen die hard hebben gewerkt aan dit project. De boosheid en emoties die ik voel, hebben zij ook.’
In de rij voor de geldautomaat in St. Petersburg op zondag.Beeld REUTERS
Eerder kondigden de Europese Unie en de Verenigde Staten al soortgelijke stappen aan. Swift, voluit Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, verzorgt de beveiligde uitwisseling van berichten voor betaalopdrachten en andere soorten transacties tussen meer dan 11 duizend financiële instellingen wereldwijd. Dit maakt snel internationaal financieel verkeer mogelijk, met dagelijks miljoenen berichten tussen banken.
Door bepaalde Russische banken uit te sluiten, verliezen die volgens de EU de toegang tot het mondiale financiële systeem. Het doel is om ze zodanig af te knijpen dat de oorlogskas van Poetin wordt geblokkeerd. Eerder klonk de roep om alle Russische banken uit te sluiten. Maar dat brengt ook grotere schade voor de Europese economie met zich mee, al is het maar doordat exporteurs aan Rusland betalingen mislopen en het moeilijker wordt voor gas te betalen. Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, staat achter de nieuwe financiële sancties tegen Rusland waarmee de EU zaterdag kwam. ‘Mijn gedachten gaan uit naar de Oekraïners die lijden onder deze afschuwelijke oorlog’, meldde de centralebankpresident zondag in een tweet.
Vrees voor ‘bank run’ in Rusland, koersval roebel voorspeld
De Russische centrale bank heeft zondag opgeroepen tot kalmte om een ‘bank run’ te voorkomen, waarbij burgers massaal contant geld gaan opnemen bij hun bank. De Bank of Russia verzekerde dat het voldoende voorraden en middelen heeft om de financiële stabiliteit te garanderen en de operationele voortgang van het financiële systeem te verzekeren.
Die mededeling komt nadat de EU, de VS, het Verenigd Koninkrijk en Canada aankondigden dat bezittingen van de Russische centrale bank bevroren zullen worden, naast het weren van bepaalde Russische banken uit Swift. Het bevriezen van de reserves moet voorkomen dat bezittingen verkocht kunnen worden voor het steunen van Russische banken en bedrijven. Dat moet Poetins financiering van de oorlog in Oekraïne treffen en van Rusland een ‘mondiale financiële paria’ maken.
Vrijdag werd levering aan geldautomaten in Rusland al opgevoerd, meldde de BBC, nadat de vraag naar cash het hoogste punt in bijna twee jaar bereikte. De Russische centrale bank heeft 630 miljard dollar (559 miljard euro) aan reserves. Volgens analisten kunnen de nieuwe sancties serieuze schade toebrengen aan de Russische economie en het bankensysteem. Maar de Bank of Russia hield zondag vol dat het bankensysteem stabiel is en voldoende kapitaal heeft om soepel te functioneren in welke situatie dan ook. ‘Het geld van klanten is veilig en beschikbaar op elk gewenst moment.’
De afgelopen week stonden er al rijen bij een Sberbank-kantoor in Praag, een van de banken die genoemd wordt rond de sancties. Sberbank – in handen van de Russische staat – sloot daarop tijdelijk de kantoren in Tsjechië vanwege ‘de veiligheid van het personeel’.
Nederland kijkt naar nieuwe wapensteun voor Oekraïne
Oekraïne heeft recent opnieuw een verzoek om wapenhulp aan Nederland gedaan en er wordt gekeken of hieraan kan worden voldaan, zei generaal Onno Eichelsheim, de hoogste militair van ons land, zondag in het tv-programma Buitenhof. Volgens de Commandant der Strijdkrachten zullen bondgenoten nu ‘een continue stroom’ aan wapens, goederen en munitie gaan leveren aan het land dat door Rusland is aangevallen. De spullen worden naar een buurland van Oekraïne gevlogen en daarvandaan met vrachtwagens naar Oekraïne gebracht, aldus Eichelsheim.
Het ministerie van Defensie twitterde zondag dat 200 Stinger luchtdoelraketten en 50 Panzerfaüst 3-antitankwapens (plus 400 raketten) al onderweg zijn. Deze vrij eenvoudig te bedienen wapens zijn volgens Eichelsheim ‘juist in deze fase van de strijd heel erg nodig’.
Eerder zijn er al scherpschuttersgeweren, radarapparatuur, helmen en scherfvesten door Nederland aan de Oekraïense regering van president Volodymyr Zelenski toegezegd. Er zal alles aan gedaan worden om Oekraïne te blijven steunen, zei de hoogste militair.
Gazprom: toevoer gas via Oekraïne verloopt normaal
De toevoer van Russisch aardgas naar Europa via Oekraïne verloopt als gewoonlijk, meldt het Russische staatsconcern Gazprom. Volgens de aardgasproducent zijn er geen verstoringen, ondanks berichten dat militairen in de nacht van zaterdag op zondag een gaspijplijn bij Charkov hebben laten ontploffen. Op basis van de druk in pijpleidingen maakt ook de Oekraïense beheerder van het netwerk voor gastransport op dat de toevoer van de brandstof als vanouds werkt. Maar het is door de gevechten wel lastig te zien of er plaatselijk schade is.
Starlink-satellieten Elon Musk actief in Oekraïne
Elon Musk heeft op Twitter gemeld dat de internetdienst van zijn Starlink-satellieten nu actief is in Oekraïne. De mededeling van de techmiljardair volgde op een bericht van de Oekraïense minister van digitale zaken dat terwijl Musk probeert Mars te koloniseren, de Russen proberen Oekraïne te bezetten. De minister riep de techbaas op om Oekraïne van Starlink te voorzien, waaraan Musk naar eigen zeggen dus heeft voldaan. Starlink is een op satellieten gebaseerd internetsysteem, waaraan Musks SpaceX al jaren werkt voor gebieden in de wereld met weinig toegang. Het prijst zichzelf aan als ‘ideaal’ voor gebieden waar internet onbetrouwbaar of ontoegankelijk is.
Luchtvaartmaatschappij KLM ziet zich door sancties tegen Rusland gedwongen om ook vluchten naar bestemmingen buiten dat land te schrappen. Tot en met donderdag gaan vluchten naar bestemmingen in Zuid-Korea, Japan en China niet door, omdat ze door het Russisch luchtruim gaan.
KLM liet zaterdag twee vluchten naar Moskou en Sint-Petersburg omkeren. Het is wegens sancties van de Europese Unie niet toegestaan reserveonderdelen voor vliegtuigen naar Rusland te vervoeren, ook niet voor eigen gebruik. Daardoor kan KLM de veiligheid van de vluchten naar Rusland of door het Russische luchtruim niet meer garanderen.
De luchtvaartmaatschappij moet nog uitzoeken hoe de vluchten die normaal over Rusland gaan, kunnen worden omgeleid. Mogelijk dat die vliegtuigen voortaan via het Midden-Oosten naar de Aziatische bestemmingen vliegen.
Nederland sloot net als veel andere Europese landen zondag het luchtruim voor Russische vliegtuigen. Schiphol meldt dat zondag een vlucht met een vrachtvliegtuig van Rusland naar de grootste Nederlandse luchthaven is geannuleerd.
Normaal gesproken gaan tussen Schiphol en Russische bestemmingen zo'n 28 vluchten per week, laat een woordvoerder weten. Ze heeft nog geen signalen dat door de sluiting van het luchtruim op de luchthaven gestrande reizigers staan.
Het is de vijfde dag op rij dat er sprake is van een daling. Zaterdag was de daling wel sterker. Toen lagen er 115 minder coronapatiënten in het ziekenhuis ten opzichte van vrijdag.
Op de ic’s liggen zondag, net als zaterdag, 169 mensen die Covid-19 onder de leden hebben. Op de verpleegafdelingen liggen 1190 coronapatiënten, tegenover 1229 een dag eerder.
Op de intensive cares werden 12 nieuwe coronapatiënten opgenomen, op de verpleegafdelingen 87.
Oorzaak
Een deel van de opgenomen patiënten dat positief is getest op het coronavirus is in de eerste plaats vanwege een andere oorzaak opgenomen. Dat kunnen bijvoorbeeld mensen zijn die in het ziekenhuis komen voor hun hart of met buikklachten. Na het doen van een coronatest blijkt dat ze toevallig positief zijn. Het LCPS maakt geen onderscheid in de dagelijkse ziekenhuiscijfers tussen patiënten die mét of dóór corona zijn opgenomen.
Aantal coronabesmettingen flink lager
Het aantal geregistreerde coronabesmettingen is het afgelopen etmaal flink gedaald. Tussen zaterdagochtend en zondagochtend zijn 27.438 nieuwe coronagevallen gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat zijn er minder dan het voorgaande etmaal, toen er na correctie 32.919 nieuwe besmettingen werden vastgesteld.
In de afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM 250.993 positieve testuitslagen. Dat komt neer op gemiddeld 35.856 nieuwe gevallen per dag. Dat is beduidend lager dan de week ervoor, toen er gemiddeld nog 49.655 positieve gevallen per dag waren.
Het afgelopen etmaal werden de meeste nieuwe besmettingen in Amsterdam vastgesteld, namelijk 1273 gevallen. In Utrecht werden 938 gevallen geregistreerd. In Groningen 685 en in Den Haag waren er 593 nieuwe gevallen. Rotterdam maakt de top 5 compleet met 555 nieuw ontdekte besmettingen.
Het RIVM meldt zondag drie nieuwe sterfgevallen. Dat betekent niet dat deze mensen daadwerkelijk afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt soms even voor een overlijden door Covid-19 aan het RIVM is doorgegeven. Zaterdag registreerde het instituut zes mensen die aan de gevolgen van een coronabesmetting zijn overleden.
Rijkste Russen getroffen door westerse sancties, maar wie zijn ze?
Met een zwaar en streng sanctiepakket moeten, na de inval van Moskou in Oekraïne, vooral president Poetin en de verdere rijke elite worden getroffen. Wie zijn die veelal in het westen onbekende Russen met diepe zakken, die volgens Bloomberg in één dag, na de inval, al 39 miljard dollar verloren? Ond...
Nilüfer Gündogan doet aangifte tegen Volt, partijleider Laurens Dassen en dertien melders wegens smaad en laster. Dat heeft haar advocaat zaterdagavond laten weten.
Volt zette Gündogan eerder op de dag per direct uit de Tweede Kamerfractie. Volgens de partij zijn in totaal dertien meldingen binnengekomen bij een onderzoeksbureau dat onderzoek doet naar het Kamerlid.
De meldingen gaan over "handtastelijkheden en ongewenste seksuele avances", maar ook "intimidatie en misbruik van positie", aldus Volt. De meldingen komen "uit alle lagen van de partij".
Gündogan wilde volgens Volt niet ingaan op verzoeken van het integriteitsbureau om haar kant van het verhaal te laten horen. Er vond nog "een laatste gesprek" met Gündogan plaats, waarna haar positie volgens de partij onhoudbaar bleek.
Kamerlid wordt ook partijlidmaatschap ontnomen
Een woordvoerder van Volt bevestigt aan NU.nl dat er ook "stappen ondernomen worden" om Gündogan het lidmaatschap van de partij af te nemen, waarmee ze dus volledig uit de partij zou worden gezet.
Volt had Gündogan eerder al geschorst na verschillende meldingen over ongewenst gedrag. Ze spande een kort geding aan om die schorsing ongedaan te maken. De woordvoerder kon niet zeggen wat de nieuwe ontwikkelingen betekenen voor het kort geding.
Gündogan wil Kamerzetel behouden
Gündogan zei twee weken geleden haar Kamerzetel te behouden, ongeacht de uitslag van het onderzoek. Als ze bij haar standpunt blijft, komt het totale aantal fracties in de Tweede Kamer op twintig.
Indien zij haar zetel toch opgeeft, kan Ernst Boutkan voor Volt in de Tweede Kamer komen. Hij stond derde op de kandidatenlijst, maar kwam niet in de Kamer omdat nummer vier Marieke Koekkoek genoeg voorkeursstemmen kreeg voor een zetel. Volt behaalde in totaal drie zetels.
Scholen krijgen twee jaar langer de tijd om het geld in te zetten waarmee ze onderwijsachterstanden kunnen aanpakken. Het gaat om een bedrag van 5,8 miljoen euro dat is gereserveerd om de achterstanden als gevolg van de coronapandemie weg te werken.
Het kabinet heeft ingestemd met een voorstel daartoe van minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs). De bewindsman liet onlangs al weten dat hij positief tegenover een verlenging staat. De Tweede Kamer had er ook op aangedrongen.
Scholen krijgen daarmee meer ruimte om de juiste maatregelen te nemen. Ook wordt het geld uit dit zogeheten Nationaal Programma Onderwijs op een andere manier verdeeld. Zo krijgen middelbare scholen per leerling meer geld dan de basisscholen, omdat die langer dicht zijn geweest.
Wiersma stelt dat scholen zich met het extra geld vooral kunnen richten op de basis: lezen, schrijven en rekenen. "Scholen krijgen meer tijd om die basis te versterken met bewezen effectieve maatregelen", aldus de minister.
Oliemaatschappijen verhogen hun adviesprijzen voor benzine vrijdag met gemiddeld zo'n 2 cent per liter. Het is deze eeuw maar één keer eerder gebeurd dat de grote tankstationketens van de ene op de andere zo'n grote prijsverhoging invoerden, meldt Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumer Dats.
Oorzaak is de Russische invasie in Oekraïne van donderdag. Rusland is een belangrijke olieproducent.
De prijzen van olie op de wereldmarkt liepen als gevolg van de Russische acties donderdag fors op. De prijs van een vat Noordzee-olie klom ten opzichte van woensdagavond met zo'n 6 procent naar ruim 104 dollar (93,40 euro). Amerikaanse WTI-olie werd eveneens fors duurder, zo'n 4 tot 5 procent.
Oliemaatschappijen reageren hierop door vrijdag hun pompprijzen flink te verhogen. Daardoor komt de gemiddelde adviesprijs voor een liter benzine vrijdag uit op ongeveer 2,22 cent per liter. Ook de prijzen van diesel en lpg gaan flink de hoogte in. Een verhoging van 2 cent binnen een dag is deze eeuw alleen gebeurd toen orkaan Katrina in 2005 zorgde dat veel olieplatformen in de Golf van Mexico stil kwamen te liggen.
De Belangenvereniging Tankstations (BETA) slaat donderdag alarm over de steeds hogere prijs van brandstof in Nederland. Omdat er in Nederland nog erg veel belasting wordt geheven, zijn de prijzen steeds hoger dan in onze buurlanden, aldus BETA. Hierdoor gaan steeds meer automobilisten over de grens tanken. Ondernemers in de buurt van de grens lopen hierdoor omzet mis.
De brandstofprijzen breken de laatste maanden regelmatig records. Daar komt vrijdag een nieuw record bij. Het is dan voor het eerst ooit dat de gemiddelde adviesprijs voor een liter benzine boven de 2,20 euro ligt.
Van Selms sluit allerminst uit dat de prijzen de komende dagen verder stijgen naar pakweg 2,25 euro per liter. Een prijsverhoging van tientallen centen per liter verwacht hij niet, omdat de voorbije weken de spanningen tussen Rusland en Oekraïne al opliepen en daardoor de afgelopen tijd al in de olieprijzen zijn verwerkt.
Vanaf komend weekend worden 70-plussers, bewoners van verpleeghuizen en mensen met een ernstig verminderde weerstand uitgenodigd voor een extra vaccinatie tegen het coronavirus. Minister Kuipers van Volksgezondheid schrijft aan de Tweede Kamer dat hij het advies van de Gezondheidsraad overneemt om deze specifieke groepen een tweede boosterprik aan te bieden.
Kuipers schrijft dat de bescherming tegen corona het snelst afneemt bij deze groepen. Uit voorzorg krijgen ze daarom ongeveer drie maanden na hun laatste prik een extra vaccinatie aangeboden. Zo blijft hun bescherming tegen ernstige ziekenhuisopname op peil, iets wat Kuipers belangrijk noemt omdat het aantal besmettingen onder sommige groepen nog steeds toeneemt.
Vanaf maandag worden de eerste herhaalprikken uitgedeeld. 70-plussers kunnen daarvoor online of telefonisch een afspraak maken en indien mogelijk zelf bij de GGD geprikt worden. Als dat laatste echt niet kan, kan in overleg met de huisarts thuis worden geprikt.
Syndroom van Down
Volwassenen met het syndroom van Down, die vallen onder de groep met een verminderde weerstand, worden via hun huisarts uitgenodigd. Hun prik krijgen ze bij de GGD of in hun instelling.
Verder hebben mensen met een ernstige immuunstoornis al in oktober een uitnodiging voor een herhaalprik gekregen van hun medisch specialist. Voor die mensen noemt Kuipers het belangrijk dat ze nu, ruim drie maanden later, een nieuwe prik halen. Als mensen in aanmerking komen voor een extra herhaalprik, worden ze daarvoor opnieuw uitgenodigd.
In het advies van de Gezondheidsraad stond ook dat het niet nodig is om alle 18-plussers deze extra vaccinatie aan te bieden. Ook dat advies volgt het kabinet. Kuipers schrijft aan de Kamer dat de Gezondheidsraad in de tweede helft van maart bekijkt of aan meer mensen een herhaalprik moet worden aangeboden.
Komen we überhaupt ooit nog uit die crisis? vroeg NOS op 3 zich af. Bekijk de video voor het antwoord:
Oliemaatschappijen verhogen hun adviesprijzen voor benzine vrijdag met gemiddeld zo'n 2 cent per liter. Het is deze eeuw maar één keer eerder gebeurd dat de grote tankstationketens van de ene op de andere zo'n grote prijsverhoging invoerden, meldt Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumer Dats.
Oorzaak is de Russische invasie in Oekraïne van donderdag. Rusland is een belangrijke olieproducent.
De prijzen van olie op de wereldmarkt liepen als gevolg van de Russische acties donderdag fors op. De prijs van een vat Noordzee-olie klom ten opzichte van woensdagavond met zo'n 6 procent naar ruim 104 dollar (93,40 euro). Amerikaanse WTI-olie werd eveneens fors duurder, zo'n 4 tot 5 procent.
Oliemaatschappijen reageren hierop door vrijdag hun pompprijzen flink te verhogen. Daardoor komt de gemiddelde adviesprijs voor een liter benzine vrijdag uit op ongeveer 2,22 cent per liter. Ook de prijzen van diesel en lpg gaan flink de hoogte in. Een verhoging van 2 cent binnen een dag is deze eeuw alleen gebeurd toen orkaan Katrina in 2005 zorgde dat veel olieplatformen in de Golf van Mexico stil kwamen te liggen.
De Belangenvereniging Tankstations (BETA) slaat donderdag alarm over de steeds hogere prijs van brandstof in Nederland. Omdat er in Nederland nog erg veel belasting wordt geheven, zijn de prijzen steeds hoger dan in onze buurlanden, aldus BETA. Hierdoor gaan steeds meer automobilisten over de grens tanken en ondernemers in de buurt van de grens lopen hierdoor omzet mis.
De brandstofprijzen breken de laatste maanden regelmatig records. Daar komt vrijdag een nieuw record bij. Het is dan voor het eerst ooit dat de gemiddelde adviesprijs voor een liter benzine boven de 2,20 euro ligt.
Van Selms sluit allerminst uit dat de prijzen de komende dagen verder stijgen naar pakweg 2,25 euro per liter. Een prijsverhoging van tientallen centen per liter verwacht hij niet, omdat de voorbije weken de spanningen tussen Rusland en Oekraïne al opliepen en daardoor de afgelopen tijd al in de olieprijzen zijn verwerkt.
Nederland moet van de afhankelijkheid van Russisch aardgas af, vindt de Tweede Kamer. In een motie die steun heeft van een ruime Kamermeerderheid wordt het kabinet opgeroepen een plan op te stellen "om de komende jaren de afhankelijkheid van Rusland op energiegebied af te bouwen".
Verder vraagt de Kamer om een onderzoek dat duidelijk moet maken hoe afhankelijk Nederland voor zijn energie is van "onvrije landen". De regering moet daar jaarlijks over gaan rapporteren. Een van de onderdelen van de rapportage die de Kamer graag wil zien, is de gasimport vanuit Rusland.
Rusland is de belangrijkste gasleverancier van de Europese Unie. Daar is de Tweede Kamer niet gelukkig mee, zeker nu de verhoudingen tussen Rusland en het Westen zeer gespannen zijn door het conflict in Oost-Oekraïne.
Zowel de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie als de oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, JA21, SGP en Partij voor de Dieren steunen de motie. Daarmee is er een ruime meerderheid voor het voorstel.
Veel ziekenhuismedewerkers zitten nog steeds ziek thuis, ziet de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het verzuim op de intensivecareafdelingen is deze week toegenomen tot 10,3 procent. Een week eerder was dat 10,1 procent, zo meldt de NOS. Op de verpleegafdelingen zit 10,4 procent ziek thuis, tegenover 10,6 procent de week daarvoor.
Het ziekteverzuim blijft volgens de NZa de grootste uitdaging voor de zorg op dit moment. Zo is de operatiecapaciteit van ziekenhuizen iets afgenomen. Deze week waren er 15 procent minder operatiekamers in gebruik dan normaal.
In de Apple Store was aan het eind van de middag een gewapende overval die uitliep op de gijzeling. Het was al snel duidelijk dat het waarschijnlijk om één gijzelnemer en één gijzelaar ging", zegt verslaggever Edwin van den Berg. Of de gijzelaar een klant was of een medewerker van de winkel, is nog onduidelijk.
Op sociale media gingen beelden rond van een man in een camouflagepak die een wapen rondzwaait en daarbij een andere man bij zijn nek omklemt. Specialistische politie-eenheden waren urenlang op het Leidseplein om de situatie onder controle te krijgen.
Tientallen mensen bevrijd
In de loop van de avond bevrijdde de politie tientallen mensen uit de winkel. Ook nadat de twee mannen naar buiten waren gerend, zijn meer mensen in het pand in veiligheid gebracht, meldt de politie.
De Eerste Kamer is dinsdag in een hoofdelijke stemming akkoord gegaan met twee coronawetsvoorstellen. Het wetsvoorstel voor de 4e verlenging van de geldingsduur van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 werd met 46 voor (D66, CDA, VVD, GroenLinks, ChristenUnie, 50PLUS, PvdA en OSF) en 22 stemmen tegen (Fractie-Nanninga, Fractie-Otten, PVV, PvdD, SP, SGP en FVD) aanvaard. Het wetsvoorstel ter Wijziging van Wet publieke gezondheid om covid-19 als A-ziekte aan te merken werd met 48 stemmen voor (D66, CDA, VVD, GroenLinks, ChristenUnie, PvdA, PvdD, SP en OSF) en 19 stemmen tegen (Fractie-Nannninga, Fractie-Otten, PVV, 50PLUS, SGP en FVD) aangenomen.
Moties
De Eerste Kamer aanvaardde ook een motie van senator-De Boer c.s. dat de 5e verlenging van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19, die de periode 1 maart 2022 tot 1 juni 2022 betreft, door deze Kamer slechts dan kan worden goedgekeurd mits in het licht van een ongewijzigd gunstig beloop van de pandemie de verlenging zich beperkt tot basismaatregelen zoals afstand, mondkapjes en hygiëne en daarnaast de hoofdlijnen van een definitieve wetgeving bekend zijn, werd eveneens aanvaard. De fracties van D66, CDA, VVD, GroenLinks, ChristenUnie, 50PLUS, PvdA, PvdD, SP en OSF steunden de motie; de fracties van Fractie-Nanninga, PVV, SGP, FVD en Fractie-Otten stemden tegen.
De motie-Otten c.s. die de regering verzoekt de regering om de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 zo spoedig mogelijk en uiterlijk per 1 maart 2022 in te trekken, werd verworpen. In een hoofdelijke stemming stemden 20 senatoren voor de motie (Fractie-Nanninga, Fractie-Otten, PVV, FVD, SP en SGP) en 48 senatoren tegen de motie (D66, CDA, VVD, GroenLinks, ChristenUnie, 50PLUS, PvdA, PvdD en OSF). Minister Kuipers had de motie ontraden.
De hoofdelijke stemmingen vonden in verband met de nog geldende coronabeperkingen in drie groepen plaats. In tegenstelling tot de Ridderzaal - waar de Eerste Kamer tot voor kort vergaderde - is de nieuwe tijdelijke locatie van de Kamer als gevolg van de anderhalvemeterafstandsregel te klein op de hoofdelijke instemming in één keer te doen.
De Kamer debatteerde maandag 21 februari over de twee wetsvoorstellen met minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:
Over de wetsvoorstellen
Het wetsvoorstel voor de 4e verlenging van de geldigheidsduur van de Tijdelijke Wet maatregelen covid-19 regelt de goedkeuring van de vierde verlenging van de geldingsduur van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (Twm) met drie maanden van 1 december 2021 tot 1 maart 2022. De Twm bevat de maatregelen in het kader van covid-19. Deze wet (of onderdelen daarvan) kan steeds met drie maanden verlengd worden. De onderdelen waarvan de geldingsduur niet wordt verlengd vervallen dan. De verlenging gebeurt met een koninklijk besluit.
Nadat het koninklijk besluit is genomen, moet de verlenging via een goedkeuringswet worden goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. In de Tweede Kamer is bij de behandeling van de vierde verlenging een amendement aangenomen dat het wetsvoorstel dusdanig aanpast naar de Wet wijziging verlengingssystematiek en goedkeuring vierde verlenging geldingsduur Tijdelijke wet maatregelen covid-19 dat er in plaats van toestemming achteraf, toestemming vooraf van de Staten-Generaal nodig is.
Met de Wijziging van de Wet publieke gezondheid in verband met het coronavirus wordt de ministeriële regeling waardoor covid-19 tot groep A van de infectieziekten behoort opgenomen in de Wet publieke gezondheid.
Dat denken onderzoekers van Rabobank. De Westerse landen, zoals die in de Europese Unie en de VS zinnen op maatregelen als antwoord op de stappen van de Russische president Poetin.
Maar die maatregelen raken onze eigen economie waarschijnlijk ook. Het hangt van de zwaarte van die sancties af, hoe hard, legt Hugo Erken, hoofd onderzoek Nederlandse economie bij Raboresearch, uit.
Twee scenario's
Er zijn twee scenario's, aldus Erken. Óf er komt een pakket met redelijk slappe sancties tegen Rusland, dan blijven de kosten voor ons beperkt tot zo'n 6 miljard euro.
Óf er komen zwaardere sancties, waarbij onze handel met Rusland wel sterk wordt geraakt. Dan loopt de rekening voor ons op tot circa 16 miljard euro, verwacht hij.
Hogere prijzen voor olie en gas
Bij zwaardere sancties kun je eraan denken dat de EU minder of geen olie en gas van Rusland koopt. "Dan zullen de olie- en gasprijzen stijgen", aldus Erken. De gasprijs kan dan oplopen van de huidige 77 euro per megawattuur, tot 110 euro, denkt Erken.
Dat betekent dus dat consumenten een hogere gasrekening krijgen. En ook aan de pomp zullen we meer gaan betalen als de olieprijs stijgt. Dat alles zal ertoe leiden dat de inflatie heel lang hoog blijft, aldus Erken.
Ook bedrijven die sterk afhankelijk zijn van energie zullen het gelag betalen, zegt hij.
Een eerste stap die Duitsland vandaag neemt is dat het goedkeuringproces van de omstreden gaspijpleiding Nord Stream 2, van Rusland naar Duitsland, wordt opgeschort. Zolang de pijpleiding niet is gecertificeerd, mag er geen aardgas doorheen worden vervoerd.
Rusland is belangrijke energieleverancier
Rusland is goed voor tussen de 35 en 40 procent van de gasleveranties aan de EU en voor rond een kwart van de olie die we kopen.
Als we minder gas en olie kopen van Rusland, dan zullen we olie en gas ergens anders vandaan moeten halen, legt Erken uit. De VS is een belangrijke leverancier van gas, maar Amerikaans gas is duurder dan Russisch gas en de VS produceert al op maximale capaciteit.
'Sancties zijn ook eigen belang'
Maar als sancties ook ons zelf raken, waarom zouden we dan maatregelen tegen Rusland nemen? Het gaat om vrede en veiligheid op het Europese continent, legt Sjoerd Sjoerdsma uit, Tweede Kamerlid voor D66.
En vergeet verder niet dat je vrij kunt reizen tussen Oekraïne en de EU, er is geen visumplicht, zegt hij. Als inwoners van Oekraïne vluchten, naar Polen, Duitsland of Nederland, dan komt het voor ons dichtbij. Het is ook eigen belang dat we maatregelen nemen tegen Rusland, aldus Sjoerdsma.
Hij pleit er overigens voor om nu niet meteen hele zware sancties af te kondigen. "Je moet nog wat maatregelen overhouden als Poetin verder gaat, zodat je hem nog harder kunt raken", zegt Sjoerdsma.
Sancties tegen Russische bestuurders en banken
De EU werkt, naast het uitstellen van certificeren van gaspijpleiding Nordstream 2, aan een paar andere sancties. Zo krijgen Russische parlementariërs die aandrongen op de erkenning van de separatistische regio's en separatistenleiders een inreisverbod voor de Europese Unie. Ook vermogen van deze personen in de EU wordt bevroren.
Andere sancties beperken de toegang van de Russische overheid tot de Europese kapitaalmarkt. Daarmee moeten leningen aan Rusland om te gebruiken in de opstandige regio's, worden beperkt. Ook banken die het Russische leger financieren worden getroffen door de maatregelen van de EU.
Daarnaast wordt de Europese handel met de rebellenrepubliekjes Donetsk en Loehansk verder ingeperkt. De sancties worden nauw afgestemd met de VS en andere bondgenoten.
De handelsprijzen van olie en gas lopen dinsdag flink op door de Russische inval in het oosten van Oekraïne. Toch verwachten experts dat de gevolgen voor consumenten voorlopig klein blijven. Maar dat wordt anders als het conflict écht escaleert.
De prijzen voor olie en gas reageerden meteen op het nieuws van de Russische invasie. Zo steeg door het nieuws de prijs van gas op de Nederlandse termijnmarkt, die leidend is voor Europese markten, met zo'n 10 procentpunt. De veel verhandelde Brentolie steeg wat minder hard, maar kwam op dinsdag wel uit op het hoogste punt in zeven jaar.
Hoewel ontwikkelingen op de oliemarkt van grote invloed zijn op de prijs die we betalen aan de pomp, is het niet de verwachting dat we op korte termijn veel meer moeten betalen voor benzine en diesel.
"Ik denk dat de prijsstijging van olie beperkt blijft tot een of twee dollar per vat", zegt Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumers. Daardoor blijven de stijgingen aan de pomp waarschijnlijk ook beperkt. Van Selms denkt aan een verhoging van ongeveer een cent per liter. Dat betekent toch dat je op sommige plekken 2,20 euro moet afrekenen voor een liter benzine, want dinsdag stond de gemiddelde adviesprijs op 2,187 euro.
"De afgelopen tijd zijn de spanningen aan de grens met Oekraïne al opgelopen en dat is de voorbije weken al in de olieprijzen verwerkt", legt Van Selms uit. "Dat er nu een kleinschalige invasie komt, is natuurlijk niet goed voor de prijzen. Maar met de huidige situatie verwacht ik geen grote veranderingen aan de pomp."
Dat wordt anders als het conflict verder escaleert en er strengere sancties komen. "Zeker als die sancties de olie- en gasstromen gaan raken, waardoor minder geleverd kan worden. Dan loopt de olieprijs verder op en dat gaan we voelen bij het tanken."
Stijging gasprijs 'valt nog wel mee'
De gasprijs is dinsdag harder gestegen dan de olieprijs. Toch vindt gasexpert Jilles van den Beukel van The Hague Centre for Strategic Studies de stijging van 10 procentpunt niet extreem. "Als je kijkt naar de ontwikkelingen van de afgelopen maanden, valt deze stijging wel mee." Ook hij wijst erop dat pas bij strengere sancties de gasprijzen harder kunnen oplopen, vooral als daarbij de bevoorrading van gas in het geding komt.
Bang dat de gaskraan dichtgaat, is Van den Beukel niet. "Rusland wil zijn reputatie als betrouwbare leverancier waarschijnlijk niet op het spel zetten." Wel denkt hij dat het besluit van Duitsland om voorlopig geen goedkeuring te geven aan het in gebruik nemen van de gaspijplijn Nord Stream 2 zorgt dat prijzen langer hoog blijven.
"Sowieso zie je dat er steeds meer zorgen zijn over volgende winter. Deze winter hebben we geluk gehad dat het een zachte winter is geweest. Maar de prijzen van de termijncontracten voor volgende winter zijn nu al zeer hoog. We zitten waarschijnlijk minimaal tot volgende winter vast aan hoge gasprijzen."
Wie een nieuw energiecontract moet afsluiten, is de klos
Wat huishoudens daarvan gaan merken, hangt volgens Van den Beukel sterk af van het contract dat ze hebben afgesloten en hoe duurzaam hun huis is. "Als jij je huis goed geïsoleerd hebt en je hebt een warmtepomp, dan vallen de gevolgen wel mee. Zeker als je nog een doorlopend contract hebt bij je leverancier. Maar als je nu van contract moet wisselen, betaal je zomaar het dubbele."
Ook gaat de hoge gasprijs op een andere manier pijn doen, denkt Hans van Cleef, energie-expert bij ABN AMRO. Hij wijst erop dat voor veel goederen gas wordt gebruikt. Zo gebruiken landbouwbedrijven gas om hun kassen te verwarmen bij het het produceren van groente en fruit. "Dus dat wordt ook allemaal duurder als de gasprijs lange tijd hoog blijft."
Het was maart 2020, het virus greep om zich heen, toen het Outbreak Management Team met een opvallend advies kwam. Veel van het openbare leven kon beter dicht om het virus te remmen. Maar de scholen? Die konden open blijven. ‘Algehele schoolsluiting draagt minder bij aan beperking van circulatie van het virus’, schreef het OMT.
De zaak is een van de opmerkelijke geschiedenissen die de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) oprakelt in zijn vorige week verschenen evaluatierapport van de eerste coronagolf. De OVV beschrijft het met nauwelijks verhulde afkeuring. Er waren immers ook ‘experts’ die zich ‘roeren in de media’ en ‘kritische kanttekeningen plaatsen’ bij het OMT-standpunt, schrijft de raad. ‘Kinderen worden weliswaar niet zo ziek, maar kunnen het virus wél verspreiden, is de gedachte.’ Waarna het kabinet besloot de scholen toch te sluiten, ‘al heeft het OMT dat niet geadviseerd’.
Wat een stelletje wereldvreemde academici daar bij dat OMT, denk je al lezend in het rapport van Jeroen Dijsselbloem onwillekeurig. In plaats van de scholen te sluiten, wilde het RIVM eerst vervolgonderzoek. En toen dat eindelijk af was, had het ‘fundamentele gebreken’, lezen we. Zo liet het RIVM onvermeld dat het onderzoek plaatsvond tijdens de lockdown. Nogal wiedes dat kinderen dan weinig anderen besmetten.
Perplex
Raar. Ik volgde de zaak destijds intensief. Heb ik nou helemaal gemist dat het RIVM er zo’n potje van maakte? Zat de club van Jaap van Dissel ernaast, terwijl de échte experts via de media verhaal moesten halen? En, wat een beschuldiging, rommelde het RIVM met het kinderonderzoek?
Bladerend door de archieven kom ik tot een weinig geruststellende ontdekking. Ook de Onderzoeksraad voor de Veiligheid stelt de gang van zaken nogal selectief voor. Zo laat de raad een cruciaal stuk van de puzzel helemaal achterwege: de internationale vakliteratuur.
Twee weken vóór de Nederlandse schoolsluiting had de WHO een team experts naar China gestuurd, om zicht te krijgen op hoe het virus zich verspreidt. En een van de hoofdconclusies was dat er opvallend weinig kinderen besmet raken – en dat onzeker was in hoeverre ze het virus doorgeven. ‘De mensen die door het missieteam zijn geïnterviewd, konden zich geen geval herinneren waarin overdracht plaatsvond van een kind naar een volwassene’, noteerde de WHO-missie.
In vakblad The Lancetschreven artsen dat ze ‘perplex’ stonden over het lage aantal kindergevallen, en dat dit ‘belangrijke implicaties’ had voor de te nemen coronamaatregelen. ‘We hoeven de scholen niet te sluiten om het coronavirus te bestrijden’, kopte epidemioloog Jennifer Nuzzo in The New York Times. Zelf sprak ik destijds vaak met kinderarts en epidemioloog Patricia Bruijning, geen lid van het OMT. Ook die zei bij herhaling: bij griep of mazelen is de basisschool de motor, bij dit virus lijkt het anders te zitten. Maar op de een of andere manier is het Dijsselbloem allemaal ontgaan.
Internationale literatuur gevolgd
Er rammelt meer aan de versie die de OVV ons voorschotelt. Als ik het RIVM-kinderonderzoek erbij pak, staat daar wel degelijk met zoveel woorden: let op, dit zijn cijfers van tijdens de lockdown. Bovendien laat de raad onvermeld dat vervolgonderzoek opnieuw uitwees dat kinderen minder besmettelijk zijn. Later veranderde gaandeweg het beeld, onder meer doordat er besmettelijkere virusvarianten kwamen. Maar de Europese gezondheidsdienst ECDC stelt in een bespreking van het bewijs nog steeds: ‘Coronagevallen blijken bij jongere kinderen minder vaak tot nieuwe besmettingen te leiden.’
Zo gaat het OVV-rapport toch een beetje mee in de karikatuur: die kamergeleerden van het RIVM, die er een heel particuliere kijk op de werkelijkheid op nahielden, terwijl men het in het buitenland allemaal véél verstandiger deed. Zeker, het OMT besprak in zijn advies niet alle wetenschappelijke plussen en minnen. Dat hadden ze beter wel kunnen doen. Maar de experts volgden wel degelijk de internationale literatuur: wacht eens, corona verspreidt zich nu eens niet overwegend via de scholen, moeten we die dan wel sluiten?
Wie waren eigenlijk die ‘experts’ die in de media zo ‘kritisch’ waren over het OMT-advies? De voetnoot in het OVV-rapport die het moet vertellen, blijkt niet te kloppen. Dus zoek ik in de archieven wie er in dat cruciale weekeinde in de talkshows en in de kranten zo hartstochtelijk pleitten vóór een algehele schoolsluiting.
De Federatie van Medisch Specialisten, belast met de ziekenhuiszorg, wilde ‘het zekere voor het onzekere nemen’. Maar de grootste drukkwam vanhet onderwijsen de ouders zelf, die petities startten met namen als Sluitscholen.nu, en van de haast voltallige oppositie. Pikant detail: de politicus die vooropliep en een motie opstelde waardoor de scholen uiteindelijk sloten, was Dijsselbloems partijgenoot, Lodewijk Asscher.
Klanten betalen 42 procent meer voor een standaard betaalrekening dan vijf jaar geleden, blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. Door de tariefstijging zijn klanten minder tevreden over hun bank, zegt de bond.
De banken zeggen dat ze allerlei kosten maken, waarvan ze een deel doorberekenen aan de klant. De consumentenbond vindt dat de kosten van het tegengaan van bijvoorbeeld cybercriminaliteit door de banken zelf moeten worden gedragen.
De grootste stijging was bij de Triodos bank: consumenten zijn daar 113 procent duurder uit dan in 2017 en betalen 60 euro per jaar in plaats van ruim 28 euro. Knab verhoogde als enige zijn prijs niet, maar rekende vijf jaar geleden al 60 euro.
Verder zijn de kosten van een rekening op naam van één persoon harder gestegen dan een rekening op naam van twee (51 procent tegenover 32 procent). Ook maakt het uit hoe veel diensten iemand gebruikt: zo verschillen de tarieven voor rood staan, geld opnemen buiten de EU of het storten van cash per bank.
'Kosten gestegen'
"Op een gegeven moment is het begrijpelijk dat banken hun tarieven aanpassen aan de stijgende kosten", zegt Berend Jan Beugel, woordvoerder van Betaalvereniging Nederland. "Die kosten stijgen ieder jaar weer." Volgens hem dekken de extra inkomsten de kosten die banken maken niet.
Een belangrijke kostenpost is innovatie, zegt Beugel: "Banken hebben bijvoorbeeld flink geïnvesteerd in instant payments - dat geld gelijk op iemands rekening staat als je het overmaakt. Vroeger kreeg je het pas de volgende werkdag en duurde het langer als er een feestdag tussen zat."
Daarnaast noemt Beugel de stijgende toezichtkosten: De Nederlandsche Bank (DNB) en toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) verwachten dat banken steeds beter controleren of hun klanten misbruik maken van het betalingsverkeer, bijvoorbeeld voor het witwassen van crimineel geld. Ook heeft inflatie volgens de woordvoerder impact op banken: de prijzen voor externe transactieverwerkers en dienstverleners stijgen ook. Tot slot gaat er volgens hem veel geld naar het tegengaan van cybercriminaliteit om zo grote hackaanvallen te voorkomen.
'Afwentelen op consument oneerlijk'
"Dit soort kosten horen bij je bedrijfsvoering, daar heeft de gewone klant niks mee te maken", zegt Gerard Spierenburg, woordvoerder van de Consumentenbond. Ook over de inflatie als factor in de tariefverhoging is hij kritisch: "Dat zou gelden als de prijsstijging gelijk was gebleven aan inflatie, maar die was gemiddeld lang geen 42 procent."
Spierenburg ziet dus geen goede verklaring voor de tariefstijging, al helemaal gezien de winsten die sommige banken hebben gemaakt: "Als je heel veel winst maakt, moet je de kosten dan wel zo doorberekenen aan de consument?"
Betaalvereniging Nederland vindt dat de kostenstijging "in perspectief" moet worden geplaatst: "Nederlandse banken behoren tot de goedkoopste van Europa. Ga maar eens naar Italië, Frankrijk of Duitsland: daar ben je zo 200 tot 300 euro per jaar kwijt."
Truth Social verscheen vanochtend vroeg in de Amerikaanse versie van de App Store en staat nu al op nummer 1 in de app-hitlijst. Sommige gebruikers kregen bij het maken van een account de melding dat ze "vanwege de enorm belangstelling" op een wachtlijst zijn geplaatst. De appmakers zeggen dat ze niet iedereen tegelijk kunnen toelaten. "We werken eraan om meer aanmeldcapaciteit te hebben."
Voorlopig is de app alleen beschikbaar voor Amerikaanse Apple-gebruikers. Wanneer Truth Social ook in de Google Play Store verschijnt, is nog niet duidelijk. Of de app ook in andere landen wordt uitgebracht, is niet bekend.
Vrijheid van meningsuiting
Met Truth Social wil Trump een plek bieden waar de vrijheid van meningsuiting absoluut is en techbedrijven zich niet in uitingen mengen. Trump werd in januari vorig jaar verbannen van Twitter, Facebook en YouTube, nadat hij na de bestorming van het Capitool in Washington werd beschuldigd van aanzetten tot geweld.
Het sociale netwerk moet volgens Devin Nunes, voormalig congreslid en directeur van de Trump Media & Technology Group (TMTG), de komende tijd verder uitgebreid worden. Eind maart moet de app volledig operationeel zijn in de VS.
Berichten heten 'waarheden'
Truth Social is bedoeld als een alternatief voor Twitter, waar het volgens de eerste gebruikers ook erg op lijkt. Een bericht wordt in de app een 'waarheid' genoemd en retweets heten 'retruths'. De app moet later ook nieuws en podcasts krijgen.
Rechtszaak tegen Twitter
Op Twitter had Trump 88 miljoen volgers toen hij in de ban werd gedaan. Trump spande vorig jaar een rechtszaak tegen het bedrijf aan waarin hij claimde dat de macht die Twitter zou hebben "uiterst gevaarlijk is voor het open democratisch debat". Twitter heeft herhaaldelijk ontkend dat het platform politiek bevooroordeeld is.
De Amerikaanse beurswaakhond SEC is intussen een onderzoek gestart maar een merger tussen Trumps nieuwe mediabedrijf TMTG en een beursgenoteerd investeringsvehikel. De SEC wil weten of het investeringsvehikel al een deal met Trump had vóór het naar de beurs ging. Dit type bedrijf, een zogenoemde SPAC, moet zijn aandelen eerst aan investeerders verkopen en mag pas daarna op zoek naar een fusiepartner.
Windmolens profiteerden de afgelopen dagen juist van de harde wind. Donderdag was er zelfs sprake van een record. Die dag produceerden windmolens 6,84 gigawatt energie, 40 procent van de energie die in Nederland dagelijks nodig is, blijkt uit cijfers van Energieopwek.nl.
Ook vrijdag, de dag van storm Eunice, was bijzonder. Door de zware storm werd het overgrote deel van de windmolens stilgelegd.
"Normaal gesproken is een stormfront vrij lokaal, dan staan windmolens ook lokaal stil", zegt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen. "Maar nu stonden in het hele land 12 uur lang 80 procent van de windmolens op zee en 90 procent van de windmolens op land uit. Dat heb ik nog nooit meegemaakt in de vijf, zes, jaar dat ik het bijhoud."
Windmolens komen ongeveer bij windkracht 10 stil te staan, zegt Visser. De mechanische belasting van de molen wordt dan te groot. "Je zou windmolens kunnen bouwen die die windkrachten aankunnen, maar dat wordt heel erg duur. En omdat het zo weinig voorkomt, is dat het niet waard."
Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. De bond bekeek de prijsontwikkeling van de voordeligste betaalrekeningen van acht banken sinds 2007.
De gemiddelde prijsstijging komt neer op een toename met 7,3 procent per jaar. Dat is flink meer dan de inflatie per jaar was sinds 2017.
Uit het onderzoek komt naar voren dat het goedkoopste betaalpakket met één betaalpas met gemiddeld 51 procent in prijs steeg en die van een rekening op naam met twee passen met gemiddeld 32 procent.
Triodosbank: +113 procent
Er zijn grote verschillen tussen de banken. Zo ben je bij Triodos 113 procent duurder uit. Een betaalrekening voor één persoon kost nu geen 28,20 euro meer, maar 60 euro.
Rekeninghouders bij Rabobank betalen nu 73 procent meer: 27 euro per jaar in plaats van 15,60 euro. Bij ING steeg de prijs van een betaalpakket met één betaalpas van 17,40 euro naar 28,20 euro, dat is een stijging van 62 procent.
Er is één bank die de prijs sinds 2017 niet heeft verhoogd: Knab. De prijs van een betaalrekening is daar nog altijd 60 euro. Voor dat geld krijgt je twee creditcards en een extra betaalpas.
Stijging het minst bij staatsbanken
Bij SNS Bank (+36 procent), ABN Amro (+39 procent) en Regiobank (+41 procent) was de prijsstijging ook kleiner dan bij ING, Rabo en Triodos. Opvallend is dat SNS Bank en Regiobank onderdeel zijn van de Volksbank, die volledig in handen is van de staat. Verder heeft de staat nog altijd ruim de helft van de aandelen in ABN Amro.
Het goedkoopst ben je nu uit voor een rekening voor één persoon bij ABN Amro. Daar betaal je 23,40 euro per jaar, aldus de Consumentenbond. Daarna volgen ASN Bank (onderdeel van de Volksbank, dus ook een staatsbank) en Rabobank.
ABN Amro kampioen
Ook voor een betaalrekening voor twee rekeninghouders met elk een betaalpas ben je het goedkoopst uit bij ABN Amro (40,20 euro). Daarna volgen Regiobank (40,44 euro) en SNS (40,80 euro).
Bij ABN Amro was de prijsstijging met 12 procent sinds 2017 het kleinst.
Vergelijken is lastig
Een vergelijking van de kosten van bankrekeningen is overigens lastig. Zo moet je bij de ene bank meer betalen dan bij de andeer voor roodstaan, papieren bankafschrifjten en geld opnemen buiten de EU.
Ook moet er steeds vaker worden betaald voor het storten of opnemen van cash, aldus de Consumentenbond.
Al met al is bankieren voor veel mensen het goedkoopst bij SNS Bank, aldus de bond. Via een tool van de Consumentenbond kun je zelf nagaan wat voor jou het goedkoopst is.
Het Belgische bedrijf DPG Media, de uitgever van kranten als de Volkskrant, Trouw, AD en Het Parool, heeft in 2016 directeur-uitgever Jaak Smeets ontslagen vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat heeft het bedrijf bevestigd nadat ondernemer Yves Gijrath het had onthuld in zijn podcast The Gygs, schrijft onder meer de Volkskrant.
Smeets zou zich herhaaldelijk aan vrouwelijke medewerkers hebben opgedrongen. In 2016 lichtte een van de slachtoffers de hoogste baas in, ceo Christian van Thillo. Die schakelde een externe onderzoeker in die constateerde dat Smeets een aantal "ongepaste avances" had gemaakt. Dat leidde tot een berisping. Toen er kort daarop bij de directie opnieuw een klacht binnenkwam over Smeets werd hij ontslagen.
Reden voor ontslag niet bekendgemaakt
Het vertrek werd wel wereldkundig gemaakt, maar over de reden maakte DPG destijds niets bekend. Er werd gesuggereerd dat Smeets op eigen initiatief vertrok. Van Thillo bedankte hem openlijk voor de essentiële rol die hij in het bedrijf had gespeeld als leider, inspirator en bezieler.
Van Thillo heeft tegen Gijrath de aanleiding voor het ontslag bevestigd. Volgens Van Thillo is de aanleiding toen niet naar buiten gebracht op verzoek van de slachtoffers. Ook diverse hoofdredacteuren van DPG-kranten wisten destijds van het wangedrag van Smeets, maar besloten er niet over te publiceren.
De Volkskrant schrijft dat toenmalig hoofdredacteur Philippe Remarque het vooral zag als "interne personeelszaak". Volgens Remarque en Trouw-hoofdredacteur Cees van der Laan was er voor het uitbreken van de MeToo-discussie nauwelijks journalistieke aandacht voor grensoverschrijdend gedrag.
"Gezien de huidige discussie en het belang daarvan zou die afweging nu mogelijk anders uitpakken", aldus Van der Laan in Trouw.
"Het fijne voor de consument is dat er onder hypotheekverstrekkers een enorme concurrentie is", zegt Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop. "Daarom zijn ze voorzichtig met renteverhogingen, maar ze moeten ook geen verlies draaien. Daarom gaan rentes nu toch omhoog en ik verwacht dat dat nog even doorgaat." Hypotheekrentes bewegen meestal mee met rentes op de financiële markten, zoals die op staatsobligaties. Die zijn de afgelopen tijd gestegen.
Goedkoper ondanks boeterente
Paul Heijmering uit Zoetermeer meldde zich in november bij De Hypotheker voor een oversluitadvies en besloot toen nog even te wachten. "Maar de afgelopen tijd zag ik zo veel over de stijgende hypotheekrente, dat we alles in het werk hebben gesteld om de hypotheek over te sluiten naar een rentevaste periode van 20 jaar", zegt hij.
"Voor mijn vrouw en mij is het gunstig, ondanks de boeterente die we nu moeten betalen. Onze oude rente was hoger dan wat we nu gaan betalen, het kost ons zo'n 50 euro minder per maand."
Tientjes per maand meer
Door de hogere rente betalen mensen die nu een huis kopen wel iets meer voor hun hypotheek dan een paar maanden geleden. In september was de hypotheekrente 1,44 procent (annuïtair, 10 jaar rentevast, geen Nationale Hypotheekgarantie). Inmiddels is dat 1,89 procent geworden. Voor een huis met de huidige gemiddelde koopprijs van 438.000 euro (dus boven de NHG-grens) betekent dat een stijging van de netto maandlasten met 35 euro (van 1365 naar 1400 euro).
Voor een hypotheek die 20 jaar wordt vastgezet was de rente in september 1,79 procent, nu is die 2,26 procent. Daarmee stijgen de maandlasten met 40 euro (van 1392 naar 1432 euro).
DPG Media heeft in 2016 topman Jaak Smeets ontslagen wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag, bevestigt het bedrijf zondag aan verschillende media waaronder de Volkskrant. Hij zou zich herhaaldelijk aan vrouwelijke medewerkers hebben opgedrongen. DPG suggereerde destijds dat de directeur-uitgever op eigen initiatief vertrok.
De kwestie kwam deze week aan het licht in een podcastuitzending van The Gygs van mediaondernemer Yves Gijrath. In een reactie liet DPG Media weten het seksueel grensoverschrijdende gedrag niet openbaar te hebben gemaakt op verzoek van de "betrokken medewerkers".
De Volkskrant sprak echter twee slachtoffers die dat ontkennen. Het is onduidelijk of andere slachtoffers dat wel hebben verzocht.
In gesprek met de krant vertellen de twee Belgische DPG-medewerkers afzonderlijk van elkaar hoe ze in 2010 door Smeets uit eten werden gevraagd. Hij zou in beide gevallen droevig over zijn overleden moeder zijn begonnen, waarna hij de medewerkers op schoot trok. Hij zou ze meermaals hebben geprobeerd te zoenen en zat met zijn hand in hun ondergoed.
Vooralsnog zijn er onder Nederlandse DPG-medewerkers geen slachtoffers bekend, meldt de Volkskrant. Smeets is betrokken geweest bij de Nederlandse kranten van DPG Media, maar speelde in 2016 geen rol van betekenis meer in Nederland.
Diverse hoofdredacteuren van DPG-kranten wisten van het wangedrag van Smeets, maar besloten er niet over te publiceren, meldt de Volkskrant. Voormalig AD-hoofdredacteur Hans Nijenhuis en Trouw-hoofdredacteur Cees van der Laan zeggen tegen de krant dat ze het destijds een interne Belgische kwestie vonden.
Criminelen, corrupte politici en mensenrechtenschenders konden jarenlang ongestoord bankieren bij het Zwitserse Credit Suisse, hoewel hun gedragingen bekend waren. Dat is volgens een internationaal consortium van onderzoeksjournalisten de conclusie van een omvangrijk en zeldzaam lek van gegevens van de Zwitserse bank.
Onder meer de Süddeutsche Zeitung, The Guardian en The New York Times beschikken over gegevens van zo'n 30.000 rekeninghouders bij de bank, vanaf de jaren 40 van de vorige eeuw tot aan afgelopen decennium. Twee derde van de betreffende rekeningen is na de eeuwwisseling geopend. Bij elkaar waren de rekeningen goed voor zo'n 95 miljard euro.
Een gewetensbezwaarde bankmedewerker stapte met de documenten naar de Süddeutsche Zeitung, die de gegevens deelde met het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP), waarin mondiaal bijna vijftig media verenigd zijn. Het OCCRP heeft het lek Suisse Secrets gedoopt.
Moordmiljardair
Onder de clientèle van Credit Suisse bevinden zich een voor corruptie veroordeelde beursregulator uit Hongkong, het omgekochte Duitse hoofd van Siemens in Nigeria, een veroordeelde Zweedse mensensmokkelaar en een corrupte Venezolaanse viceminister. Wat ze gemeen hebben, is dat ze vaak jaren nadat ze waren veroordeeld een rekening konden openen of behouden bij Credit Suisse.
Ook de voormalige Oekraïense premier Pavlo Lazarenko wordt genoemd. Hij was vanaf 1996 een jaar lang premier en maakte de regering volgens de Verenigde Naties 200 miljoen dollar afhandig. Een maand na zijn aftreden plaatste hij miljoenen op een rekening bij Credit Suisse.
Kringen rond de voormalige Egyptische dictator Mubarak waren ook klant bij Credit Suisse. Twee zoons van Mubarak hadden lange tijd een rekening, net als miljardair en partijgenoot Hisham Talaat Moustafa. In 2009 werd hij veroordeeld voor het beramen van de moord op zijn vriendin, een bekende Libanese zangeres. Pas in 2014 sloot Credit Suisse zijn rekening. Ook Mubaraks voormalige vicepresident Omar Suleiman, in Egypte betrokken bij marteling, had een rekening.
Bankgeheim
Credit Suisse wijst de beschuldigingen van het internationale consortium van de hand dat de bank niet adequaat heeft ingegrepen in het geval van discutabele klandizie. Bovendien gaat het volgens de bank om zaken uit het verleden en was de wetgeving toen minder strikt.
Zwitserse banken mogen geen crimineel geld aannemen, maar tegelijkertijd beschermen wetten het bankgeheim goed. Die leiden er ook toe dat Zwitserland een gewild oord is voor belastingontwijkers en -ontduikers. Sinds 2018 werkt Zwitserland wel deels mee aan het uitwisselen van informatie met belastingdiensten in het buitenland.
Credit Suisse gaf eerder toe Amerikanen geholpen te hebben de belastingautoriteiten in de VS te ontlopen. Daarvoor betaalde de bank een boete van ruim 2,5 miljard dollar. Op dit moment loopt er een rechtszaak tegen Credit Suisse voor hulp bij het witwassen van geld van Bulgaarse cocaïnehandelaren.
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8121f232-97df-11ec-b048-02c309bc01c1.jpg)
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/062b7d76-971e-11ec-ab25-02d1dbdc35d1.jpg)
